Skip to main content

Full text of "Evgippii Vita Sancti Severini"

See other formats 


Google 



This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scanncd by Googlc as part of a projcct 

to make the world's books discoverablc onlinc. 

It has survived long enough for the copyright to cxpirc and thc book to cntcr thc public domain. A public domain book is one that was never subjcct 

to copyright or whose legal copyright term has expircd. Whcthcr a book is in thc public domain may vary country to country. Public domain books 

are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discovcr. 

Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this flle - a reminder of this book's long journcy from thc 

publishcr to a library and fmally to you. 

Usage guidelines 

Googlc is proud to partncr with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to thc 
public and wc arc mcrcly thcir custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing tliis resource, we liave taken stcps to 
prcvcnt abusc by commcrcial partics, including placing lcchnical rcstrictions on automatcd qucrying. 
Wc also ask that you: 

+ Make non-commercial use ofthefiles Wc dcsigncd Googlc Book Scarch for usc by individuals, and wc rcqucst that you usc thcsc filcs for 
personal, non-commercial purposes. 

+ Refrainfivm automated querying Do nol send aulomatcd qucrics of any sort to Googlc's systcm: If you arc conducting rcscarch on machinc 
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of tcxt is hclpful, plcasc contact us. Wc cncouragc thc 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 

+ Maintain attributionTht GoogXt "watermark" you see on each flle is essential for informingpcoplcabout thisprojcct and hclping thcm lind 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 

+ Keep it legal Whatcvcr your usc, rcmember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
bccausc wc bclicvc a book is in thc public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countrics. Whcthcr a book is still in copyright varies from country to country, and wc can'l offer guidance on whether any speciflc usc of 
any speciflc book is allowed. Please do not assume that a book's appearancc in Googlc Book Scarch mcans it can bc uscd in any manncr 
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe. 

About Google Book Search 

Googlc's mission is to organizc thc world's information and to makc it univcrsally acccssiblc and uscful. Googlc Book Scarch hclps rcadcrs 
discovcr thc world's books whilc hclping authors and publishcrs rcach ncw audicnccs. You can scarch through thc full icxi of ihis book on thc wcb 

at |http://books.qooqle.com/| 



f 





CORPVS 
SCRIPTORVM ECCLESIASTICORVM 



LATINORVM 



EDITVM CONSILIO ET IMPENSIS 

ACADEMIAE LITTEKARVM CAESAEEAE 
) 

VINDOBONENSIS 



VOL. VIUI. 

EVGIPPII OPERA 



PAES II 

EVGIPPn VITA S. SEVERINI 
EX RECENSIONE PII KNOELL. 



VINDOBONAE 

APVD C. GEROLDI FILIVM BIBLIOPOLAM ACADEMIAE 

MDCCCI.XXXVI. 



Verlac von CARL GEfiOLD's SOHN ln fien. 



-♦— o-o— ^ 



CORPVS SCKIPTORVM ECCLESIASTICORVM LATINORVM. 

Bereits erschienen: 

VOL. I. SVLPICIVS SEVERVS. Edidit C. HALM. 

1 fl. 60 kr. = 3 Mark 20 Pf. 

VOL. n. M. MINVCII FELICIS Octauius, IVLII FIRMICI MATERNI 
liber de errore profanarum religionum. Edidit C. HALM. 

1 fl. = 2 Mark. 

VOL. ni. TH. CAECILIVS CYPRIANVS. III partes. Edidit Guil. H A RT E L. 

7 fl. 50 kr. = 15 Mark. 

VOL. niL ARNOBII Aduersus nationes libri VII. Edidit A. REIPEEK- 
SCHEID. . 3 fl. = 6 Mark. 

VOL. V. PAVLVS OROSIVS. Edidit C. ZANGEMEISTER. 

8 fl. = 16 Mark. 

VOL. VL M. F. ENNODIVS. Edidit Guil. HARTEL. 

7 fl. 50 kr. = 15 Mark- 

VOL. Vn. VICTOR VITENSIS. Edidit M. PETSCHENIG. 

1 fl. 80 kr. = 3 Mark 60 Pf. 

VOL. VHL SALVIANVS. Edidit Fr. PAVLY. 3 fl. 50 kr. = 7 Mark. 

VOL.Vim. EVGIPPIVS. (L pars. Excerpta.) Edidit PIVS KNOELL. 

11 fl. = 22 Mark. 

VOL.VIIIL EVGIPPIVS. (H. pars Vita Seuerini.) Edidit Pius KNOELL. 

1 fl. 20 kr. = 2 Mark 40 Pf. 

VOL. X. SEDVLIVS. Edidit L HVEMER. 4 fl. 50 kr. = 9 Mark. 

VbL. XI. CLAVDIANVS MAMERTVS. Edidit A. ENGELBRECHT. 

3 fl. = 6 Mark. 

VOL. Xin. CASSIANVS. (IL pars) Collationes. Edidit M. PETSCHENJG 

7 fl. 50 kr. = 15 Mark. 

VOL.XIIII. LVCIFERVS CALARITANVS. Edidit Guil. HARTEL. 

4 fl. 50 kr. = 9 Mark. 

Unter der Presse; 

VOL. Xn. AVGVSTINVS. (Sect. III, pars 1) Speculum. Edidit Fr. WEIH- 
RICH. 

VOL. XV. COMMODIANVS. Edidit B. DOMBART. 

VOL. XVL POETAE CHRISTIANI MINORES (pars I. Orientius, Pauliuus 
Pell., Marius Victor, Paul. Petric.) Ed. BRANDES, C. SCHENKL, 
ELLIS, PETSCHENIG. 

brliche Prospecte stehen auf Verlangen gratis zu Dicnsten. 



CORPVS 
SCEIPTORVM ECCLESIASTICORVM 

LATINORVM 



EDITVM CONSILIO ET IMPENSIS 



ACADEMIAE LITTEBABVM GAESABEAE 



VINDOBONENSIS 



voL. vnn. 

EVGIPPII OPEEA 



PABS II 

EVGIPPn VITA S. SBVERINI 
BiX BECENSIONE PII KNOELL. 



VINDOBONAE 

AFVD C. OEBOLDI FILIVH BIBLIOPOLAH ACADKMTAE 

MDCCCLXXXVI. 



a — ■ ' 






VITA 8ANCTI 8BVERINI 



BECENSVIT 



ET COMMENTARIO CRITICO INSTBVXIT 



PIVS KJfOELL. 



VINDOBONAE 

APYD C. OEBOLDI FILIVH BIBUOPOIiAH ACADEMIAE 

MDCCCLXXXVI. 




.:^%i% 




l n 

J !< 



io'(> 




WENDELINO • FOERSTER 



BONNBNSI 



SODALICII • VINDOBONENSIS 



SYMBOLYM 



PRAEFATIO. 



Cum mihi ab Academia litterarum Yindobonensi munus 
oblatum esset, ut post Sauppii, uiri praestantissimi, curas 
nouam in Corpore scriptorum ecclesiasticorum editionem Vitae 
s. Seuerini pararem; primum quaerendum erat, num codex, 
qaem Sauppe in recensenda Vita ducem secutus erat^ ea 
praestantia esset^ in quo noua editio niti posset. multa autem 
erant, quibus codicis Lateranensis auctoritas debilitari atque 
infringi uidebatur: de qua re egi in libello academico, qui inscri- 
bitur ^Das HandschriftenverhdUniss der Vita S, Seuerini des 
Eugippius^ Sitmngsberichte d. phil. hist. Classe d, h. Akademie 
XCV p. 445^498y in quo codicem Lateranensem multis 
locis et a librario et a correctore quodam arbitrarie correctum 
multisque interpolationibus deformatum fundamentum nouae 
editionis esse non posse exposui simulque codicem potius anti- 
quissimum alterius familiae Taurinensem sequendum esse de- 
monstraui. quam ob rem mihi hic rem paucis absoluere licet. 
itaque enumeratis atque breuiter descriptis codicibus, quibus 
in adornanda editioue usus sum, enarrabo, cur nonnumquam 
et ab auctoritate codicis Taurinensis et a coniecturis Sauppii 
recedendum esse existimauerim. 

lam uero codices huius libelli, per mediam quam dicunt 
aetatem in Italia et Germania lectitati et saepe descripti, in 
duas familias discedere iam a Sauppio obseruatum est : altera 
est bonorum librorum, qui hodie tantummodo in bibliothecis 

VIIII. 2 * a 



II 

Italiae inueniantar ^), altera eorum, qui interpolati, saepe 
etiam decurtati sunt: quales multi et in Italia et in Ger- 
mania imprimis in monasteriis ad ripam Danuuii sitis — 
unde nonnulli in bibliothecas Vindobonensem et Monacensem 
translati sunt — asseruantur. dolendum autem est nullos 
Yitae codices saeculo X uetustiores aetatem tulisse : Yita enim 
numquam cum altero eiusdem scriptoris opere coniuncta in 
codicibus mss. inuenitur. 

Codicum ipsorum melioris notae duae familiae extant: ad 
alteram codices Taurinensis, Yaticanus prior, Yallicellianus 
pertinenty quibus proxime accedit liber Ambrosianus; alterius 
familiae sunt Lateranensis, Yaticanus alter, quattuor libri, 
qui nunc Gasini asseruantur. 

Integrioris familiae codex antiquissimus idemque optimus 

T est Taurinensis F. IV. 25 (T), bibliothecae. uniuersitatis, 

in quarto, paginis bipertitis, X ^, ut uidetur, saeculo scriptus. 

hic liber olim ad bibliothecam monasterii Bobiensis pertinebat, 

quod inscriptione in summa folii secundi parte posita indi- 

catur: Liber sm [148] columhani de bobiOj quae inscriptio 

plenior folio 4"" iteratur: hic liber est monachorum congre- 

gationis scv^ lustin^ de obseruxintia ordis scvi benedicti resi- 

dentiu in moh scvi columbani de bobio. E cupp sv now 17, 

codex inde a folio 1"* ad 24""* omnes Vitae partes continet, 
ut principem locum Epistola Eugippii ad Pascasium diaconum 
obtineat (fol. 1" — 2^*), deinde') capitulorum index sequatur 



^) £x omnibus codicibus Germanicis proxime ad eos accessisse 
uidetur liber S. Emmerami Batisbonensis, ex quo Yitam Marcus Welser 
(Augustae Yindel. 1595) edidit. 

') Beifferscbeid eum X uel XI saeculo scriptum esse autumat. 
cum autem Yaticanum priorem, quem Sauppius X saeculo exeunti uel 
XI ineunti assignat, ex Taurinensi descriptum esse demonstrauerim, 
Taurinensem ipsum s. X scriptum esse, praesertim cum rationes palaeo- 
grapbicae non repugnent, affirmare non dubito. 

') Hunc ordinem genuinum arcbetypi fuisse et ex Epistola Eugip- 
pii apparet, ubi p. 5, 21 legitur: huic epistolae coniuncto praelatis 
capitulis commemoratorio* 



in 

( — ^^), hunc Commemoratorium ipsum excipiat (foL 4^* — 
23^^), cuius postrema uerba^ quae nou ad Commemoratorium, 
sed ad Epistolam Eugippii spectant: Habes, egregie Christi 
minister, sqq«, in Lateranensi genuino partium ordine pertur- 
bato interciderunt. Gommemoratorium Epistola Pascasii ad 
Eugippium rescripta sequitur (fol. 23^^ — 24^*), quae totum 
opus concludit. codex nitide exaratus raro correcturas librarii 
ipsius uel scribae alicuius aequalis expertus est. Taurinensem 
primus indagauit atque descripsit A. Beifferscheid in Biblio- 
theca patrum Italica II p. 137 sq., Sauppe autem non 
adhibnit. contuli ipse ad exemplar Mignianum, cum a. 1877 
horum studiorum causa Taurini morarer; nonnuUos codicis 
locos postea losephus MflUer Taurinensis a me rogatus inspe- 
xit meamque lectionem aut comprobauit aut correxit. 

Codex Vaticanus 5772 (V) in folio minore, XI, ut uidetur, V 
saeculi ineuntis, binis columnis exaratus. hic quoque, prius- 
quam iu bibliothecam Yaticanam, ubi nunc asseruatur, trans- 
latus est^ ad bibliothecam monasterii Bobiensis pertinebat, 
quod inscriptione in margine superiore folii primi posita indi- 

catur: Liber sc^ [123] columbmi de hdbio. Yaticanus tan- 
tammodo Epistolam Eugippii et Commemoratorium a fol. 29'^ 
ad 41'''' exhibet ; consulto, ut uidetur, a librario index capitum 
et Epistola Pascasii omissa sunt, cum ea ad rem necessaria 
esse non uiderentur. in codice cum cura exarato litterarum 
initialium spatia uacua relicta sunt, nempe ut postea a rubri- 
catore minio pingerentur; nonnullae autem litterae, quae 
propter uitiosam membranae naturam in scribendo diffluxerant, 
a librario ipso supra uersum additae sunt. Yaticanus quam- 
quam non omnes quas Taurinensis Yitae partes continet^ 
tamen ex Taurinensi descriptus est, quod ex concordia men- 
dorum lacunarumque utriusque libri in libello s. 1. p. 454 sqq. 
demonstrasse mihi uideor. librum a. 1878 ad editionem 
Mignianam contuli; posteaquam Sauppii editio in lucem prodiit, 
eos codicis locos, ubi lectio mea a Sauppii testimoniis differebat, 
iterum accuratissime inspexi. 



a* 



nn 

N Codex Vallicellianus Tom. XII, quem in libello littera 
V, in editione littera N signaui, 0-28 XO-16, XI uel XII 
saeculo scriptus, Bomae in bibliotheca monasterii oratoria- 
norum asseruatus, inde a fol. 74^ — 108^ omnes Vitae partes 
eodem quo Taurinensis ordine complectitur: Epistolam Eugip- 
pii fol. 74^ — 76% capitula 77'— 79% Commemoratorium 79** 
— 107"^, rescriptum Pascasii 107^ — 108\ Vitam s. Seuerini 
ut in codice Taurinensi colleetio uitarum aliorum sanctoruiriy 
qui Paradisus inscribitur, excipit. codicem a librario negle- 
genter exaratum nec corrector fere aequalia admodum uere- 
cunde tractauit et manus recens lectiones nonnuUas ex codice 
alio interpolato uel editione excerptas supra lineas uel in 
margine adiecit, quas in notis silentio praeterii, ne apparatum 
rebus inanibus nimis augerem, ita explicatur codicis Valli-. 
celliani utilitatem in recensendis uerbis scriptoris fere nullam 
esse. ipsum autem ad familiam codicis Taurinensis pertinere 
3x eis, quae 1. c. p. 458 sq. attuli, apparet, quamquam in 
quibusdam scripturis, quae minoris momenti sunt, cum codice 
principe alterius familiae consentire uidetur: de qua re cf. 
libelli s. 1. p. 459. Vallicellianum ipse a. 1878 contuli. 

Difficilius est exponere, quaenam cognatio inter codicem 
primarium Taurinensem et alium eiusdem familiae sit, qui 
tamen quin ad eandem familiam pertineat omnino dubitari 
M nequeat: codicem dico Ambrosianum I. 61. inf., quem in 
libello s. c. littera A, in notis autem cum Sauppio littera 
M insigniui. hic liber, etsi in catalogo ms. eius bibliothecae 
X saeculo scriptus esse dicitur, tamen saeculo XII uetustior 
non est, quod rationibus palaeographicis probari posse uidetur. 
ne Ambrosianus quidem liber omnes Vitae partes integras 
complectitur, sed eas tantum, quae etiam in Vaticano priore 
extant, Epistolam Eugippii et Commemoratorium a fol. 45' ~ 
60^. in margine libri a librario ipso uel correctore aequali 
hic illic correcti manus XV uel XVI saeculi argumenta capi- 
tum (cf. 1. c. p. 453 not. 2), nomina quaedam propria (cf. 
ibid. not. 3), nuraeros litterasque initiales capitum, alia uerba 
probationem legentis exprimentes (cf. ibid. not. 3) adiecit. 
liber Ambrosianus quamquam in plerisque cum codicibus 



NTV ita cousentit, ut eum eidem familiae annumerare nou 
dubites — de quo uide quae disputaui 1. c. p. 461 — tamen 
permultis locis a textu non solum huius familiae, sed omnium 
omnino librorum differt, atque non solum in minutiis et 
quisquiliis, sed etiam grauioribus in rebus, de qua re cf. quae 
1. c. p. 462 attuli. a Taurinensi autem ita in quibusdam 
discrepaty ut dubium prorsus non sit, quin ex eo originem 
nou traxerit. magni certe momenti ad ponderaudam codicis 
Ambrosiani auctoritatem esset ille locus, qui in omnibus 
utriusque familiae libris hiatu laborat, cum codex Ambrosi- 
anus solus lacunam his uerbis expleat: p. 25, 22: reliquiasque 
sanctorum ab eo suscipiens uiro dei detulii, si haec uerba a 
librario non coniectura addita, sed ex codice parente recepta 
esse ad liquidum perduci posset. cum autem codex arbitraria 
interpolatioue multifariam deprauatus sit, ne id quidem pro 
certo affirmari licet, quamquam ea uerba genuiuae originis 
speciem prae se ferre negari non potest. ceterum conferenda 
sunt quae 1. c. p. 462 sq. de hoc libro dixi. 

Alterius familiae codex uetustissimus est Lateranensis L 
n. LXXIX (L), tabularii archibasilicae Lateranensis^ mem- 
brauaceus, 0*51 X 0'37, X saeculo binis columnis exaratus, 
quattuor uoluminibus uitas sanctorum continet. in fronte 
primi folii uacui a manu posteriore de origine huius collecti- 

onis adnotatum est: Est compositum a secundino ejpo tauro- 

menitano tempore sci gregorii pap^, quod nescio quis correxit 

addendo: erronea inscriptio. folia 29^* — 4fy^ primi uolu- 
minis Vitam s. Seuerini continent. partes Vitae ita se exci- 
piunt, ut principem locum, sicut in omnibus libris, Eugippii 
Epistola obtineat, deinceps responsum Pascasii sequatur, Com- 
memoratorium ultimum locum teneat; indices uero singulis 
oapitibus praemissi leguntur: qui ordo in nullo alio codice 
inuenitur neque genuinus codicis parentis ordo fuit : quod uel 
ex Lateranensi ipso demonstrari potest. librarius enim, post- 
quam Epistolam Eugippii ad Pascasium exarauit, iam in eo 
erat, ut capitulorum indicem integrum describeret, quod ex 
uerbis, quae post Eugippii Epistolam scripta etiam nunc legun- 



Yl 

tur: EXPLiciT ^LOQva. incipiynt capitvla. Quomodo primu beatf 
seuerin' in opido g asturis uoca^. Ez C^era, Explicium 

cap, ExpUc uiia ei obivus heavi seuerini, Indp epta paskasii 

diaconi ad eugepiu prbm persplci potest. sed ordine sao 
arbitrio immutato librarius Epistolam Pascasii, quae in omni- 
bus libris ultimum, ut aptum est, locum tenet^ primis indicis 
capitum uerbis, quae iam exarauerat, deletis descripsit, capi- 
tula uero singulis capitibus praemisit. Lateranensis et a 
librario ipso et ab emendatore fere aequali multis locis corri- 
gendo deprauatus est. corrector autem, ut a me multis exem- 
plis 1. c. p. 471 sqq. demonstratum est, rem suam tam temere 
ac sine ullo consilio gessit, ut persaepe lectione genuina 
scriptoris mutata sua inuenta in loco eorum quae non intelle- 
xerat poneret. id certe et ex correcturis Lateranensis et ex 
consensu eorum librorum, qui Casini scripti ad eandem fami- 
liam pertinent, recte concludi posse uidetur, codicem parentem, 
ex quo L et Casinenses originem traxerunt, multo propius ad 
familiam codicis Taurinensis accessisse, quam ex Lateranensi 
solo conici poterat. quod etiam Sauppe sensisse uidetur, qui 
quamquam Vitam ad exemplar Lateranense recensuit, tamen 
persaepe neglecta scriptura codicis Lateranensis ueram et 
genuinam lectionem ex codice Vaticano (V) repetiuit, cuius rei 
exempla L c. p. 477 sqq. attuli. neque uero dubium est, quin 
id pluribus locis facturus fuerit, si accuratiore coUatione codi- 
cis Lateranensis usus esset. quibus autem locis uerba Latera- 
nensis aperta interpolatione deprauata sint, L c. p. 464 sqq. 
exposui. 

Vt autem cognoscamus, quae sit auctoritas codicis Latera- 
nensis qualisque codicis parentis huius familiae condicio fuerit^ 
maximi momenti sunt libri in monasterio Casinensi exarati, 
qui quamquam XI uel XII demum saeculo scripti sunt, tamen 
genuinam archetypi lectionem multo fidelius quam ipse codex 
Lateranensis seruasse uidentur: hi sunt codices Casinenses 
CXXXVIIII, CXLIIII, CXLV, CXLVI, Vaticanus alter n. 
1197. inter eos enim libros ecclesiasticos, qui plurimi post 
reuocata per abbatem Desiderium (1058— 1087) in monasterio 



vn 

Casinensi litterarum stndia ^) notissimis illis characteribus 
langobardicis descripti sunt, etiam Eugippii opera fuerunt. 
nam et Excerptorum codex XI saeculi ibi asseruatur et Vitae 
s. Seuerini quinque exemplaria in eodem monasterio scripta 
esse constat. omnes ex uno exemplari fluxisse uidentur, nisi 
forte — id quod Carolus Eofmannus^ qui mea causa codicem 
CXLV diligenter contulit, ceteros excerpsit, affirmat — codices 
CXXXVnil, CXLIIII, CXLVI ex codice CXLV descripti sunt. 
omnes autem, quos nominaui, cum codice Lateranensi ad 
eandem familiam pertinere cum ex plurimis scripturae simili- 
tudinibus tum imprimis inde concludi potest^ quod et uerba 
Epistolae Eugippii p. 4, 7 : tamen — taceio et primi Vitae 
capitis p. 13, 4: ac primum — interitum^ quae in codicibus 
alterius familiae leguntur, in omnibus desiderantur, sub finem 
antem Commemoratorii p. 66, 6 — 23 narratio trium sanatio- 
uum, quae Ifeapoli per corpus sancti factae esse perhibentur, 
et in Lateranensi et in Casinensibus leguntur^ cum in libris 
alterius stirpis desint. codices autem Casinenses, quorum 
discrepantiam scripturae in notis enarraui, sunt: 

Vaticanus alter n. 1197, olim littera V^, nunc G signatus, G 
formae maximae, singulis paginis bipertitis, Casini XI uel XII 
saeculo litteris langobardicis scriptus. continet autem inde a 
folio 189"^^ — 205'^ omnes Vitae partes, quae hoc ordine decur- 
runt, ut Epistolam Eugippii (189'^ — 190'*) capitulorum index 
( — 191") excipiat, Commemoratorium (— 204^*) sequatur, 
opus totum concludat Epistola Pascasii (— 205'*") : ordo igitur 
idem est, qui in codicibus NT. cum Vaticanus alter a librario 
diligentissime ex codice parente transcriptus sit, rarissime in 
80 rasuras et correcturas a manu 2 factas deprehendas. librum 
partim (— c. VIII) ipse , reliqua G. Kieseritzky a. 1878 
contulit. 

Cum Vaticano altero in omnibus mendis lacunisque ii libri 
consentiunt, qui adhuc in bibliotheca Casinensi seruantur, 
codices CXXXVIIII, CXLIIII, CXLV, CXLVI. ex quibus 



') cf. Giesebrecht De litterarum studiis apud Italos. Berolini 1844. 
A. F. Ozanam Documents inedits p. 111 sqq. 



vm 

CXLVI decurtatus est, cum Vitae maxima pars desideretur, 
CXLIIII praeter Epistolam Eugippii et capitula nihil nisi 
primum Commemoratorii caput exhibet, CXXXVIIII omnes 
partes praeter capitum indicem ^) habet/ totum igitur opus 
C integrum solus exhibet Casinensis n. CXLV (C), formae 
maximae, XI uel XII saeculo characteribus langobardicis scri^ 
ptus. singulae Vitae partes plane eodem ordine atque in 
codice Vaticano G se excipiunt. cum autem etiam textus 
eosdem quos G hiatus atque eadem menda prae se ferat, dubi- 
tari uix potest, quin uterque codex non solum ex eodem 
fonte deriuatus, sed fortasse ab eodem scriba confectus sit. 
namque ea, in quibus alter ab altero discrepat — cf. notam ad 

I, 3. 3, 10. 7, 4. 16. 8, 1. 2. 3. 6. 14. 9, 3. 21. 28. 10, 
10 al. — tam leuia et nullius momenti sunt, ut potius ad 
comprobandam quam improbandam hanc rationem ualeanL 
codex diligenter exaratus fere nuUas correcturas expertus esse 
uidetur. librum Casinensem CXLV a me rogatus C. Hof- 
mannus diligentissime ad editionem Sauppii contulit, ceteros 
excerpsit. 

Libros Casinenses ex alio eiusdem familiae, ex qua Latera- 
nensis deductus est, exemplari fluxisse L c. p. 466 sqq. ex 
concordia mendorum lacunarumque probaui. quamquam autem 
negari non potest textum codicum Casinensium multas labes 
atque corruptelas, quae a Lateranensi alienae sunt^ traxisse 
— de quo cf. notas ad 2, 11. 19. 3, 6. 14. 4, 7. 6, 1. 7, 11. 

II, 12. 12, 12. 16, 3. 11. 17, 4. 18, 4. 10. 15. 19, 1. 6. 
20, 10. 21, 17 aL — tamen saepe ueram archetypi scripturam 
multo fidelius quam Lateranensis seruauerunt, quod ex con- 
sensu codicum alterius stirpis et ex rasuris correcturisque, 
quas Lateranensis plurimis locis passus est, apparere 1. c. 
p. 469 sqq. demonstraui. 



*) Si codex CXXXVIIII, id quod Hofmannus affirmat, ex codice 
CXLV ortus est, fortasse uerba, quae in CXLV in fine Epistolae Eagip- 
pii leguntur: Capittda, dimitte ita explicantur, ut haec uerba propterea 
addita sint, ne scriba codicis CXXXVIIII capitula, cum ad rem neces- 
saria non esse uiderentur, ex codice CXLV in apographum reciperet. 



vmi 

Codices interpolatos, qui plurimi in Italia et Germania 
eltant, consulto neglexi; plerique autem non totam Yitam, 
sed quaedam capita exhibent. omnium librorum uero, non 
^olum interpolatorum, antiquissimus est Monacensis, IX 
saeculo scriptus, cuius scripturas Sauppe in notis editionis 
suae sub littera D addidit. cum autem eius utilitas, ab I. 
Friedrich in Hist. eccl. Germ. uol. I p. 432 sqq. iusto pluris 
aestimata, ad recensendum textum nulla sit^ lectiones eius 
iji editionem meam recipere nolui, ne apparatum farragine 
scripturarum, quae nullius pretii sunt, onerarem. -— Inter- 
polatorum praeterea hos aut inspexi aut contuli: codicem 
Marcianum Venetum, codicem Barberinianum XII, 29, Valli- 
cellianos quattuor: Tom. II, fol. 299, Tom. III, fol. 84, 
Tom. IIII, f. 94, Tom. VI, fol. 114; codices Vindobonenses 
quattuor : n. 329, XIII saeculi, n. 416, XIII s., n. 444, olim 
Lunaelacensem, XH saeculi, n. 1064, XIII uel Xlin saeculi, 
cuius glossas germanicas in notis addidi. similes glossas etiam 
codicem Lambacensem 109, s. XII, habere L Huemer mecum 
communicauit. codicis s. .Petri Salisburgensis arm. 35 notitiam 
^idem Huemero, collegae optimo, debeo. 

Haec fere sunt quae de indole ac condicione codicum 
manuscriptorum dicenda uidentur. libri autem melioris notae 
omnes a duobus codicibus ex uno apographo archetypi deriuatis 
originem traxerunt, quod ex illo hiatu p. 25, 22, qui in omni- 
bus praeter unum Ambrosianum inuenitur, concludi potest. 
in illo igitur apographo iam haec uerba propter similem uer- 
borum sacrauit et detulit terminationem intercidisse uidentur. 
de Ambrosiani autem codicis origine quidquam certi affirmare 
non ausim atque minime constare supra dixi, utrum illa uerba 
p. 25, 22 ex codice parente deprompta an potius coniectura 
addita sint. 

Kerschbaumer et Sauppe, qui ante me Vitam s. Seuerini 
^diderunt, in recensendis uerbis Lateranensem a Bethmanno 
detectum ducem secuti sunt. contra Lateranensem multis 
locis corruptelis deprauatum et interpolatum esse, ita ut 
fundamentum nouae editionis esse non possit, ex correcturis 



Lateranensis et consensu codicnm Casinensium probaui. sed 
ne illnm quidem codicem parentem Lateranensis et libromm 
Casinensium, cuius scripturas ex consensu codicum deriuatorum 
fortasse eruere possimus, ducem in recensendo textu esse- 
posse; cum et ipse iam mutandi coniectandique licentia librarii 
deprauatus esset, 1. c. p. 484 sqq. probasse mihi uideor. qui* 
bus rationibus adductus sum, ut in receusendis uerbis Vitae 
antiquissimum et optimum librum alterius stirpis, Taurinensem,. 
sequi constituerem. 

Sed ne codicis quidem Taurinensis auctoritas tanta est, ut 
neglectis ubique alterius familiae libris in restituendis uerbis 
Eugippii in eo acquiescere possimus. ita factum est, ut etiam 
in hanc editionem; quamquam Taurinensem potissimum secutus 
sum, pauca ex codicibus alterius stirpis reciperem, uelut pro 
silenti p. 2, 13 scripsi silentii, p. 4, 22 pro senior cum CG- 
serio^ cum L habeat seuerinus, p. 30, 3 ex C6L uerba atqu^ con- 
^mjp^or recepi, quamquam in MNTV desunt, cum et propter 
^ homoeoteleuton facile excidere potuerint et in capitulo p. 8, 
15 legantur; p. 32, 2 quid, inquit, pro quid edidi, cum fere 
nusquam in Vita uerbum dicendi omittatur, de quo cf. Ind. 
s. u. ellipsis. p. 35, 1 dubitanter cum C6L subdiaconi et 
materni pro diaconi et martini, quod MNTV praebent, scripsi; 
eodem modo p. 48, 4 item pro idem^ 48, 10 compulsa pro 
eompulsuSj 60, 5 singulos pro singulorum^ 65, 3 et orasse et 
pro et orasset edidi. praeter hos locos numquam a textu 
Taurinensis codicis recedendum erat, cum Sauppius saepissime 
codicis Lateranensis scripturis neglectis lectiones alterius 
familiae recipere cogatur, de quo cf. 1. c. pp. 477 sqq. 

Vno autem loco doleo scripturam codicum C6L a me 
auctoritate codicis Taurinensis sine iusta causa neglecta 
receptam esse: p. 31, 4 enim cum C6L concussis ex more 
lapidibus scripsi, cum mihi lectio codicum alterius familiae 
excussis ex more lapidihus genuina non esse uideretur« sed 
plagula iam typis absoluta occurrit simillimus Ouidii locus, 
Met. VIII 339: ut excussis elisi nubibus ignes. quare reponas 
cum codice T excussis pro concussis^ quod eodem modo ortum 



XI 

esse uidetur, quo p. 26, 13 in CGL retrorsum respiciendo pro 
retrorsum aspiciendOy quod in MNTV legitur, oriri potuit ; hoe 
tamen simillimo Sedulii pasch. carm. 1 123 loco firmatur: quia 
fiemo retrorsum . . . Aspiciens sdluandus erit. 

Neque uero alio loco scriptura codicum neglecta Sauppii 
coniecturam recipere debebam. uerba sunt c. XXIII, 2 
(p. 41, 8), quae in codicibus omnibus ita leguntur: quas (sc. 
reliquias) . . , suscipiens basilicam sancti lohannis . . ultronea 
henedictipne collata sacrauit officio sacerdotum, Sauppe autem 
ea ita immutauit, ut scriberet: quas . . . suscipiens in basi- 
licam sancti lohannis . . . ultronea benedictione collatas 
sacrauit officio sacerdotum, cum sine dubio alium locum similli- 
mum respiceret, quem tamen interpolando corrupisse uidetur. 
uerba enim et sacrauit, quae p. 26, 1 inserit : qui debito sanc-- 
iorum Geruasii et Protasii martyrum reliquias honore susci- 
piens in basilica . . . collocauit et sacrauit officio sacer-- 
dotum, non solum abundant sed etiam sensum plane turbant. 
tantum enim abest, ut reliquias sanctorum siue per sacerdotem 
siue per quempiam sanctum uirum sacrari opus sit, ut ipsae 
locum, in quemcumque conferuntur, consecrent. at nihil 
prorsus excidit. uerba enim in codicibus tradita recte se 
habent, dummodo locum recte interpreteris : nam officio sacer- 
dotum non ablatiuus est, quem uulgo — cf. Brunneri et Eoden- 
"bergii uersiones — interpretantur, sed datiuus, quem finalera 
uocant. his autem uerbis significatur basilicam monasterii 
Pauianensis coUatis in eam sanctorum Geruasii et Protasii 
reliquiis ita sacratam esse, ut sacerdotes in ea sollemne 
sacrificium siue officium offerre possent. sunt enim quaedam 
ecclesiae, ubi sacrificium missae offerre sacerdotibus lioet, aliae 
uero, quae eo iure carent. — nostro autem loco interpretes ^), 
qui datiuum officio sacerdotum pro ablatiuo acceperunt, non 
magis quid benedictio esset intellexerunt. benedictio enim 



*) Fallitur etiam Budin^er, cum in Hist. Aust. p. 50 henedictionem 
8, Idhannis idem, quod germanicum *Iohanni8minne\ significare opinatur 
indeque concludi posse arbitratur linguam moresque Germanorum iam 
tum a Bomanis recipi coepisse. 



XII 

uel benedicendi actionem, quam lingua uernacula dicimus 
'8egen\ uel rem ipsam sacratam siue sacram significat. ita 
Paulinus Nolanus ep. 32 c. 8 particulam sanctae crucis hene-- 
dictionem crucis appellat; Eugippius autem uocem hac signi- 
ficatione duobus praeterea locis usurpauit: p. 9, 24 et 39, 21. 
ienedictio igitur plane idem significat, quod reliquias siue 
sanctuaria, proinde restituenda sunt uerba librorum mss., 
quae in linguam uernaculam uersa iioc fere significant: er 
weihte die Basilica lohannes des Tdufers, dass die Priester in 
ihr Messe Idsen, indem er die Beliquien^ die sich ihm ohne 
sein Zuthun dargeboten hatten, dorthin iibertrug. 

Aliis autem locis in textum codicis parentis utriusque familiae 
siue incuria librarii siue mendositate ipsius archetypi corrup- 
telae irrepserant, quas scriba eius apographi, ex quo CGL fluxe- 
runt, corrigere conatus est. ita factum est, ut c. XIII, 1, p. 31, 5 
pro tradito alterutra ac petrae collisione scriberet: alterutra 
ferri ac petrae collisionef cum restituere deberet alterutra 
hac petrae collisione, c. XXXII 2, p. 51, 21 sq. integritatem 
pro tradito integri scripsit. huc fortasse etiam pertinet, quod 
c. XLIIII 7, p. 64, 13 legitur: multis emensis regionibus pro 
corrupto mulsemensis regionis^ quod tamen expedire nondum 
contigit, — Non solum autem locos corruptos tentauit, sed etiam 
uerba integra non satis intellecta emendare studuit, uelut 
c. XLIII 9, p. 62, 8 nobis pro nostris scripsit. itaque cum 
mihi persuasissem iam textum codicis parentis alterius fami- 
liae CGL a librario ipso uel correctore arbitrarie mutatum 
esse, ne iis quidem locis, ubi uerba codicis Taurinensis aperta 
mendositate laborant, speciosam librorum C6L scripturam 
recepi, sed spretis horum librorum inuentis iis locis, qui in 
T deprauati uidebantur, ex ipsorum uerborum ductibus medel- 
lam petiui. quod e. gr. factum est c. XXXI 6, p. 51, 9, ubi 
Sauppe lectionem codicum Casinensium: in Bomani soli pro- 
uinciam — nam etiam uerba a L tradita in romd soli corrupta 
sunt — in textum recepit. quae quamquam ferri possunt, tamen 
uerba, quae in codice T leguntur, magis genuina esse uidentur : 
asserens uniuersos in Bomanis ad suas prouincias ♦ . . migra- 
turos, quae leuissima mutatione emendantur, cum pro in scri- 



XIII 

bituT inde (= in) : unimrsos inde Bomanos ad suas pro~ 
uincias . . . migraturos ; Bomanos autem habet M. 

Difficilius autem erat alium locum intricatissimum expedire. 

quae enim uerba c. XI 4, p. 28, 10 leguntur: secreta pectoris 

satisfactionihus prodiderunt^ ea aperte mendosa esse nemo 

non uidit; neque tamen coniecturae prolatae placebant, cum 

non omni ex parte satisfacerent. uerum Hartelius uidisse 

uidetur, cum scribendum proponit satactionibus uel satis- 

actionibuSf quod uocabulum idem significat atque perturhatio. 

liaec significatio nostro loco maxime quadrat. substantiuum 

quidem, quantum scio, nusquam legitur; uerbum autem safe- 

agendi hac significatione apud scriptores sequioris aetatis, 

imprimis apud Luciferum — cf. Ind. Hartelii p. 374 — saepissime 

usurpatur. in scriptoribus autem huius aetatis quid inusitatum ? 

cur autem aliis locis — uelut p. 14, 20 putas non ipse est, 

p. 29, 8 quae docetis al. — mea editio a Sauppiana dissentiat, 

aut ex notis aut ex indice adiecto satis apparere puto. 

Hymnum in laudem s. Seuerini a monacho quodam ex codice 
aliquo familiae CGL compositum A. F. Ozanam primus in Docu^ 
ments inedits p. 241 sqq, ex codice Vaticano 7172 publicauit, 
Sauppe editioni suae praemisit. H. autem Sedlmayer, coUega 
optimus, eum mea causa denuo accuratissime excussit, cuius 
collationis lectiones in notis addidi: qui codicem illum 
Vaticanum saeculo XI uetustiorem esse negat. 

Bestat, ut de ratione huius editionis pauca addam. in 
scripturis librorum manuscriptorum in annotatione critica 
allatis, quae a notis editionis Sauppianae difl^erunt, meis fidem 
uindico, cum in ipsis codicibus primariis conferendis, Vaticano 
priore et Lateranensi, exemplar Sauppianae editionis mihi 
praesto fuerit; neque tamen id singulis locis annotandum esse 
putaui, ne iactantiae speciem incurrerem. multum autem me 
Sauppii curis debere libere et grato animo hoc loco profiteor* 
ordinem tamen singularum Vitae partium, qui in editione 
eius inuenitur, deserendum esse existimaui, cum mihi ne hac 
quidem in re ab auctoritate codicis Taurinensis, quocum 
Vallicellianus et Casinenses faciunt, esse recedendum propo- 



xini 

suerim camqae ordinem codicis Lateranensis arbitrarium esse 
supra demonstrauerim. sic etiam in oapite VII, quod a 
Sauppio una capitis VI paragrapho addita auctum erat, ordinem 
ab omnibus libris commendatum restitui. in orthographicis 
autem fere ubique auctoritatem Taurinensis religiose sum 
secutus. ita factum est^ ut e. gr. in Yita epistola scriberem, 
cum in Excerptis semper epistula legatur; numquam autem 
cum Taurinensi coUidie, sed ubique cotidie scripsi. in uetu- 
stioribus libris Taurinensi, Lateranensi, Vaticano priore uel 
minutissimam scripturae discrepantiam — uelut ubi e pro ^ uel 
oe scriptum erat — diligenter annotaui, quod in recentioribus 
negleii^ nisi ubi cum illis consentiebant. 

Reliquum est, ut iis uiris doctis, qui me in adornanda hac 
«ditione adiuuerunt, quas debeo gratias agam, H. St. Sedl- 
mayero, A. Bachmanno Pragensi, qui notas quasdam ad Vitam 
mihi transmisit, B. Heinzel, qui de nominibus propriis ger- 
manicis mea causa consultus opem suam non denegauit, im- 
primis autem G. Hartelio, qui qua est humanitate et singu- 
lari doctrina, etiam in edenda Vita s. Seuerini mihi adiutor 
'Oxtitit. 

Scribebam Vindobonae Nonis Martiis 1886. 

P. Knail. 



EYGIPPII 



YITA SANCTI SEYERINI 



C = codex Casinensis CXLV, XI— XII s. 
G = codex Vaticanus alter n. 1197, XI— XII s. 
L = codez Lateranensis LXXIX, X s. 
M = codez Ambrosianus I. 61. inf., XII s. 
N = codex Vallicellianus tom. XII, XI— XII s. 
T = codex Taurinensis P. IV. 25, X s. 
V = codex Vaticanus prior n. 5772, XI s. 

codd, Cosin. = codices Casinenses CXXXVIIII, CXLIIII, CXLVI, in 
primo Vitae capite adhibiti. 



EPISTOLA EVGIPPn PEESBYTEEI 
AD PASCASIVM DIACONVM. 



IX)MINO SAKCTO AC MEBITO VENERABILI PASCASIO DUCONO 

EVGIPPIV8 IN DOMINO SALVTEM. 

5 Ante hoc ferme bienmum, consulatn soilicet Inportuni, 1 
epistola cniusdam laici nobilis ad quendam directa presbj- 
terum nobis oblata est ad legendnm, continens uitam Bassi 
monachi, qui quondam in monasterio montis, cui uocabulum 
est Titas, super Ariminum commoratns, post in Lucaniae 

loregione defunctus est, uir et multis et mihi notissimus. quam 
epistolam cum a quibusdam describi cognoscerem, coepi mecum 
ipse tractare nec non et uiris religiosis edicere, tanta per 
beatum Seuerinum diuinis effectibus celebrata non oportere 
celari miracula. 



1 epistola — diaconnm] <m' T; Incipit nita beati senerini (seae- 
rini add, m. 2) V* plogus in nita 8upra scripsit F* Incipit plogns de 

nita n! obitn sci seuerini L Incipit epistola egeppii pbri ad paschaBinm 

diaconnm de nita et miraculis sci seuerini G Ezplicit nita beati bjla- 

rionis. Incipit epistola eugepii pbri ad pascasium diaconS directa de uita 

8C1 seuerini abbatis M Finit uita sci hylarionis heremit^. Incij^ uita 

scissimi abbatis seuerini. epistola eugepii pbri ad paschasium diaconem 
directa N 3 sancto ac] suo G merito] <m> CGL paschasio 

CG paskasio L 4 eugipius V eugepius CGLMNT domino] 

£po CGL 5 consolatu M consulatus N importnni CGLN 

inpomtuni Mpr. 7 uobis NTV 8 quondam] quodam TV 

9 titis MNTV', cf. Ind. 10 michi CGL; sic semper 11 de- 

•cripta L c^pi CMV cepi GL 13 c^lebrata MV 14 c^lari V 

vmi. 2. 1 



2 Eugippii 

2 Quae cam anctor epistolae praefatae rescisset, animo prompto 
remandauit, ut aliqua sibi per me eiusdem sancti S^uerioi 
mitterentur indicia, quibus instructus libellum uitae eius scri- 
beret posterorum memoriae profuturum. hac ego protinus 
oblatione compulsus commemoratorium nonnuUis refertum 5 
indiciis ex notissima nobis et cotidiana maiorum relatione 
composui; non sine magno maerore animi, iniustum scilicet 
reputans^ ut te superstite laicus <a nobis hoc opus efficere 
rogaretur^ cui et modus et color operis non sine praesumptione 
quadam possit iniungi, ne forsitan saeculari tantum litteratura 10 
politus tali uitam sermone conscriberet, in quo multorum 
plurimum laboraret inscitia et res mirabiles, quae diu quadani 
silentii nocte latuerant, quantum ad nos attinet ignaros libe- 

3 ralium litterarum, obscura disertitudine non lucerent. sed noa 
ultra lucernae illius igniculum te uelut sole splendente per- 15 
quiram: tantum ne mihi peritiae tuae radios nube quadam 
excusationis obducas, imperitiam propriam uidelicet accusando. 
noli, obsecro^ tam duris me uerberare sermonibus^ dum dicis : 
quid tibi aquas expectare de silice? iam utique non expecto 
de silice plateae saecularis, sed a te, qui spiritalibus spiritalia » 



1 praefatae] om, LM prompto remandauit] promptiore mandauit 
CGL 2 8C1 et 3 quibus] hiSf a tn. 1 et 2^ scriptum exhib. T 

3 inditia M uite V scriberet] scribere^ M ederet L 4 memorie 
(e add. T*) TV hac] huic L ego] ergo L 5 oblacione 

V commemoratorum V commoratorium M 6 inditiis M 
cottidiana TV quotidiana L relacione V 7 merore COLMNT 
timore V 8 superstits N^ rogaretur efficere COL\ ere in ras.. 
G 9 calor M 10 quodam T* forsitg X* forsitan L^ 
seculari MT litteratura] littura M 11 multorum] om. CG 

12 plurimorum CG inacicia M inscientia iV^ 13 silenti MNT 

V quantum] quata V litJaralium F; corr. m. 2 14 disserti- 
tudine MNTV sed non MNTV: sed nequaquam CGL 15 lu- 
cerne T uelud G 16 perici^ V 17 impericiam V pro- 
priam] om. N uidelicet propriam C accusando] accusatio M^ 
accusans M^ 18 noli] non M 19 scilice M iam] quam CG 
nam Sauppe utique] itaque M 20 scilice M spiritualibus 
CG spiritualia C spirituali G 



Epistola ad Pascasium. 3 

comparans nos de firmissima petra illo quo proflnis orationis 
melle recreabis : de quo iam nectareum suauissimae promissionis 
gustum dirigens praecipis, ut commemoratorium uel indicia 
uitae saepe dicti sancti Seuerini transmitterem : quae donec in 

stuae constructionis libellum transire mereantur, nequaquam 
animum recensentis offendant. quisquis enim ad construendam 4 
domum architectum requirit, necessariam soUicitus materiem 
praeparat : quod si moles instar parietum impolitis componatur 
artifice tardante lapidibus, numquid aedificasse dicendus est, ubi 

10 nuUa magistri structura prorsus interuenit, nulla rite subicitur 
fundamenti munitio? sic ego quoque pretiosam materiem in* 
genio uestro uilissima compositione uix praeparans num putari 
'debeo conscripsisse quod cupio, ubi disciplinae liberalis nuUa 
constructio, nuUus grammatici culminis decor extitit? habet5 

isplane certum fundamentum solius fidei, quo sanctum uirum 
mirandis constat claruisse uirtutibus, quod per manus linguae 
tuae nunc offero collocandum, de tui operis fastigio laudes 
Cliristo debitas jredditurus. 

IUa quoque, precor, uirtutum beneficia sanitatumque remedia, 6 

aoquae uel in itinere uel hic apud eiusdem beatissimi patris 
memoriam diuina sunt peracta uirtute, digneris adnectere: 
quae quoniam fidelis portitor, filius uester Deogratias, optime 
nouit, uerbo commendauimus intimanda, sperantes nos baiuli 
nomen etiam de tui operis perfectione iugiter esse ducturos, 

1 illo quo profluit N ilico profluis M illo pro quo fluis TV 

orationibus M 2 nectaritl V 3 commemorium V inditia 

M 4 sepe GM dicta V 5 tue TV 6 quisquis] siquis 

CG 7 materiam CL 8 molses M instar CGMNTV: ad 

instar L componat CGL 9 nunquid CGT 10 magistri — 

nnlla] om. G magistri] magis L post interuenit ras. 10 fere 

ti 
liU. V 11 preciosam V materiam MN 12 composione V 

comparatione M praeparaus] comparans M 14 constructio] in- 

structio suspicatu/r Ha/rtelius ch ep, Pascas, §. 5 gramatici T eititit 

LMNTV: existit CG 15 quo] quod L 16 constat M lingue 

T 17 offero] confero CGL 19 uirtutum] om. M bnfitia M 
20 itinere] itire V apud] ad CGL 21 uirtute* T annectere 
CGLN 24 nomine CG perfectione pfectione V ducturos 

Sauppe: dicturos CGLMNTV 

1* 



4 Eugippii 

ut dei fidelissimos famalus tantis airtutibus opalentuSf 8ica.t 
ad sanotorum gloriam suis per Christi gratiam meritis aehitor, 
sic ad hamanam memoriam tais litteris conseoretnr. 

7 Sane patria, de qna faerit oriandus, fortasse necessario a 
nobis inqairitar, at inde, sicnt moris est, texendae caiaspiam 5 
uitae sumatur exordium. de qua licet me fatear nuUum euidens 
habere documentum, tamen quid hinc ab ineunte aetate cogno- 

Suerim non tacebo. cum multi igitur sacerdotes et spiritales 
uiri nec non et laici nobiles atque religiosi, uel indigenae uel 
de longinquis ad eum regionibus confluentes, saepius haesitarent 10 
inter se quaerentes, cuius nationis esset uir, quem tantis cer- 
nerent fulgere uirtutibus, nec ullus ab eo penitus auderet 
inquirere, tandem Primenius quidam, presbyter Italiae, nobilis 
et totius auctoritatis uir, qui ad eum confugerat tempore, quo 
patricius Orestes inique peremptus est, interfectores eius metu- 15 
ens, eo quod interfecti uelut pater fuisse diceretur, — post 
multos itaque familiaritatis adeptae dies erupit quasi pro omni- 
bus et ita sciscitatus est dicens : Momine sanctO) de qua pro- 
uincia deus his regionibus tale lumen donare dignatus est?' 

9cui uir dei faceta primum hilaritate respondit: 'si fugitiuumso 
putas, para tibi pretium, quod pro me possis, cum fuero 
requisitus, offerre^ his talia serio mox subiciens : 'quid prodest' 



1 nirtitibuB Mpr» opulentus] opimuB L 2 per] p (= pro) 

N ueheitur M euehitur CGL 5 ut inde MNTV: unde CGL 

tezende GV tezendo N 6 qua] om. L\ ea Sauppe licet] om. C 
GL fateor CGLM 7 tamen— tacebo MNTV: om. CGL 

8 cum multi igitur MNTV: nam cum multi CGL Bpirituales CG 

9 notfiles V 10 re«gionibus T sepius GMNV esitarent N 

hesitauerint C esitauerint M excitauerint L 11 querentes GN 

12 fulgere] fleere M nullus G pqnitus LV penit*us M 

13 iDquirer& N primXhius L pr. pimenius CG Italiae] 
om. M 15 oreste N iniqu^ G peremtus N 

16 uelud JV 17 itaque] om. CG adepte NV 18 siscitatus 

G sc^ LN prouintia MT 19 deus] om. M lumen] 

lumen xpf ilf 20 hylaritate CGL 21 precium MNV 

22 serio CG: senior MNTV seuerinus L suhitiens M 



Epistola ad PascaBinm. 5 

inquit ^seruo dei significatio loci uel generis sui^ cam possit 
id tacendo facilius uitare iactantiani, utpote sinistram, qua 
nesciente cupit omne opus bonum Ghristo donante perficere^ 
qno mereatur dextris socius fieri et supernae patriae ciuis 

5adscribi? quam si me indignum ueraeiter desiderare cognoscis, 
qnid te necesse est terrenam cbgnoscere, quam requiris? uerum 
tamen scito, quia deus, qui te sacerdotem fieri praestitit, . ipse 
me quoque periclitantibus his hominibus interesse praecepit'. 
tali memoratus presbjter responsione conticuit nec quisquamlO 

10 ante uel postea beatum uirum super hac parte percontari prae- 
sumpsit. loquela tamen ipsius manifestabat hominem omnino 
latinum^ quem constat ad quandam orientis solitudinem feruore 
perfectioris uitae fuisse profectum atque inde post ad Norici 
Bipensis oppida, Pannoniae superiori uicina, quae barbarorum 

i5crebris premebantur iucursibus^ diuina compulsuni reuelatione 
uenisse, sicut ipse clauso sermone tamquam de alio aliquo referre 
solitus erat, nonnullas orientis urbes nominans et itineris in- 
mensi pericula se mirabiliter transisse significans. haec igitur 
sola quae retuli^ quotiens de beati Seuerini patria sermo ortus 

so est, etiam ipso superstite semper audiui. indicia uero mirabilis 1 1 
uitae eius huic epistolae coniuncto praelatis capitulis comme- 

2 cf. Matth. 6, 3 

1 Bui loci uel generis COL possit MNTV: potius CGL 

2 lacilins] facilins possit CGL euitare CGL iactandam MN; 

corr. m, 2 M 3 omne] om» N op* (= opus) add. M} in 

mg. 4 sotius T ciuis] ciues N cui' (= cuius) V 5 ad- 

scribi Jtf T* (d ras. in T) : ascribi CGLNV quam] qua {uirgula rasa) 
L desiderare CGMTV: desiderante N designare L cognoscis 

— terrenam] otn. M 6 requiris] qu^ris L ueruntameu GL 

ueruptamen M 8 me] om. V 9 quicqua (sed c in ras, a m. 2) 

L 10 percunctari M 12 constat] constat prius CGL 

quendam G^\ corr. m. 2 13 ad] om. M norici L nurici M 

TV 14 opida L 15 prqmebantur L compulsu N reue- 

latione] uisitatione L 16 tanquam CGTV 17 immensi LN 

immensa CG 19 hortus G 20 semper] sepe M inditia M 
21 prelatis C prqlai;' (= praelatus) N 



6 Eugippii Epistola ad PascaBium. 

moratorio recensita fient, ut rogaui, libro uestri magisterii 
clariora. superest, nt eins orationibns tnas sodare non desinas 
et indulgentiam mihi poscere non desistas. 



1 fiant CG rogauit M uestro G magisterio G magi- 

stri M 2 tnas sociare] t. sotiare T tu associare JV 3 et 

libri'. nt 8auppe mihi] om. M desistat L nrcmvnT 

CAPITTLA DE HIS QVAE TS COMEMORATORIO COITTINENTTR {rubric.) TD 
B8T QVIB; VITE {Om. N) VEL GESTORV SCI SEVERIia PAyDVNTVR HrDICIA 

NT ExpliC prologus. Incipiant capitula. Quomodo primum beatus 
seuerinus in opido quod asturis uocatur. Et c^tera. Expliciunt cap. 
ExpliC uita et obitus beati seuerini. Incip ep}a paskasii diaconi ad eu- 
gepiQ prbm L Explicit epta {<m. V) Incipit uita s^ (beati F' in 
ras*) seuerini abbatis ab eugepio pf^ro edita pascasio diacono directa 
MV\ sed uerha inde ah abbatis om. V Explicit prologus. Capitula 
dimitte C 



CAPITVLA. 



I. Quomodo primum beatus Seuerinus in oppido, quod Asturis 
nocabatur, et saluberrima exhortatione bonorum operum et 
ueracissima futurorum praedicatione claruerit. 
5 II. Db oppido, cui erat uocabulum Comagenis, per eum 
mirabiliter ab hostibus liberato. 

ni. Quod habitatoribus ciuitatulae Fauianis diu fame labo- 
rantibus miro modo deus eius oratione subuenerit. 

IIII. De praedonibus barbaris, qui etiam omnia arma sua 
locum praeda, quam extra muros Fauianensium ceperant, amise- 
runt, uel de instituto eius atque humilitate praecipua. 

V. In quanta reuerentia eum Kugorum rex Flaccitheus 

habuerit, uel qualiter ab insidiis inimicorum ipsius sit libe- 

ratus oraculo. 

15 VL De unico filio uiduae gentis praedictae Kugorum, quem 

per annos XII dolor excruciauerat, uiri dei oratione sanato. 

YII. Qualiter Odoacar adulescentulus, uilissimis pellibus 
opertus, ab eo praenuntiatus sit regnaturus. 

VIII. Quod Feletheus, qui et Feba, Eugorum rex, ante lati 



1 Capittda exhibent CGNT^ (m. MF; in L singulis capitibits prae-^ 
posita sunt 2 opido L 3 uocatur CGL exortatione N 

4 uericissima L ueracissimas N craruerit C 5 opido L 

m 

6 liberatos N 7 Titulus capitis III plane differtinLi De ciuitate 
oppressa famo & muliere occaltaute frumenta & de aduentu nauium 
fabianis CGNT 8 oracionem G 10 preda CT fabianeusiam 

L fabinensium G coeperant T 11 uel de LNT: ualde CG 
12 rex] rec JD*; corr. m. 2 flaccith^us (^ a m. 2) L flacitbeus NT 
16 sanata G 17 odoagar N odouacer CGL 18 coopertus CG 

prenuntiatas T pnuntiat' (' add. m. 2) L regnaturos i* {corr. m. 2) 
regnaturti N 19 feleth^us (^ am, 2) L pheba T feua CGL 



8 Eagippii 

filius Flaccithei, pessimam coniugem rebaptizare catholicos 
metu sancti Seuerini uetuerit, uel quale periculum illa de 
paruulo filio suo Frederico quadam die, dum pro quibusdam 
intercessionem eius contempsisset, incurrit. 

yilll. De portitore reliquiarum sancti Geruasii et Protasii » 
martyrum mira uiro dei reuelatione monstrato, uel qua re- 
sponsione, dum rogaretur, episcopatus declinauerit honorem. 

X. De quodam ostiario uspiam egredi quadam die prohibito, 
mox a barbaris capto ab isdemque suppliciter restituto. 

XI. De miraculo, quod in castello CucuUis factum est, ubi lo 
cereis diuinitus accensis sacrilegi, qui se primitus occuluerant, 
declarati sunt atque correcti. 

XII. Quemadmodum de finibus praefati castelli locustae 
ieiunio, oratione atque elemosynis deo propitiato depulsae sunt, 
abrasa mirabiliter segete cuiusdam pauperis iucreduli con-is 
temptoris. 

XIII. Quomodo cereus in manu serui dei orantis accensus 
sit, dum uespertinae laudis officio ignis de more necessarius 
minime fuisset inuentus. 

XIIII. De mirabili sanatione mulieris desperatae, quae post so 
inmanem diutinumque langorem ita uiri dei oratione conualuit, 
ut ad opus agrale die tertio fortis accesserit. 



1 filii O flaccithqi {i^am, 2) L flacithei N pessima N 
2 uetuerit] uenerit O periculam O 3 pamnncalo L die] 

om. O pro NTi de COL 4 contemsisset N incarrerit 

COL 5 reliqoaram N ptasii 7 geraasii ^ 6 mira] miri- 

fica COL uiro HwrteUusi niri OLNT, om. C renelatione COLi 

relatione NT 8 hostiario NT 9 isdSq, N: hisdemque COLT 
10 coccalUs T cu (cullis margine deseeto interddit) L 11 caere*is 

L diuin et prim (itus in mg, intercidit) L occulerant COLN 
12 declarati sunt] declaratif N atque] interddit in L correcti COLTi 

perfecti correpti N 13 quemammodum N, vkique 14 oratione] 

et oratione (oracione O) COL elemosinis CLN helemosinis G- 

elimosinis T dei O sint COL 15 ahraso N incre* 

duli] incretu O 17 caereus L 20 quae] om, N 21 inmane 

T langorg (v add. m. 2) T ita] a ^ 22 agrale] om. N 
fortis] foris N 



f 



Yita 8. Seuerini. 9 

XV. Quemadmodam in baiulos postes a parte fluminis ec- 
clesiam sustentantes, quos aqua saepe superfluens transcendebaty 
orans dei seruus crucis signaculum securi sculpserit, quod 
signum numquam deinceps aqua penitus excedebat. 
5 XVI. De Siluino presbytero defuncto, cuius cadauer feretro 
impositum celebratis nocte uigiliis mox ad uocem uocantis 
aperuit oculos, rogans dei famulum, quo uocante reuixerat, ne 
ulterius experta requie priuaretur. 

XVII. Quam sollicita pauperibus cura ministrauerit, uel 
10 quod distributioni eius etiam Norici decimas dirigebant^ quibus 

de more perlatis periculum his, qui dirigere distulerant, immi- 
nere praedixit. 

XVIII. Quemadmodum rubigo, quae messibus nocitura paru- 
erat, per uirum dei ieiuniis et oratione depulsa sit. 

15 XVIIII. Quod GibulduSy Alamannorum rex, coram seruo dei 

magno sit tremore concussus et reddiderit multitudinem capti- 

uorum. 

XX. Quomodo ei militum fuerit interfectio reuelata, propter 

quorum corpora sepelienda suos ignorantes direxit ad fluuium. 
20 XXI. Paulinum presbyterum, qui de longinquo ad eum 

uenerat, reuertentem ad patriam praedixit mox episcopum ordi- 

nandum. 

XXII. Quod, dum basilicae nouae sanctuaria quaererentur, 
ultro sibi sancti lohannis Baptistae benedictionem praenuntia- 

85 nerit deferendam et illi Oppido cladem se absente futuram, qua 
in baptisterio presbyter uaniloquax interfectus est. 

XXIII. Qualiter sanctuaria praedicta susceperit. 

XXIIII. De mansoribus alterius oppidi, qui spreto mandantis 

n 

1 Qcclam T 2 trascedebat h 3 orat G sculpserit T: 

scalpserit CGLN 4 niimqTiaxn] om, CGL penitus] penitus non 

CGL 6 imposito CG noct^ G 8 requi^ G 10 quod] 

quo N dirigebant decimas L 15 giuuldus L gebuldus NT 
alammanorum G 16 ccussus L, sed cussus in ras, 18 interfeccio 
G 19 fluuim N 21 reuertente (reuert in ras.) C mox NT: 

norici CGL ordinaudi G 23 quererentur CGN 25 opido 

L qua] g (= qaod) L 28 opidi L mandantis CNTi man- 

datis GL 



10 Eugippii 

oraculo mox ab Herulis interfecti sunt^ quia locum praemoniti 
relinquere noluerunt. 

XXV. Quemadmodum scriptis ad Noricum destinatis castella 
ieiuniis, orationibus atque elemosjnis praemunierit, quibus 
praenuntiata hostis irruptio nocere non potuit. 5 

XXVI. De leproso mundato, qui reuerti ad propria, ne 
lepram peccati ms^is incurreret^ euitauit. 

XXVII. De uictoria, quam apud Batauis de Alamannis 
oratione sancti Seuerini sumpsere Bomani, et quod post trium- 
phum, qui praedicentem sequi spreuerant, sint perempti. 10 

XXVIII. Quemadmodum ministrante famulo dei pauperibus 
oleum creuisse contigerit. 

XXVIIII. De his, quibus coUo uestes egenis erogandas 
Norico deferentibus ursus media hieme ducatum per niues 
heremi usque ad humana habitacula praebuit, quos tali duceis 
uenire solita uir dei reuelatione cognouit. 

XXX. Qualiter ad ciuitatem Lauriacum hostes futura nocte 
uenturos praesenserit et male securis ciuibus uigilare uix sua- 
serit, quod mane probantes infidelitati ueniam cum gratiarum 
actione poscebant. 20 

XXXI. Quomodo Febae, regi Rugorum, ad Lauriacum cum 
exercitu uenienti occurrerit et in sua fide populos susceperit, 
ut eos ad inferiora oppida, id est Eugis uiciniora, deduceret. 

1 praemuniti NT 3 scriptis NTi om. CGL; litteris Sauppe 
destioatis ad noricum L 4 orationibus T {cf. p. 13, 6; 14, 11 dl.) : 

om. CGLN elemosinis CLNT helemosynis G praemuniuit CG 

praemunient N 5 inraptio T pr. 7 Iqpram T peccati CGLi 

om. NT uitauit CGL 8 batabis NT baptauis L 9 sum- 

sere T triumphus G 10 praedicentem] pcedente N spr^- 

uerant T speuerant G sunt GL 12 oleum] elett N con- 

tigerit NT: prouenerit CGL 13 his LNT: iis CG 14 nurico 

NT a norico CGL hyeme L 15 humana habitacula] cunabula 

N 16 reuelatione CGL: relatione NT 17 lauriacum C 

lauriam G 18 uenturo N securi N 19 infidelitate 

C pr. 21 febe N feu^ CGL regi] om. G lauricam C 

e 

lauriam G 22 occurrerat Zr* (corr. m. 2) 23 opida L 

uicioniora (0 del. m, 1) L deduc C 



Vita S. Seaerini. 11 

XXXn. QaemadiQodum Odoacar rex aliqua a se sperari 
posGens Ambrosium quendam de exilio ad serui dei litteras 
reuocauerit et, quot annis regnaturus foret, laudatoribus regis 
eiusdem dei seruus praedixerit. 

f> XXXIII. De filio cuiusdam ex optimatibus regis Rugorum 
in oppido Comagenis uiri dei oratione sanato. 

XXXIUI. Qualiter elefantiosus quidam, nomine Teio, cura- 
tos est. 

XXXV. De Bonoso monacho, qui, dum oculorum imbecilli- 
lotatem quereretur, audiuit ab eo: ^ora magis, ut corde plus 

uideas': mox mirabiliter afFectum iugiter orandi promeruit. 

XXXVI. De tribus superbientibus monachis, quos mox 
tradidit satanae, ut eorum spiritus saluaretur, de qua re pro- 
iatis duorum patrum exemplis uerissimam suo loco reddidi 

15 rationem. 

XXXVII. Quemadmodum horam tribulationis Marciani et 
Benati monachorum suorum, quam in alia prouincia positi 
pertulerunt; oratione praesentibus ceteris fratribus indicta 
signauerit. 

20 XXXVIII. De periculo letalis papulae, quod ante quadraginta 
dies Vrso monacho futurum et reuelatione praedixit et orati- 
one curauit. 

XXXVIIII. De habitaculo eiusdem beati uiri, stratu quoque 
uel cibo pauca tenuiter indicantur. 

r 

1 odoaca N odoacer LT odonacer CG aliqua] reliqoa LN 

sperari] separari L 3 regis NT: eius CGL 4 eiusdem NT: 

idem CGL 6 opido L oppida G commagenis CGT sanata 
G 7 elefantiosus] electantius L Teio] telo CL 8 est NT: sit 

CGL 9 oculorum inbecillitate N oc. imbecillitate G de oculorum 

imbecillitate L de imbeccillitate oc. C 10 quQreretur LT 11 af- 
fectum libri: effectum Sauppe 12 superbientibus LNT: superueni- 

entibus CG moz] om. CGL 13 sathanq L satane G 14 ezem- 

h 

plis] test ezepUs L loco suo CGL reddidit CGL 16 org T 

• • • ■ 

c 

hora CGL ora N martiani NT martiani JD; corr. m, 1 17 pro- 

uintia T 18 oracionem G caeteris L indicta NT: indicia 

CGL 19 signant 6? sigfi 20 periculis GNT letalis T 

loetalis LN iQthalis G papulae] paulq N 23 strato CG 



12 Eugippii 

XL. Qualiter, cmn propinquare transitnm sunm deo sibi 
renelante sensisset, regem Febam noxiamqne reginam fnerit 
adlocntus nec snos ex illo praemonere destiterit, generalem 
populi migrationem propinqnare praennntians snumqne corpus- 
cnlum pariter portari praecipiens. 5 

XLI. Quomodo etiam diem transitns sni sancto Lncillo pres- 
bytero manifestins indicauit. 

XLn. Quemadmodum Eredericnm, fratrem praedicti regis, 
contestatns sit snosqne monnerit. 

XLIII. De obitu eins uel qnalibus monitis ultima snos et 10 
prolixa pins exhortatione fuerit prosecutus. 

XLIIII. Qualia post discessum eius monasterio Fredericus 
intnlerit qualiterue punitus sit, nel qnatenus eius oracnlnm 
prospera populi fuerit migratione completum nel corpusculnm 
eiusdem leuatnm carpentoqne deuectum. 15 

XLY. De mnltorum tnnc sanatione debilium, qna de singulis 
omissa unius tantnm muti loquela refertur orando snb carro, 
quo adhnc erat corpnsculum^ reddita. 

XLVI. De fide inlnstris feminae Barbariae snsceptricis et 
occursn Neapolitani populi, nbi cum nihilominns multi tunc 20 
a dinersis fuerint sanati langoribus, nnius tantum sacrae 
uirginis sanatio memoratnr. 

1 cum NT: dam COL propinquaret N transitum] ter- 

minum N 2 feuam CGL 3 allocutus CGLN praemoneret 

• 

L (t dd^ m. 2) 7 indicauerit CG indicarit L 8 fredericum N 

T: ferderucbum CGL praedicti] dicti G regis] regis feuae 

(f^ue C) CGL 9 sit] om, L suosque monuerit] suos commo- 

nuerit L 10 uel] et L ultimas N 11 exortatione N 

12 monasteriis CG ferderuchus CGL 13 quatinus CG qualiter 
N 14 completus G 16 qua] quQ G 17 mu«ti (1, ut uidetuvy 

erasa) T loquelam NT 18 quo] quod N redita N 19 illustris 
CGLN 20 occursu] cursu CG nichilominus CGL 21 langoribus 
T: languoribus CGLN unius NT: trium CGL sacrae uirginis 
NTi om. CGL 22 sanatione moratur N EXPUCiyirT capi- 

TTLA. INCTPIT (ow. C) viTA (uel obitus add. CG) SCI sevbrini abbatis 

{om. G; confessoris C) CGNT Lectio prima add» C Incipit uita s^* 
Seuerini abbatis add, m. posterior T 



Yita S. Senerini. 13 



VITA SANCTI SEVERINL 



I. Tempore, quo Attila, rex Hannorum, defunctas est, utra- 1 
que Pannonia ceteraque confinia Danuuii rebus turbabautur 
ambiguis ac primum inter filios eius de optinendo regno 

sDiagna sunt exorta certamina, qui morbo dominationis inflati 
materiam sui sceleris aestimarunt patris interitum. tunc ita- 
que sanctissimus dei famulus Seuerinus de partibus orientis 
adueniens in uicina Norici Bipensis et Pannoniorum paruo, 
quod Asturis dicitur, oppido morabatur, ubi uiuens iuxta euan- 

logelicam apostolicamque doctrinam^ omni pietate et castitate 
praeditus, in confessione catholicae fidei uenerabile propositum 
sanctis operibus adimplebat. dum ergo talibus exercitiis robo- 2 
ratus palmam supernae uocationis innocue sequeretur, quodam 
die ad ecclesiam processit ex more. tunc presbyteris, clero 

15 uel ciuibus requisitis coepit tota mentis humilitate praedicere, 
ut hostium insidias imminentes orationibus et ieiuniis ac 
misericordiae fructibus inhiberent. sed animi contumaces ac 
desideriis carnalibus inclinati praedicentis oracula infidelitatis 



2 Tempore] Tenpoe V In tempore L {cf. p. 4, 14) unnSrum L hu- 

norum M 3 cQteraque CLV cetera*** (que ras.) G danubii codd* 

Casin. 144. 146 4 ac primum— interitum MNTV: om. CGL codd. 

Casin, 144. 145. 146 5 exhorta TV 6 estimarunt MN 8 uicina 
MNTVi uicinia CGL codd. Casm. rupensis L Pannoniarum ma- 
uvlt SoMppe; Pannoni(ae superi^oris fort. 9 ubi add. Sauppe: om. 
libri 10 castitate et pietate L 11 pditus N 12 exerciciis M 
roboraretur M 13 innocu^ G quadam CGLN 14 eclesiam Lpr. 
15 c^pit CGMV codd. Casin. cepit L 16 hostium] u a m. J^, ut 

uidetur, T propter hostium L ac ieiuniis et CGL codd. Casin. 
17 inbiberent CGMNTV: inh^rerent L 18 inclinati] inquinati C 

GL codd. Casin. oraculi N 



14 Eugippii 

Ssnae discrimine probauerunt. famalus autem dei reuersus ad 
hospitium, quo ab ecclesiae fuerat custode susceptus, diem et 
horam imminentis excidii prodens: 'de contumaci^ ait ^oppido 
et citius perituro festinus abscedo". inde ad proximum^ qaod 

4Comagenis appellabatur, oppidum declinauii hoc barbaro- 5 
rum intrinsecus consistentium, qui cnm Bomanis foedus inierant, 
custodia seruabatur artissima nullique ingrediendi aut egredi- 
endi facilis licentia praestabatur. a quibus tamen famulus dei^ 
cum esset ignotus, nec interrogatus est nec repulsus. itaque 
mox ingressus ecclesiam cunctos de salute propria desperantes 10 
ieiunio et orationibus atque elemosynis hortabatur armari, 
proponens antiquae salutis exempla, quibus diuina protectio 
populum suum contra opinionem omnium mirabiliter liberasset. 

5 cumque salutem omnium in ipso discriminis articulo promittenti 
credere dubitarent, senex, qui dudum in Asturis tanti hospitis 15 
susceptor exstiterat, uenit atque a portarum custodibus solli- 
cita interrogatione discussus interitum sui oppidi habitu uerbo- 
que monstrauity adiciens eadem die, qua quidam homo dei 
praedixerat, barbarorum uastatione deletum. quo audito solli- 
citi responderunt: ^putas non ipse est, qui desperatis rebus deiso 
nobis subsidia pollicetur?' mox igitur in ecclesia recognito dei 
famulo senex pedibus eius prostratus aiebat ipsius se meritis 
liberatum, ne cum ceteris oppidaneis subiret excidium. 

2 «ospitinm (h rasa) L hospicium MV QccIesiQ OMV 3 pro- 
diens L 4 citius] cito {sed a m, 2 in ras. 3 Utt,; post t dispi- 

dtwr i) L 5 comagSnis Li commagenis CGMNTV codd. Casin. 

ehiunberbc 

comagenis cod. Vind, 1064 6 iniSrunt L 7 nullaque L 

8 facilis] facile (sed q a m. 2 in ras, 2 litt.r, scriptim erat fortasse a 
m. 1 facilis) L facilius Sauppe 10 ^cclesiam OLMNV 11 ieiuniis 
CG codd. Casin. elemosinis CMTV^ helemosinis GLN helemosjnis 
codd, Cas, elemosinas F' 12 antiq> LV exemplQ L 

13 oppinionS L omnium] om. L 14 cunque T promit- 

tendi Npr. 15 tanti] prior t in ras. T 16 extiterat CGLN 

V codd. Cas. 18 aditiens M quidam CGLN codd. Cas. : quidem 
MTV 20 putas non (= «^* oi&x) lihri; cf. H. Eoensch Ital. et VtOg.^ 

p. 343: putasne Sauppe disperatis TV 21 ^cclesia TV 

22 eius] ei N 23 cqteris LMV opidaneis TV oppidanis 

CGM codd. Cas. 



Vita S. Seuerini. 15 

II. His auditis habitatores oppidi memorati incredulitati 1 
neniam postulantes monitis uiri dei sanctis operibus paruerunt 
ieiuniisque dediti et in ecclesia per triduum congregati errata 
praeterita castigabant gemitibus et lamentis. die autem tertio, 

5cum sacrificii uespertini sollemnitas impleretur, faoto subito 
terrae motu ita sunt barbari intrinsecus habitantes exterriti, 
ut portas sibi Bomanos cogerent aperire uelociter. exeuntes2 
igitur conciti diffugerunt, aestimantes se uicinorum hostium 
obsidione uallatos, auctoque terrore diuinitus, noctis errore 

loGonfusi, mutuis se gladiis conciderunt. tali ergo aduersariis 
internecione consumptis diuino plebs seruata praesidio per 
sanctum uirum armis didicit pugnare caelestibus. 

III. Eodem tempore ciuitatem nomine Fauianis saeua fames 1 
oppresserat, cuius habitatores unicum sibi remedium affore 

15 crediderunt, si ex supra dicto oppido Comagenis hominem dei 
religiosis precibus inuitarent. quos ille ad se uenire praenoscens 
a domino ut cum eis pergeret commonetur. quo cum ueoisset, 
coepit ciuibus suadere dicens: ^paenitentiae fructibus poteritis2 
a tanta famis pernicie liberari'. qui cnm talibus proficerent 

soinstitutis, beatissimus Seuerinus diuina reuelatione cognouit 
quandam uiduam nomine Proculam fruges plurimas occultasse. 
quam productam in medium arguit uehementer. 'cur'' inquit 
^nobilissimis orta natalibus cupiditatis te praebes ancillam et 



1 habitores (ta add, m, 2) M habitatoribas V memorate N 

pr, incredulitatis L (c/l p. 10, 19) 2 sancti L 3 ^cclesia QT 

V congraegati L 4 tercio M tertia L 5 sollempnitas GMV 
solemnitas N 6 terre GMNV 7 sibi portas M pr. uelociter 
exeuntes. Igitur MNTV 8 estimantes CGLMN 9 auctoque] 

actoque L noctis] om, N 11 internecione T intemicione CGL 

m 

internitione MN internione V 13 Eodem] odem V fabianis 

GL seua LMNV famis L 14 oppr^sserat T affore] 

fore LM 15 comagenis L: commagenis CGMNTV 16 reliosis 

V uenire] ire m ras, T 17 commonetur] ammoneretur L (re 

ft 

deh m, 1) 18 c^pit CGV cepit LN sudere V 19 per- 

nitie NV perniti^ M 20 beatus L releuatione V 23 orta 

MN 



16 • Engippii 

extas auaritiae mancipiain, qnae est docente apostolo seruitus 
idolorum? ecce domino famnlis snis misericordia consulente 
tu quid de male paratis facias non habebis, nisi forte frumenta 
dure negata in Danuuii fluenta proiciens humanitatem piscibus 
exhibeas, quam hominibus denegasti. quam ob rem subueni 5 
tibi potius quam pauperibus ex his quae adhuc te aestimas 
Christo esuriente reseruare^ quibus auditis magno mulier 
pauore perterrita coepit seruata libenter erogare pauperibus. 
3igitur non multo post rates plurimae de partibus Baetiarum 
mercibus onustae quam plurimis insperatae uidentur in litore 10 
Danuuii, quae multis diebus crassa Heni fluminis glacie fuerant 
coUigatae: qua dei imperio moi soluta ciborum copias fame 
laborantibus detulerunt* tunc coeperunt omnes deum insperati 
remedii largitorem continuata deuotione laudare, qui se tabe 
diuturnae famis interire crediderant^ fatentes euidentius rates 15 
extra tempus glaciali solutas frigore serui dei precibus aduenisse. 

1 IIII. Per id tempus inopinata subreptione praedones barbari, 
quaecumque extra muros hominum pecudumque reppererant, 
duxere captiua. tunc plures e ciuibus ad uirum dei cum 
lacrimis confluentes inlatae calamitatis exitium retulerunt, 20 

2simul ostendentes indicia recentium rapinarum. ille uero 

1 cf. Eph. 5, 5 

1 qae M 2 idoloram] dolo in ras. O ydoloram L idolorom 

seruitus M mia (= misericordia) MNTV: misericorditer CGL 

3 quid] qui N malis N paratis] partis CG^ fatias M 

4 dure NTV: diu CGLM denegata CG 5 subuenit M 

6 estimas CLMN 7 seruare CGL 8 c^pit CGMV cepit 

L 9 retiarum CGLN reciarum MTV 10 on'te V hunust^ M 
qua N insperate GLV litore T 11 danubii L crassa 

Heni] crassQui (q in ras. a m, 1) L crassa rheni CG glatie TV 

glaciQ N 12 qua] quQ L solutQ L cyborum L copias 

fame] copiissime N 13 c^perunt CGLMV insperate L pr. ; 

corr, m, 1 14 continua LM qui] quQ N 15 diurn^ M 

credebant CGL 16 extra tempus] extra e tempus M glatiali 

TV aduenisset M 17 id TV: idem CGLMN inoppinata 

M surreptione {prior r in ras, a m, U L) CGL 18 qu^- 

cunque T pecodumque CGL precodumque N repererant su/pr, 

uers, add, L^ repersBrant M 20 illatQ CGL 21 inditia M 



Tita S. Seuerini. 17 

I 

Mamertinnm percontatus est, tnnc tribnnum, qni post episcopns 
ordinatus est, utrum aliquos secum haberet armatos, cum 
quibiis latrunculos sequeretur instantius. qui respondit: Wlites 
qnidem habeo paucissimos^ sed non audeo cum tanta hostium 

5tQrba confligere. quod si tua ueneratio praecipit, quamuis 
auxUium nobis desit armorum, credimus tamen tua nos fieri 
oratione uictores\ dei famulus ait: ^etiam si inermes sunt tui 3 
milites, nunc ex hostibus armabuntur : nec enim numerus aut 
fortitudo humana requiritur, ubi propugnator deus per omnia 

10 comprobatur. tantum in nomine domini perge uelociter, perge 
fidenter: nam deo misericorditer praeeunte debilis quisque for- 
tissimus apparebit: dominus pro uobis pugnabit et uos tacebitis. 
iiade ergo festinus, hoc unum ante omnia seruaturus, ut ad me, 
quos ex barbaris ceperis, perducas incolumes\ exeuntes igitur4 

15 in secundo miliario super riuum, qui uocatur Ticuntia, prae- 
dictos latrones inueniunt: quibus in fugam repente conuersis 
arma omnium sustulerunt^ ceteros uitictos ad dei &mulumy ut 
praeceperat, adduxerunt captiuos. quos absolutos uinculis^ 
cibo potuque refectos paucis alloquitur : ^ite et uestris renuntiate 

20 complicibuSy ne auiditate praedandi ultra huc audeant propin- 
quare: nam et statim caelestis uindictae iudicio punientur, 
deo pro suis famulis dimicante^ quos ita cdnsueuit superna 
uirtute protegere, ut tela hostium non eis inferant uulnera, 
sed arma potius subministrent'. dimissis itaque barbaris ipse5 

25 de Christi miraculis gratulatur, de cuius et miseratione pro- 



1 percunctatus M 4 sed] et CO 5 pr^cepit F 7 uictores] 

auctores JV dei] et dei CGIt in«erines (h raB(i) L inhermes M 
10 perge fidenter CGMNTV: om. L 11 nam CGMNTVx ia L 
Vr^heunte G 13 ad] a V 14 coeperis T cqperis MV in- 

colomes NTV 15 ticuntia NTVi ticuncia M tyguntia CG tigantia 
L predictos L^ 16 inueniunt] inuenerunt CGL 17 c^teros 

LMN uinctos] uero uinctos CGL 18 praeceperafc] pdixerat 

L adduxere CGL 19 denuntiate CGL 20 predandi L^ 

huc] hunc G'N 21 et MTV: om, CGLN uindicte V iuditio 

M 22 deo] ds V 24 subministrent LMNT^ : sumministrent CG 

T^V 25 gratubatur M de cuius — promittit] om, M mise- 

ratione] miratione G 

VIIII. 2. 2 



18 Eugippii 

mittit namquam illud oppidum hostium praedas ulterius ex* 
pertorum : ciues tautum ab opere dei nec prospera nec aduersa 
retraherent. 

6 Deinde beatus Seuerinus in locum remotiorem secedens, qui 
ad Yineas uocabatur, cellula parua contentuS; ad praediotum 5 
oppidum remeare diuina reuelatione compellitur, ita ut, quam- 
uis eum quies cellulae delectaret, dei tamen iussis obtemperans 
monasterium haud procul a ciuitate construeret, ubi plurimos 
sancto coepit informare proposito, factis magis quam uerbis 

7 instituens animas auditorum. ipse uero ad secretum habitacu- 10 
lum^ quod Burcum appellabatur ab accolis, uno a Fauianis 
distans miliario, saepius secedebat, ut hominum declinata 
frequentia, quae ad eum uenire consueuerat, oratione continua 
deo proprius inhaereret. sed quanto solitudinem abditam in- 
colere cupiebat, tanto crebris reuelationibus monebatur, ne i» 

8praesentiam suam populis negaret afflictis. proficiebat itaque 
per singulos dies eius meritum crescebatque fama uirtutum, 
quae longe lateque discurrens caelestis in eo gratiae signa 
pandebat. nesciunt enim latere quae bona sunt, cum iuxta 
sententiam saluatoris nec lucerna sub modio contegi nec inao 

9monte posita ciuitas possit abscondi. inter cetera enim ma- 

20 cf. Matth. 5, 14. J5 

1 numquam L illQ V experturum] x e^ um %n ras* a m, 1 

T 4 in remotiore loco M secedens] recedens CL qui] quod 

winbeTe 

CG 5 uineas cod. Vind, 1064 fol 64^ contentus] ctepf V 

6 ut] om, L 8 haud] ''aud T haut X; om. M procul] om. M 9 cq- 
pit CGL*MTV 10 animas] animos CG; om. L auditorum] om. 
L secretiu N 11 burgum CGL apellatur («tc) M 

wlon» 

fabianis GLNTV fauianis cod. Vind. 1064 12 sepius GLNV 

14 proprius Hartel (comparat. aduerh. proprie d. Neue Lat. Formenl.^ II 

114): propius CGM propitius NTV propitio L inhereret CGNTV 

sollicitudinem N abditam] om. CGL 15 crebrius CG relationi- 

bus M 16 presentiam L populis] poplff M denegaret CGL 

^a 
17 meritum eius G 18 caelestis] c^lestis (qa add. m* 2) L gratiae] 

gra L 20 lucerna M 21 monte] iute V ciuitas posita 

M caetera GL 



Yita S. Senerini. 19 

gnalia, quae illi salaator indnlserat, praecipuum abstinentiae 
munns accipiens carnem suam plurimis subiugabat inediis, 
docens corpus cibis abundantioribus enutritum animae interi- 
tum protinus allaturum. calciamento nullo penitns utebatur: 10 

^ita media hieme, quae in iUis regionibus saeuiore gelu tor- 
pescit, nudis pedibus ambulare contentus singulare patientiae 
dabat indicium. ad cuius immanitatem frigoris comprobandam 
testem constat esse Danuuiuta, ita saepe gladali nimietate 
concretum, ut etiam plaustris solidum transitum subministret. 

loqui tamen talibus per dei gratiam uirtutibus sublimatus intima 11 
humilitate fatebatur dicens: 'ne putetis mei meriti esse quod 
cemitis: uestrae est potius salutis exemplum. cesset humana 
temeritas, elationis supercilium comprimatur. ut aliquid boni 
possimus, eligimur^ dicente apostolo: qui elegit nos ante 

ismundi constitutionem, ut essemus sancti etimma- 
culati in conspectu eius. orate immo pro me, ut non 
ad condemnationis cumulum, sed ad iustificationis augmentum 
saluatoris dana proficiant'. haec et his similia solebat proferre 12 
eum fletibus, miro erudiens homines humilitatis exemplo, cuius 

^uirtutis fundamento munitus tanta diuini muneris claritate 
fulgebat, ut ipsi quoque ecclesiae hostes haeretici reuerentissi- 
mis eum officiis honorarent. 

14 Eph. 1, 4 

1 indulserat] intnlerat N praecipa^ G praecipae C 3 ha- 

handantioribas MTV 4 illataram N caltiamento T peni- 

tas naUo L p^nitas V 5 medio h^^eme L seoiore GL 

NV torpescit'*' (= torpescitar) V 6 ambalare] semper ambolare 



CG conteptas L pacienti^ V 7 imanitate M 8 danabiam 
cod. Vind. 1064 sepe OLM glatiali TV 9 samministret 

CGTV 11 raeriti* (s rasa) G 12 nestre GV 14 eligimor] 



«iigimar (q [= qao] add. m. 2) L eligere Jf* eligimar(?) M} 
15 sancti] sici V inmacalati MV 16 immo] in me L 

m 

17 ad condemnatio (L* vn ras.) nis camalam sed ad {add. L^ in mg.) iasti- 
fic(ationi8) L^ vn ras. condemnation*«is G 18 dona] michi dona CGL 

profitiant V pr. 19 miro] mino V 20 faada"*"** T diaini 

(aini am.2in ras.) T 21 ^ccJ^ GL^MTV heretici GMNTV 

2* 



20 Eugippii 

1 Y. Bugonim siquidem rex, nomine Flaceitheus, in ipsis 
regni sui coepit nutare primordiis, habens Gothos ex inferiori 
Pannonia uehementer infensos, quorum innumera multitudine 
terrebatur. is ergo beatissimum Seuerinum in snis periculis 
tamquam caeleste consulebat oraculum. ad quem, dum uehe- s 
mentius turbaretur, adueniens deflebat se a Gothorum principi- 
bus ad Italiam transitum postula^se, a quibus se non dubitabat, 

2quia hoc ei denegatum fuerat, occidendum. tunc ergo a uiro 
dei hoc responsum praedictus accepit: 'si nos una catholica 
fides annecteret, magis me de uitae perpetnitate debnistiio 
consulere : sed qnia de praesenti tantum salute soUicitus, quae 
nobis est commnnis, interrogas, instruendus ausculta. Gothorum 
nec copia. nec aduersitate turbaberis, quia cito securus eis 
discedentibus tu desiderata prosperitate regnabis: tantum ne 
humilitatis meae monita praetermittas. non te itaque pigeatis 
pacem appetere etiam minimorum, numquam propriis uirtuti- 
bus innitaris. maledictus, inquit scriptura, qui confidit 
in homine et ponit carnem brachium suum et a 
domino recedit cor eins. disce igitur insidias cauere, 

3non ponere: in lectulo quippe tuo pacifico fine transibis'. quiso 
dum tali animatus oraculo laetus abscederet^ perlato sibi, 
quod turba latronum aliquos captiuasset ei Bugis, uirum dei 
misit protinus consulendum. qui sanctis eum mandatis, ne 

17 Hier. 17, 5 



Breen 



1 rugorum cod, Vind, 1064 flaccith^us L flacetheus N 

2 CQpit CGL^TV cepit N inferiore CGL 3 infensos] infestos 

n 

L 4 is] His N 5 celeste L cQlest^ N 6 pricipibus G 
7 postulasse] ptulisse N 8 denegatum] delegatum L 9 accipit 

N 10 annecteret (n prior sup, uers, am, 2) L adnecteret M me] 

ime F; om, CG uite V perpetuitate libri : perpetuae (= aeternae) 
salute uel prosperitate Hartel 11 soUicitus quae nobis est] om, V 

13 turbaberis CGNTV: turbaris L turberis M 14 desiderata prosperi- 
tatS L 15 pretermittas L 21 dum MNTV (cf, Paucker Spicileg, 

8i 

add, lexic, lat, p, 67): cum CGL sibi V 22 latronum MNTV: 
latrocinantium barbarorum CGL uirura CGLMNTV (cf. Lucif, p. 7, 
15 ed, Hartel) : ad uirum Sauppe ex codd, recc. 23 misit] om. M 

protinus] protinus adiit (adiit a m. 2 in ras. 5 litt.) M 



Yita S. Seuerini. 21 

praedones sequeretur, domino reuelante praemonuit dicens : 'si 
eos secutus fueris, occideris. caue, ne amnem transeas et insi- 
diis, quae tibi in tribus locis paratae sunt, improuida mente 
succumbas: nam cito nuntius fidelis adueniet, qui te de his 
^omnibus efficiat certiorem^ tanc duo captiuorum ab ipsis4 
hostium sedibus fugientes ea per ordinem retulerunt, quae 
beatissimus uir Christo sibi reuelante praedixerat igitur fru-^ 
stratis insidiis aduersantum Flaccitheus incrementis auctus 
prosperioribus uitam rebus tranquillissimis terminauit. 

10 yi« Post haec autem quidam Bugus genere per annos duo- 1 
decim incredibili ossuum dolore contritus omni caruerat 
incolumitate membrorum, cuius cruciatus intolerabilis circum- 
quaque uicinis factus erat ipsa diuturnitate notissimus. itaque 
nihil proficiente diuersitate remedii tandem uidua mater ad 

i5sanctum uirum uehiculo filium deduxit impositum et ante 
ianuam monasterii proiciens desperatum continuatis fletibus 
reddi sibi unicum filium precabatur incolumem. sed uir dei2 
sentiens a se magua deposci fletu commotus aiebat: ^quid 
opprimor opinione fallaci? cur aestimor posse quod nequeo? 

2onon est uirtutis meae praestare tam grandia: consilium tamen 
do tamquam misericordiam consecutus a deo". tunc mandat 
mulieri, ut pauperibus aliquid pro suis uiribus largiretur. illa 
nihil morata uestem, quam induta fuerat^ se uelociter exuens 
egentibus diuidere properabat. quo audito uir dei feruoremS 

25 eius admirans iterum mandat, ut suis operiretur amictibus, 

1 domino] om, V dicens] didicens G^; om, M 2 insidiis] 1 

insidias G^ supr, uers. 4 nnncius V t^ M 5 effitiat M 
7 sibi] om» M 8 aduersantinm CGLN flaccithQus (^ a m, J^) 

L auctis V 9 uita V tranquillissimis* L 11 ossnum 

NTV (cf. Boensch Itala u. Vulg.^ p. 265): ossium CGLM 12 in- 

colomitate LMNTV menbrorum MN crutiatus TV 14 ni- 
chil CGLM] sic semper .profitiente M 15 filium] add, M^ 

supr, uers. dedaxit] dedexit M^ adduxit CG 16 *«*ianuam 

L 17 filium] om, CG incolomem LNTV incolumen CG 

18 senciens V 19 estimor CGLMN 20 uirtutis] enim uirtutis 

L 21 tamquam — a deo CGMNTV: om, L 23 uestem quam 

CGMNTV (cf. Hartel Ind, ad Cypr,p. 431): ueste qua L 24 ^gen- 
tibus L 25 ammirans L^MNT^ 



22 Eugippii 

dicens: ^cum filius tuus tecum domino saliante perrexerit, 
opere uota supplebis'. indicto igitur paucorum dierum de more 
ieiunio, fusis ad deum precibus ilico sanauit infirmum atque 
incolumem suis gressibus ambulantem remisit ad propria. 

4qui cum postea nundinis frequentibus interesset, stupendum s- 
miraculum cunctis uidentibus exhibebat. nonnulli enim dicebant : 
^ecce ille, qui fuerat totius corporis putredine tabefactus': aliis 
autem, quod ipse esset, omnino negantibus grata contentio 

5nascebatur. ex illo igitur tempore, quo est reddita sanitas 
desperato, uniuersa Bugorum gens ad dei famulum frequentans lo- 
coepit gratulationis obsequium reddere et opem suis postulare 
langoribus. de aliis etiam gentibus^ ad quas tanti miraculi 

6fama peruenerat^ multi Ghristi militem uidere cupiebant. qua 
deuotione etiam ante hoc factum quidam barbari, cum ad 
Italiam pergerent, promerendae benedictionis ad eum intuituis. 
deuerterunt. 

1 VII. Inter quos et Odoacar, qui postea regnauit Italiae, 
uilissimo tunc habitu iuuenis statura procerus aduenerat. qui 
dum se, ne humillimae tectum cellulae suo uertice contin- 
geret^ inclinasset; a uiro dei gloriosum se fore cognouit. cuiso 

14:— p. 23, 2 exMbet Anonymas Yalesii §. 46 p. 291 ed. Gardth. 



tmiB 



1 filias T tecnm] in mg, €M. M^ 3 sanabit G^ 4 in- 
oolomem LNV incolamen CGM remisit] ire iussit N 6 ezibebat 
C 9 qno] qnod (d ras,) O gN sanitas reddita N 10 desperata 

L uniuersa rngorum] uniuersarum gothorum (a dd,, o add, m, 2) 

M 11 CQpit CGLW 12 languoribus CGLMNV 13 Christi] 

zpiani V 14 quidam barbari— p. 23, 2 largiturus] apud Anonymuin 
Vdlesii §. 46 p. 391 sq. ed. Gardth, 15 promerende GV 16 de- 

uerterunt CGMNTV Anon, cod. Meerm, et Palat, : deuenerunt L 
17 odoacar MNTV: odouacar CG odoftcer L oducar Anon, cod,. Meerm, 
m, 1 oduacar m, 2 odoachar Anon. ood, Pdl, 18 uillissimo V 

ulissimo L (i add. m, 2) tunc] om, Anon, 19 se, ne] om. 

Anon,; se {om. ne) L humillime LN humillimum tectum Anon. 

cod, Pai, humiUimo tecte Anon, cod, Meerm, suo] eius suo (sua 

Meerm.) Anon, contingeret] ne contingeret L 20 inclinasset] 

et inclinasset se Anon, cod, Pal, se fore] esse forte Anon, cod;. 

Meerm. ee fore te Anon, cod. Pal, 



Vita S. Seuerini. 23 

etiam naledicenti : ^uade' inqnit 'ad Italiam, uade, uilissimis 
nunc pellibus coopertus, sed multis cito plurima largiturus'. 

VIII. Feletheus quoque rex, qui et Peba, memorati filius 1 
IFlaccithei, paternam secutus industriam sanctum uirum coepit 

spro regni sui frequentare primOrdiis. hunc coniux feralis et 
Boxia, nomine GisO; semper a elementiae remediis reuocabat. 
haec ergo inter cetera iniquitatis suae contagia etiam rebapti- 
zare quondam est conata catholicos, sed, ob sancti reuerentiam 
Seuerini non consentiente uiro, a sacrilega quantoeius intentione 

lodefecit. Bomanos tamen duris condicionibus aggrauans quos-2 
dam etiam Danuuio inbebat abduci. nam cum quadam die in 
proximo a Fauianis uico ueniens aliquos ad se transferri 
Danuuio praecepisset, uilissimi scilicet ministerii seruitute 
damnandos, dirigens ad eam uir dei ut eos dimitteret postu- 

islabat. uerum illa facibus feminei furoris exaestuans mandata 
reportari iussit asperrima. *ora* inquit *tibi, serue dei, in tua 
cellula delitescens: liceat nobis de seruis nostris ordinare 
quod uolumus'. haec igitur audiens homo dei: *confido* inquit 3 
*in domino meo lesu Christo, quia necessitate compelletur ex- 

soplere quod praua uoluntate despexit'. uelox itaque secuta 
correptio prostrauit animos arrogantis. quosdam enim aurifices 
barbaros pro fabricandis regalibus ornamentis clauserat arta 
custodia. ad hos filius memorati regis admodum paruulus, 

1 ualedicendi i ^r. (corr, m, 1 in mg,) uadedicenti G^ Anon. cod. 
Meerm, inquid V Anon, codd, Meerm. et Pal, uilis»imis (s 

rasa) T uilisimis V 2 cito] scito L plurimi Anon» cod. 

Meerm, 3 Feletheus (^ a w. 5) L Feua CGL filius] 

om, L 4 cQpit CL^MTV cepit GL eras. 5 coniunx CGL (n 

alteram add. L^ supr, uers.) 6 clementiae] dementi^ V reuo- 

cabat MNTV: retrahebat CGL 7 ergo] autem M c^tera G 

L 8 quondam MNTV: quosdam CGL conata] contra N 

9 seuKrini M sagrilega T quantotius LMTV quatotius N 

10 romanis V conditionibus MNTV 11 adduci M post 
abduci spatium uacuum unius uersu^ et semis in L 12 fabianis 
GL fauanis N 13 praecepisset] prQcessisset L (q a w. ^) 

minist«rii (e ras,) T ministrii V 14 dannandos (corr, m, 1) L dapnandos 

M 16 serue dei] om, M 19 in] i add, G^ in mg, meo] oi«. 
CGL compelle«tur T compellitur L 22 pro] (= propter cf, l, 5 

d 

et Ind. ad Vict. Vit. ed. Petsch,) om, L 23 ammodum {corr, m, 2) 

LT ammodum N 



24 Eugippii 

nomine Fredericus, eodem die, quo regina seraom dei con* 
tempserat, puerili motu concitus introiuit. tunc aurifices infantis 
pectori gladium imposuere dicentes, quod, si quis ad eos abs- 
que iuramenti praesidio ingredi cOnaretur, paruulum regium 
primitus transfigentes semet ipsos postea trucidarent, quippe 5 
cum sibi nuUam spem uitae promitterent, macerati diutumis 

4 ergastulis. his auditis regina crudelis et impia, uestibus dolore 
conscissiSy talia clamitabat: '0 serue domini, Seuerine, sic, 
sic a deo tuo inlatae uindicantur iniuriae ! hanc mei contemp- 
tus ultionem effusis precibus postulasti, ut in mea uiscerai» 
uindicares'! itaque multiplici contritione ac miserabili lamen- 
tatione discurrens fatebatur se pro scelere contemptus, quod 
in seruum dei commiserat, plagae praesentis ultione percelli 
confestimque directis equitibus ueniam poscens et Bomanos, 
quos eodem die tulerat, pro quibus et rogantem contempserat, 15 
retransmisit et aurifices accipientes protinus sacramentum ac 

5 dimittentes infantulum pariter et ipsi dimissi sunt. his auditis 
reuerentissimus Christi seruus gratias creatori referebat in- 
mensas, qui ob hoc interdum differt uota poscentium^ ut fide, 
spe et caritate crescente, dum minora petitur, maiora concedat. so 
id namque egit omnipotentia saluatoris, ut^ dum liberos saeua 
mulier subicit seruituti, seruieiites cogeretur reddere libertati. 

Gquibus mirabiliter impetratis regina statim ad seruum dei 
properans cum marito monstrat filium, quem fatebatur illius 



2 concitis T 3 pectore LIP- imposuere Sauppe ex cod, Tegerns. : 
posuere CGLMNTV 4 regi*um T 6 cum sibi] cum nichil sibi 

(nichil del, m. 1) M uitae] om, CGL promiterent V 8 seuerine 
L sic sic MNTV: sic CG sicut L 9 tuo] om. N illat^ CGL 
M uindicabuntur L contemptus] obtentus L 13 dei] om, M 
presentis L 14 poscens MNTV: petitura CGL et libri: om, 

Sauppe; iunge et Romanos — et aurifices 18 reuerentissimus libri {cf, 

Paucker Spicilegium add, lex, lat.p, 187 sq. et Neue Lat. Formefd. II193) : 
reuerendissimus Sauppe ex lihris quihu^dam recc xpi] Z xp^ ^ 

iramensas CLN 20 karitate LN minora petitor CGMNTV: 

miro patitur L 21 egit] om. N *"^potentia T seua G 

LNV 24 monstrans L 



Yita S. Senerinu 25 

erationibus de mortis confinio liberatuai, promittentes se ne- 
quaquam ultra eius iussionibus obuiare. 

VIIII. Magna quoque famulo dei prophetiae gratia praedito 1 
in redimendis erat captiuis industria. studiosus etenim insiste^ 

5 lat barbarorum dicione uexatos genuinae restituere libertati. 
interea cuidam cum coniuge liberisque redempto praecepit 
transuadare Danuuium, ut hominem ignotum in nundinis 
quaereret barbarorum, quem in tantum diuina reuelatione 
didicerat, ut etiam signa staturae capillorumque colorem, 

10 uultus eius ac uestis habitum indicaret et in qua parte nundi- 
narum reperturus eum foret ostenderet, addens^ nt, quicquid 
ei reperta diceret persona, reuer^us sibi maturius intimaret. 
profectus itaque cuncta, sicut uir dei praedixerat, miratus2 
inuenit. is igitur ab eodem homine, quem repperisse se 

i5inirabatur, interrogatns audiuit dicentem: 'putasne possum 
inuenire hominem, qui me ad uirum dei, cuius ubique fama 
diffunditur, qua uoluerit mercede perducat? diu est enim, 
quod ipsos sanctos martjres, quorum reliquias fero, si^ppliciter 
interpello, ut a tali ministerio tandem aliquando soluar indi- 

sognus, quod huc usque non temerariapraesumptione; sed religiosa 
necessitate sustinui'. tunc nuntius hominis dei eius se aspecti- 3 
bus praesentauit reliquiasque sanctorum ab eo suscipiens uiro 
dei detulit. qui debito sanctorum Geruasii et Protasii martyrum 
reliquias honore suscipiens in basilica, quam in monasterio 



1 promittentetf MNTV' promittens CGL 3 Magna] «agna 

di 
V 4 remendis M indnstria] ez industria L studiosus. 

Etenim GMNTV Studiosius etenim CL 5 ditione MNTV 

genuine V 6 coniuge] coniunge L 7 transuadare CGMNTV 

{cf, Bonsch Itcd. et VijHg^ p. 202) : transuadere L pr, , corr. m. eadem 

danubium LN 8 quereret GMNV diuinti V pr, 10 habi- 

tns CGL 11 forent L (n expunxit m. 2) quidquid G 

12 ei] eti JV 14 reperisse CLNV 18 martires MV 19 a 

tali ministerio tandem] om. M 20 huc] nc (= nunc) N 21 ne- 
cessatate L pr., corr. m, 1 22 presentauit L reliquiasque — 

detulit Mi om. CGLNTV 23 martirum MV 



26 Bugippii 

construxerat, coUooamt officio sacerdotnm. qno loco martyrnm 
congreganit sauctuaria plurimomm, quae tamen praeennte 
semper reuelatione promernit, sciens aduersarium saepe snb- 
ripere sub nomine sanctitatis. 

4 Episcopatus quoque honorem nt susciperet postulatus prae* & 
finita responsione conclusit, sufficere sibi dicens, quod solitndine 
desiderata priuatus ad illam diuinitus uenisset proainciam, ut 
turbis tribulantium frequentibns interesset. daturus nihilominns 
monachis formam soUicitius admonebat beatorum patrum 
uestigiis inhaerere, quibus sanctae conuersationis adquireretnr lo 
instructio, adhibendamque operam, ne is, qui parentes reli- 
quit et saeculum, pompae saecularis inleoebras retrorsum 
aspiciendo cuperet, quas uitauerat, et ad hoc uxoris Loth 

5exemplum terribile proponebat. memorabat etiam timore 
domini mortificanda esse incentiua libidinum nec aliter supe-15 
randa corporeae delectationis asserebat incendia^ nisi fuissent 
per dei gratiam lacrimarum fonte restincta. 

1 X. Quidam uero, nomine Maurus, basilicae monasterii fuit 
aedituus, quem beatus Seuerinus redemerat de manibus 
barbarorum. huic quadam die praecepit dicens: 'caue, ne^o 
hodie digrediaris alicubi: alioquin ab imminenti periculo non 
cauebis'. hic ergo contra praeceptum tanti patris saecnlaris 



1 collocauit libri: collocauit et sacrauit Sauppe martirum 

o 

MV 2 plurimarum (corr. m. 1) M pre^unte L 3 subripere 

(forma uulg. pro subrepere; cf. Eugipp, Excerpt, p. 51, 3, Ennod»ed, 
Hartel Ind. p, 651) L^NTV: surripere CGL^M BnhvepeYQ edd* Welseri 
et Boll 7 prouintiam MTV 8 tribulantium CL^NTV: tribu- 

lancium G (bulancium in ras.) tribulantib; L* tribulationQ M nichi» 

lominus CGL nicbilhominus M 9 sollicitus M ammonebat L^M 
NV 10 inberere GMNV acquireretur L^N 11 is] his MN 
reliquit CGLMN' relinquit TV 12 pompae] pompe GV » pompe 

(7 add. m. 2) L illecebras CGLMN 13 aspiciendo MNTV: respici- 
endo CGL 14 memorabatur L 18 basilice GV fuit] omr 

M 19 redimerat LNV 20 quadam CGLM: quSdam N qui- 

dam TV die] supr. uers. add. T^ praecepit MNTV* : prqcedit 

Vpr. praecepit uir dei CGL 21 ab] om. CGL 22 catiebi& 

MNTV: carebis CGL preceptum L 



Vita S. Seuerini. 27 

cuinsdam hominis persuasu meridie ad colligenda poma in 
secundo a Fauianis miliario egressus Inox a barbaris Danuuio 
transaectus est cum suo persuasore captiuus. in illa hora uir 2 
dei, dum in cellula legeret, clauso repente codice: *Maurum' 
5 ait *cito requirite^ quo nusquam reperto ipse quantocius Histri 
fluenta praetermeans latrones properanter insequitur, quos 
uulgus scamaras appellabat. cuius uenerandam praesentiam non 
ferentes supplices quos ceperant reddidere captiuos. 

XI. Dum adhuc Norici Bipensis oppida superiora constarent 1 
10 et paene nuUum castellum barbarorum uitaret incursus, tam 
celeberrima sancti Seuerini flagrabat opinio, ut certatim eum 
ad se castella singula pro suis munitionibus inuitarent, cre- 
dentes quod eius praesentia nihil eis eueniret aduersi. quod 
non sine nutu diuini muneris agebatur, ut omnes eius monitis 
isquasi caelestibus terrerentur oraculis exemploque illius bonis 
operibus armarentur. in castellum quoque, cui erat Cucullis2 
uocabulum, deuotionibus accolarum uir sanctus aduenerat 
euocatus, ubi factum grande miraculum nequeo reticere: quod 
tamen Marciani, post presbyteri nostri, ciuis eiusdem loci, 
sostupenda relatione cognouimus. pars plebis in quodam loco 
nefandis sacrificiis inhaerebat. quo sacrilegio comperto uir dei 
multis plebem sermonibus adlocutus ieiunium triduanum per 
presbyteros loci persuasit indici ac per singulas domos cereos 
afferre praecepit, quos propria manu unusquisque parietibus 

1 hominis cainsdam N 2 fabianis G danabio L 4 in 

cellula CGNT: cellula {om. in) L in cella MV 5 nusquam] nfiqua 

JV quantotius T quatotius LNV hystri CGM 6 preter- 

means L properantes L 1 scamaras N {cf, Ind*) : se amaras MTV 
scameras CGL appellat CG 8 coeperant T c^perant V 

redd^re G 9 Dum LMT: Cum CGN «um V 10 pene GM 

NT 11 fragrabat L oppinio L pr. 12 municionibus GM 

monitionibus NTV 13 eueniret CGMNTV: adueniret L 16 Cu- 
cuUis] om, N 17 deuocionibus GMV 18 aduocatus GN 

19 martiani V ciuis CGL (sic) MTV: ciues N 21 inherebat 

GNV 22 allocutus CGLMN 23 presbiteros T persuasi 

V cerreos V c^reos L 24 afferre NTV: afferri CGL afferi 

M pr^cQpit L manu unusquisque MNTV: manas quisque L 

manu (om. unusquisque) CG 



28 Engippii 

daf&xit ecclesiae. tunc psalterio ex more decorso ad horam 
sacrificii presbyteros et diaconos air dei hortatns est tota 
cordis alacritate secom commonem dominum deprecari, qaatenas 
ad sacrilegos discernendos lumen suae cognitionis ostenderet. 
itaque cum multa largissimis fletibus cum eis fixis genibus s 
precaretur^ pars maxima cereorum, quos fideles attulerant, 
subito est accensa diuinitus, reliqua uero eorum, qui prae- 
dictis sacrilegiis infecti fuerant uolentesque latere negauerant, 

4inaccensa permansit. tunc ergo qui eos posuerant diuino 
declarati examine, protinus exclamantes secreta pectoris sat-io 
actionibus prodiderunt et suorum testimonio cereorum mani- 

5festa confessione conuicti propria sacrilegia testabantur. o 
clemens potentia creatoris cereos animosque flammantis! ac- 
census est ignis in cereis et refulsit in sensibus : uisibilis lux 
naturam cerae liquauit in flammas, at inuisibilis cordai5 
fatentum soluebat in lacrimas. quis credat amplius eos quos 
sacrilegus error inuoluerat postea claruisse bonis operibus, 
quam eos, quorum cerei fuerant accensi diuinitus? 

1 XII. Alio rursus tempore in finibus eiusdem castelli locustae, 
frugum consumptrices, insederant copiosae, noxiis morsibusso 
cuncta uastantes. tali ergo peste perculsi mox presbyteri ceteri- 
que mansores sanctum Seuerinum summis precibus adierunt 
dicentes: 'ut tantae plagae auferatur atrocitas, orationum 
tuarum experta suffragia postulamus, quae magno dudum 



ar 



1 QcclesiQ GL^MV decurso V 2 presbiteros T diacones 

LMN ortatus L^V ortatus L^ exhortatus M 3 alacritate C 

OMNTVi claritate L comunem TV quatinus CG 4 sue 

MV 5 fletibus libri {cf. Eugipp. Excc p, 967, 17) i fletibus bumi 

Sauppe 6 c^reorum CL 10 daclarati V acclamantes 

N satactionibus (=8atagentes t. e. perturbati) Hartel: satisfactionibus 
CLMNTV: satisfaccionibus G suis actionibus Sauppe 11 c^reorum 
L manifesta CGMNTV: et manifesta L 13 clementis N 

c^reos CGL flammantes N 14 c^reis CL 15 c^r^ GL c^re C 

liquauit MNTV: liquabat CGL 16 lacrirais N 17 sacrileg#s (v 
add. m. 2) L 18 c^rei GL 20 copios^ CLTVi copiose GMN 

21 c^terique CL 22 sanctum] ad sm M precipus G pr. 

ad ierunt L^ andierunt N 23 tante plage V tanta plag^ M 



Vita S. Seuerini. 29 

miracnlo in accensis caelitus cereis multum apud dominum 
ualere conspeximus^ quos ipse religiosius allocutus: 'non2 
legistis' ait ^quid auctoritas diuina peccanti populo praeceperit 
per prophetam: conuertimini ad me in toto corde 

suestro, in ieiunio et in fletu, et post pauca: sancti- 
ficate, inquit, ieiunium, uocate coetum, congregate 
ecclesiam et cetera, quae secuntur? explete itaque dignis 
operibus quae docetis, ut malitiam facile praesentis temporis 
euadatis : nullus sane ad agrum exeat, quasi humana locustas 

10 soUicitudine uetiturus, ne diuina amplius indignatio prouocetur'. 
nec mora, omnibus in ecclesia congregatis unusquisque inS 
ordine suo psallebat ex more. omnis aetas et sexus, qui etiam 
uoce non poterat, precem deo fletibus offerebat, elemosynae 
fieri non cessabant, quicquid bonorum operum praesens necessi- 

15 tas exigebat; sicut famulus dei praeceperat, implebatur. omnibus 4. 
igitur huiusce modi studiis occupatis quidam pauperrimus opus 
dei coeptum deserens ad agrum propriae segetis inui^endae 
causa^ quae perparua inter aliorum sata iacebat, egressus est 
totoque anxius die locustarum nubem impendentem qua potuit 

M exturbauit industria moxque ecclesiam communicaturus intrauit, 
sed segetem eius exiguam, multis uicinorum circumdatam 

4 loel 2, 12. 15 sq. 

1 miraculis N caelitns] diainitns M cqreiB CGL apnt 

V dominnm] denm N 2 religiosns M 4 prophetam] pro- 

phetam dicens M 5 in fletn TV: fletn CGLMN 6 c^tnm C 

LV cetnm M 7 ^cclesiam GL^V c^tera CGL secnntnr 

LMNT^i seqnntnr GT^ sequuntnr CV 8 docetis {scH. presbyteri) 

librii docet Sauppe docet iste oUm proposui 9 hnmanas G 

11 ^cclesia GLMV 12 etas MV qui MNTV: qnae CGL 
13 uoce CGLM: uoc5 NTV flentib; L pr. elemosin^ GLT 

elesine V helemosine N hele Mosin^ M 14 quidqnid GT pr. 

opemm] om. M presens L preces JV 15 exigehat] exhihebat 

M 16 huiusscemodi M paupin^ (= pauperinus) M 17 c^p- 

tum NV ceptum LM innisend^ NT: innisende V inuisendi CG 

LM 18 que M iacebat] habebat M 19 totoque] totaque 

(?) G toto M anxios N pr. inpendentem MV impudentem 

G 20 ^cclesiam GV eccJa L 21 circumdata V 



30 Eugippii 

fragibos, locustamm densitas deuorauit qaibos ex ea nocte ab 
illis finibus exterminatis imperio diuino probatum est, quanti 

5 ualeat fidelis oratio. mane quippe sancti operis temerator atque 
contemptor rursus ad agrum suum male securus egrediens eum 
locustarum pernicie funditus inuenit abrosum et omnium circum- 5 
quaque sationes integras: uehementer admirans ad castellnm 
luctuosa uociferatione reuertitur, cumque id quod acciderat indi- 
cassety ad huiusce modi uidendum cuncti exiere miraculum : ubi 
quasi ad lineam regularem contumads hominis segetem locusta- 

6 rum morsus ostenderant. tunc onmium uestigiis prouolutus inter- 10 
cessionibus eorum delicti sui ueniam fusa lamentatione posce- 
bat. ob quam rem monendi occasionem homo dei reperiens 
docebat uniuersos, ut onmipotenti domino discerent oboedire, 
Guius imperiis obtemperant et locustae. pauper uero praedictus 
flebiliter allegabat posse se mandatis oboedire de cetero, siis 

7ulla spes sibi, qua uiueret, remansisset. tunc ergo uir dei 
ceteros allocutus : 'iustum est' inquit ^ut qui proprio supplicio 
humilitatis uobis et oboedientiae dedit exemplum liberalitate 
uestra anni praesentis alimenta percipiat'. coUatione itaque 
fidelium et correptus homo pauperrimus et ditatus didicit,8o 
quantum dispendii incredulitas inferat, quantum beneficii suis 
cultoribus conferat diuina largitio. 



1 ex ea Hartel: ea CGL ex MNTV 2 imperi N quan- 

tam M 3 mane] mannQ L atqne coniemptor CQL (cf, p, 6, 

16) i am. MNTV 4 rarsti MV seearus (r in ras. a m, 1; 

scripttm enxt secatas) L 5 pernicie CMNTV: pernitie N pr. 

pemiciQ G snb pemicie L abrosom GMNTV: ambrosam C ab- 

rasam L 6 ammirans L^MNT- 7 lactaosa] lamentaosa N 

cunqne T accederat NT^ 8 huiasscemodi M 9 segete 

V 10 ostenderant CGLMTV (cf, Vict. Vit. ed. Pet8ch.p. 167): eiten- 
derant N ostendebant suspictxtur Sauppe 11 eomm] om. M 12 rep- 
periens L^MTV 13 omniptenti deo M ob^dire CLV obedire G 
15 posse se CQLT : poft le T* p' se F se posse M posse N non posse se 
Sauppe ob^dire CLV obedire GM c^tero GLM 16 alla 

libri: nalla Sauppe spes sibi MNTVi sibi spes CGL 17 c^- 

teros L sa»plicio V (p eras.) 18 obQdientiae CLV obedienci^j 

• 

GM 20 paaprrimns Vpr. paaperimas L paapinas M 21 suis] 
sai {post i spoHum unius litt.) L 22 largicio (largi in ras, G) GM 



Yita S. Seaerini. 31 

XIII. Item ioxta oppidom, quod luuao appellatur, cum 
quadam die intrantes basilicam aestatis tempore soUemnitatem 
uespere reddituri ad accendenda luminaria ignem minime 
repperissent, flammam concussis ex more lapidibus elicere nequi- 

«aerunt, in tantum alterutra hac petrae^ conlisione tardantes, 
ut tempus uespertinae sollemnitatis efflueret. at uir dei geni- 
bus humi fixis orabat attentius. mox igitur in conspectu trium 2 
spiritalium qui aderant tunc uirorum cereus, quem manu 
idem sanctus Seuerinus tenebat, accensus est. quo lucente 

losacrificio uespertini temporis ex more suppleto gratiae deo 
referuntur in omnibus. quod factum Iicet memoratos, qui 
huic interfuere miraculO; celare uoluerit sicut et multa magnalia^ 
quae per illum diuinis sunt effectibus celebrata, claritas tamen 
tantae uirtutis occultari non potuit, sed ad magnam fidem 

i5ceteros excellenter accendit. 

XIIII. Accidit etiam eiusdem loci quandam muliereml 
diutino langore uexatam iacere seminecem, exequiis iam paratis, 
cuius proximi maesto silentio uoces funereas quodam fidei 
clamore presserunt et ante ostium cellulae sancti uiri corpus 
soiam paene exanime deposuere languentis. uidens itaque homo2 
dei clausum aditum oppositione lectuli ait ad eos: ^quidnam 

falelbare 

1 Item] «tem V luaao] iauaao cod, Vind, 1064 appellatar 

MNTV: appellabatar CG apellabatar L 2 sollempnitatem LM 

NV 3 aesperQ M redditari] dictari M 4 reperissent L 
concnssis CGL^: excassis MNTV concassit L^ 5 hac petrae MN: 
ac petr^ T ac petre V ferri ac petr^ (trq a m. J^ in ras» 5 Utt. in L) 
CGL collisione CGLMN 6 aespertine MV soUepnitatis 

(p del. m. 2 L) LV 8 spiritaliam LMNTV: spiritaalium CG 
adherant N c^reus CGL mana] in mana M 10 aesper- 

tinis N gratie V dei JV 11 refferantuf L memoratis 

i> 12 sicut et MTV: sic et N sicut CGL 13 c^lebrata LM 

15 c^teros GL 16 *ccidit (a (m.) M 17 diatino MNTV: diu- 

turno CGL (in ras. am.l L) langore LMT: languore CGNV 
paratis] patis M 18 mesto CGLMN funeratas M fidl 

LM 19 hostium GLMNTV cellule V 20 pene GL^M 

NT languentis (s in ras. G) CGLM: languentes NTV 

21 oppositione L^^NTV: opposicione M oppisitione L^ appositione 
GG 



32 Eugippii 

est, quod facere uoluistis'? responderunt : 'ut oratione tua uitae 
reddatur exanimis'. tunc ipse lacrimabundus: 'quid* inquit ^a 
paruo magna deposcitis? agnosco me prorsus indignum. nti- 
nam merear ueniam pro meis inuenire peccatis!' et illi: ^credi- 
3mus' inquiunt ^quod, si oraneris, reuiuescet'. tunc sanctus s 
Seuerinus fusis ilico lacrimis in oratione prostratus est et 
muliere protinus assurgente allocutus est eos: ^nolite quicquam 
horum meis operibus applicare : hanc enim gratiam fidei uestrae 
feruor emeruit, et hoc fit in multis locis et gentibus, ut 
cognoscatur, quod unus sit deus, faciens in caelo et in terra k^ 
prodigia, excitans perditos in salutem et mortuos uitae resti- 
tuens'. mulier uero sanitate recepta opus agrale die tertio 
iuxta morem prouinciae propriis coepit manibus exercere. 

1 XV. Quintanis appellabatur secundarum municipium Baeti* 
arum, super ripam Danuuii situm: huic ex alia parte paruusis^ 
fiuuius, cui Businca nomen est, propinquabat. is crebra in- 
undatione Danuuii superfiuentis excrescens nonnulla castelli 
spatia; quia in planum fundatum fuerat, occupabat. ecclesiam 
etiam loci eius mansores extra muros ex lignis habuere con- 
structam, quae pendula extensione porrecta defixis in altumsa 
stipitibus sustentabatur et furculis, cui ad uicem soli tabularum 



1 uite (iam. 2 in ras.) L 2 qaid inqnit CGL (cf. praef.): qaid M 
NTV 3 agnoscite M 4 innenire pro meis M inuenire] om. V 
5 quod si CGMNTV: ^ li j) ea i» in ras, orauerint N pr, 

reuiuiscet COM 7 eos CGMNTV: eos dicens L 9 feruor 

emeruit (or am. J2 in ras. L) CGLMNT: feruore meruit V 10 a- 

gnoscatur G in c^lo et in terra faciens GM 11 uite V 

12 recepta MNTV: percepta CGL opus] op'g M 13 c^pit 

CL cepit GMN 14 quintanif cod. Vind. 1064 post appella- 

batur add, L^ supr, uers, locus secundarum] secundariG N f^oun- 

darum ( ^ add, m, 2) L municipiti (^ a m. 2 in ras,) L reti- 

arum CLNTV reciarum GM 15 danubii GL sitG i* situ 

(= situus) L^ 16 businca (nca in ras, a m. 2) L inca M bun- 

sica (n del. m. 2) N «is (h ras,) L his MNTV 17 danubii L 
castella L pr, 18 planii MNTV: plano CGL ^cclesiam 

LN 19 eius loci G eiusdem loci M ex] et (r 20 que V 

qui N porecta V 21 8u#sti6ntabatur (i, ut uidetur^ rasa) L 
ad uicem] ad inuicem N soli* L 



Yita S. Senerini. 83 

eiftt lenigata coaiuiietio, qaam, quotiens ripas exceeflisa^t^ 
«qiia eaperflueiis occupabait. Quintauensiuia.itaque^ildeBanctus^ 
Seaerinas illac faerat inaitatus. ubi, oam tempore siccitatis 
uemispet^ iuterrogat, pant tabulata i uudatis obstacalorum tegr 

«Quaibus apparereat. accolae responderunt, quod frequenti 
flaimms aUaoione quioquid fnusaejt sopQrstratum . continu^ 
laberetur. at ipse :. ^eAernatuf inquit 'saper. jbabulata nuuQ in . . 
CJmskl nomine pauimentum; ia|n uidebitis amodo fl,uaium 
caelesti iu^ione .pcohibitam'. . pauimento itaque perfecto ip^ 3 

^osubter naui desoendens accepta securi postes facta oratione 
l^roossit atque.ad aqaam flumiuis uenerwdae crncis ^expre^ao 
aignacjilo dixit: 'npn te .sinit dominus mw lesos Cbriatjiis.. 
hoc signum cruo^ excedere'. ex illo itaqae tempOKO, cum. w4 
more flauias cr^uisset in cumulos ambissetque uiciniamY quam 

i5 8olebat, ita spatiis eoclesiae erat inferius, ut numqnam saneti 
patibuli, siiguaculum, quod imprepserat homo dei, prorsus 
eiceder^t „ 

XYI; Aecidit autem, ut •castelli preebyter memoiati admoduib 1 
uenerabflis/ Siiuinus' nomine; moreretur, et cum in ecclesia 
» feretro/posito noctem psallentes dnxissent ex more penidgilem, 
iam. daresoeate. dilucnlo regauit uir dei fessos pre^bjteros et 
diacones uniueirsos parumper abscedere, ut post laborem uigili- 
aram^sonino se aliquantulani recreareni quibos egressis homo2 
dei oBtiarium, Matemum nomine, imterrogati utrnm omnes, ut 



■ i. '. •', >' . t . ' ' • 'I 



3 illic M sicciMitatis L 4 tabalate L pr, 6 apparent 

M flceole MV 6 iUanione MN • fmsflet O&LMN: foisse 

TV 7 ioqd F BUper tAhTaMnk OGMNTV: tab^latb L 

8 flaniiun ammodo M 10 nani CGLNi nanim MTV polBtes 

<e8 tn ras. a iti. ;?) L ' pV/////// h^ (amte h^ kcriptmi fuisse uid€^ 
acta) M oratione] oin.' M 11 ad] om, N tienerande 

&MNV 14 comtilos V ^camolos M, corr. m, l^ aicina M '" 
l&^cclesi^ OLMV eCT^ T 'mferiuB OOLMNTV: '\vfetiot'Ban^pe 
ex cod, P Mcnaeensi; inferi(pr flaai)as Hartel - 16 qnod — ezoederet] 
om. L\ add, m. 2 homo dei impresserat M 18 ammodam L^MN 
TV 19 moreretur (ore in ras.) O ^cclesia OUNV ec^a,^ 

•20 nocte N . ez more duzissent M 21 presbiteros T 22 aigilianni 
T 23 aliqaantam N 24 hostiariam LMNTV 

Vini. s 3 



34 Eugippii 

dixeraty absceasifiseiit at illo respondeiite OQnctos abisse: 

'neqnaqaam' ait 'sed latet hic qnaedam*. tnnc ianitor eccleaiae 

saepta secnndo perlnetrans nnlinm intra ea remansisse testator. 

nemm Gbristi miles domino sibi renelante: 'nescio qnis' ait 

liic delitescit'. tertio itaqne diligentins perscmtans qnandam 5 

innenit nirginem consecratam locis se occnltioribns abdidisse. 

3 hanc ergo memoratns sic increpanit aeditnns : *cnr istic famnlo 

dei posito tnam credideras posse latere praesentiam^? at illa: 

^pietatiE^ inqnit 'amor talia me facere persnasit: nidens enim 

cnnctos foras expelli cogitani mecnm, qnod semns Christiie 

innocata diuina maiestate praesentem . mortnnm snscitaret*. 

4exeunte igitnr memorata nirgine homo dei cnm prssbytero et 

diacono ianitoribnsqne dnobus in oratione cnmatns oiunit fletu 

largissimo, nt opns solitae maiestatis superna nirtus ostenderet. 

tnno orationem complente presbytero ita cadauer uir beatusis 

alloqnitnr: 'in nomine domini nostri lesu Ghristi, sancte 

Spresbyter Siluine, loqnere cum firatribus tuis\ at ubi oculos 

< defunctus apemit,. uix praeseptibns homo dei tacere prae gaudio 

persnasit. et denuo ad eum: 'uis' inquit /rogemus dominum,^ 

nt te adhi^c semis suis in hac uita oondonare digni^tur^P.atso 

ille ait: ^er dominum te coniurft» ne hic.dintius tenear et 

6 frander qniete perpetua, in qua me esse c^ rnebam*. statimqne 

. reddita oratione qnieuit exanimis. hoc antem factum ita 

sancti Senerini adiuratione ceUtum est, ut ante mortem eius 

non potuisset agnosci: ego tamen haec quae retuli Marciu 



1 dixerajk QQIHNTV: dixerant L illo] ex e corr, L* 

2 QcclesiQ GL^V : B sepia iibri .4 iiulef CQLHNTi ^i^ites V 
§ibi CGMNTV: am. L . 7 ergp] igitnr Gi edituus GMN 

TV iBl^^CQMNTVi istiue.Xf , \ ^S^^redidewis JtfjyTF; credi- 

deris CQL posse MNTVi potnive . CQL 9 pietas V 

10 ezpelli foras M 11 preseptem LM post «iisfit&ret sptiiMm 

iiaeuttfii dwmm fere timttttm «n L 13 diacone L . oraiiit] postu- 

lanit G 14 solite G solito M, eorrJm, 1 15 oratiohe C 

1*6 eanct^ T , 17 abi] add. G^ in mg. 18 defnnctos N apper- 
nit Ny corr. m. i prae gaudio' tacere M 19 rogemus CGMNT 

F: nt rogfemuB L dominum} deum M 24 adiuratione] diuratione 
L CQlatum GLM est] om. N 25 que V 



Yita S. Senerini. 35 

snbdiaconi et Materni ianitoris relatione cognoui. nam presbyter 
et diaoonns, tanti testes miraculi, ante uimm sanctum, cui 
iurauerant nulii se quod uiderant prodituros, obisse noscuntur. 

XYII. Talibus igitur beatus Seuerinus per Ghristi gratiaml 
smuneribus opulentus captiuorum etiam egenorumque tantam 
curam ingenita sibi pietate susceperat, ut paene omnes per 
uniuersa oppida uel castella pauperes ipsius industria pasce- 
rentur : quibus tam laeta sollicitudine ministrabat, ut tunc se 
crederet tantummodo satnrari uel abundare bonis onmibus, 
loquando uidebat egentum corpora sustentari. et cum heb-2 
domadarum continuatis ieiuniis minime frangeretur^ tamen 
esurie miserorum se credebat afflictum. cuius largitionem tam 
piam in pauperes plurimi contemplantes, quamuis ex duro 
barbarorum imperio famis angustias sustinerent, deuotissime 
isfrugum suarum decimas pauperibus impendebant. quod man- 
datum licet cunctis ex lege notissimum, tamen quasi ex ore 
angeli praesentis audirent, grata deuotione seruabani 

Frigus quoque uir dei tantum in nuditate pauperum sentiebat, 3 
siquidem specialiter a deo perceperat, ut in frigidissima regione, 
lomirabili abstinentia castigatus, fortis et alacer maneret. pro4 
decimis autem, ut diximus, dandis, quibus pauperes alerentur, 
Norici quoque populos missis exhortabatur epistolis. ex qua 
consuetudine cum ad eum nonnullam erogandarum uestium 
copiam direxissent, interrogauit eos qui uenerant; si ex oppido 



1 Bnbdiaconi CGL: diaconi MNTV materni CGL: martini 

MNTV ianitoris] genitoris N 2 sanctnm nimm M 4 bea- 
tisBimns M 6 ingenitS V poene TV pene GL^MN 9 satn- 
lari] salaari M habandare TV habnndari M omib; V 

10 egentnm CGLNTV: egencinm M snbstentari N eom L 

MNTVi cnm ipse CG ebdomadamm CLMNT epdomadaram G 

edomadanim F 12 laigiotionem (eorr, m. I) L largitiorem N lar- 

giciorem G 14 imperio] om. M ahgnstias NTV: angnstiam 

CGL inopias angnstias M 15 fmgnm] tamen frngnm CG 

inpendebant MNV 16 notissimnm] notissimnm sit CG 17 prae- 
Bentis] (m* M * 19 spetialiter TV a deo specialiter M acce- 
perat M 20 maneret MNTV: permaneret CGL 22 exortabatnr 
LW 23 nonnnllam CGLN: nonnuUi M 24 copia TV 

3* 



36 Engippii 

qaoque Tigunuae similis ooUatio mitteretnr. respondeiitibtts 
etiam inde protiiras affatoros uir dei nequaqaam eos i^enire 
Bignaait, sed dilatam eornm oblationem praedizit barbmris 
offerendaaL itaque non multum post ciuee Tigurniae uario oam 
ol^id^ntibos GK)this certamine dimicantes nix initi foederis 5 
pactioiie inter cetera etiam largitionem iam in unum collatam, 
quam mittere famulo dei distideranty hostibus obtulerunt. 

1 XVnL Qiues qaoque ez oppido Lauriaoo crebra quondam 
saacti Seuerini exhortatione oommoniti frugum dedmas panperi^ 
bus ofiforre distulerant. quibos fame constrictis iam matoritate 10 
messiam flaoeseente uicina subsidia monstrabantor* at ubi 
rubiginis inprouiaae corruptio firagibos nooitura comparuit^ 
moz ad ipsnm oonuenere prostrati, poenas suae eontumaQiae 

2oonfitentes« .miles uero Ghristi fessds uerbis spiritalibus alle- 
uabat diqens: *si decimas obtoUssetis pauperibuSi uon solumis 
aeterna mercede firueremini, uerum etiam oommodis possetis 
abundare praesentibus. sed quia culpam confessione propria 
castigatis, de domini pietate polUceory quod rubi^o prae8|eiis 
tam ualida penitus non npcebit: tantum fides uestra ulterios 

• npn uacillet', uerum ciues ad persoluendas qz illo decimasso 



1 (et 4) tignrniQ NTi tienmie V tngnmiQ M tibomiQ CG tibartinie 

(ti exptmocit m, S) L collatio] collocatio N 4 offerandam L 
moltnm MNTV: molto COL (in ras. am. 1 L) uario — certamine] 

om. L 5 obsidentibns Gothis CONTV: hostibas M initi L 

MNTV: inita CO fQderis COL^ federis L^M 6 pactionem N 
TV c^tera GL largitionem] largionS V tinmn] uhtl V 

collati^ L collectam N 7 dei] om. N optulerunt CLM 

8 ciues] XL in ras, am.il C laoffiaco cod. Vind, 10$4 9 eior- 

tatioiie V 11 flanente M 12 inpronisi^ MTV: impronisi^ OG 

improuisa L inprouiso N ' conparuit V 13 conuenire I^ 

p^nas CO penas LMN eontumatie V 14 spiritalibus NTV: 

spiritualibufl COM spiritaiibus L 15 decimiB Ny corr, m, 2 

qptuliesetis LM 16 eterna F fraemini Ly ra ad4- m.2 

9tiam] om. M 17 habundare L^MTV set Fjpr. . propia F 
18 presens LV prQsentis N 19 p^nlt^s CL((^awcHL) 20 illo 
decin^as COMNTV: illo decimas die L 



Yita 8. Senerini 37 

hate promissio reddidit promptiores. ttmc, nt sokbaty hortatos 
est indioi idtmiaiii: quo expleto plaoidus imber desperatae: 
meseis atnputatiit incommoda. 

XvJLlII. Batanis appellatur oppidum inter ntraqne finmina, 1 
sHehnm nidelieet atqne Dtknnninm, constitntnm, nbi beatns 
Setterinns cellnlam pancis monachis solito more fnndanerat, 
eo qnod ipse illnc saepins rogatns a cinibns adnenii^et, maxime 
propter Alamannomm incnrsns assidnos, qnomm rex Gibuldns 
sTunma euih renerentia diligebat. qni etiam qnodam tempore 2 
10 ad enm nidendnm desideranter occtin^it. cni sanctns obniam, 
ne adueutn suo eandem cinitatem praegranaret, egressns est, 
tantaque constantia regem est allocntns, nt tremere coram eo 
uehementins coeperit, secedensqne suis exercitibus indioauit 
n^amqnam se nec in re bellica nee aliqna formidine tanto 
15 foisse tremore concnssnm. cnmqne dei famulo daret optionem 3 
imperandi qnae nellet, roganit doetor piissimns, nt sibi potins 
praestatnms gentem snam a Bomana nastatione cohiberet et 
captinos, quoe sni tennerant, gratanter absolneret. tnne rex 
cOBstituit, nt ex snis aliqnem dirigeret ad id opns matnrins 
so exseqnendnm^ statimqne missns Amantius diaconus e nestigio 
r^em snbsequitnr eiusqne prae foribus excnbans mnltis diebns 
non potuit nnntiari. cni re, pro qna directns fuerat, non per* 4 



1 haec] hec F, om. L redidit X prompciores G pmtiores V 
pmciores M ortatus N 2 ymber MN desperate V 3 in- 

BaJMiowA 

comoda M 4 atanis V Beatauis N Pataids cod, Vind, 1064 5 hennm 
NTV: b^iitim M renum L rhenum CO danubinm L 7 sepius M 
V a] ad F 10 desideranter] et desiderandtl M 11 ad- 

nenttt CGMNTV: adtentu L^ attentu L* prcgauaret CV 

12 r^em constancia allocutus est M eo] L, o a m. 3 in ras. 

13 cQperit CG ceperit LM 14 nunquam se nec CGNTV: nuqu& 
semet L se nnqui nec M 15 fuisse tremore CGMNTVi tremore 
foifise L concossuB N cunque T famulu V 16 im- 
petrandi GM que V 17 prestaturus CL^ 18 absoluerent 
XF» 19 dirigeret (ret in ras, a m. 2) L id CGMNTV: 
om. L 20 exequendum CGMN 21 prae MNT: pro CG 
LV excubantis N 22 nontiari F re pro qua Bdlandvis: 
pro re qua lihri 



38 Engippii 

acta . tristissimo reuertenti apparnit quidam, effigiem sancti 
praeferens Seuerini, qui eum minaci compellatione perterritum 
sequi se iussit. cumque pauens et ooncitns sequeretur, per- 
uenit ad ianuam regis statimque dux ilie praeuius ex oculis 
mirantis euanuit. uerum regis internuntius diaconum unde s 
esset uel quid speraret interrogat. ille rem breuiter insinuans 
5oblatis regi receptisque remeauit epistolis. dimissus igitur 
reuexit fere septuaginta captiuos, insuper promissionem regis 
gratam deferens, qua se spopondit, cum diligenter prouinciam 
peragrauerit, remissurum quantos in eadem reperturus fuisset lo 
numeros captiuorum. pro qua re sanctus Lucillus presbyter 
postmodum destinatus magnam miserorum copiam ex captiui- 
tate reuocauit. 

1 XX. Per id temporis, quo Bomanum constabat imperium, 
multorum milites oppidorum pro custodia limitis publicis 15 
stipendiis alebantur. qua consuetudine desinente simul mili- 
tares turmae sunt deletae, cum limite Batauino utcumque 
numero perdurante: ex quo perrexerant quidam ad Italiam 
extremum stipendium commilitonibus allaturi, quos in itinere 

2 peremptos a barbaris nuUus agnonerat. quadam ergo die, dom ao 
in sua cellula sanctus Seuerinus legeret, subito clauso codice 
cum magno coepit lacrimare suspirio, astantes iubens ad fluuium 

3 Gunque T conciti* (= concitins) F 4 statimqne] statlq; 

M 5 mirantib; L diaconnm MNT: diacon' (= diaconns) V 

diaconem CGL 6 uel] et ^ 7 regi] regis L^IPTV receptis- 

qne] pceptisque N 9 gr^ (=: gratiam) N se spopondit MNT 

V: spopondit se CGL prouintiam N^TV 10 qnantos MNTVz 

qnantns CGL* quantas L^ reperturus MTV: repertus CGLN 

11 numeros MNTV: nnmerus CGL postmodum sos lucillus presbyter 
CGL 12 ex MNTV: a CGL 14 Per] er V id temporis M 
NTV: idem tempus CGL 15 pnplicis TV 17 turme V del6- 
tae L delate Vpr., corr, m. 1; delat^ M^ quod mauult Hartelius cum] 
simul cum M limite] lim am,^ in ras, L batabino L «utcum- 
qne L uno ut ctique M 18 quidam CGMNTV: quide L 20 pe- 

remtos N barbarbaris M quadft V 21 sua] om. N scs seuerinus 

legeret MNTV: scs legeret seuerinus CGL 22 c^pit CGL^ cepit 

MN lacrimari C{9)L iubens MNTV: iubet CGL 



Yita S. Soaerini. 39 

properanter excorrere, quem in illa hora hamano firmabat 
oruore respergi, statimqne nnntiatum est corpora praefatoruin 
militnm fluminis impetn ad terram foisse delata. 

XXI. Faalinua quidam presbyter ad. sanctum Seuerinuml 
lifaixia eius latius excurrente peruenerat. hic in consortio beati 

uiri diebus aliquot remoratus, cum redire uellet, audiuit ab 
eo : Yestina, uenerabilis presbyter, quia cito dilectionem tuam, 
popalorum desideriis, ut credimus, obluctantem/ dignitas epi- 
seopatus orliabit\ moxque, rem^ante ad patrian^; sermo in eo2 
10 praedicentis impletus est nam ciues Tigurniae, quae est me- 
tropolis Norid, elegeruJEit praedictum uirum suinmi sacerdotii 
soscipere prinoipatum. 

XXII. Basilicae extra muros oppidi Batauini in loco nomine 1 
Boiotro trans Henum fluuium constitutae, ubi cellulam pauds 

i^monachis ipse construxerat, martyrum reliquiae quaerehantur. 
ingerelitibus ergo se presbyteris, ut mitterentur ad sanctuaria 
def€irenda, haec beatus Seuerinus monita proferebat: ^quamuis 
eancta mottalium opere constructa praetereant/ haec timiieii 
aedificia prae ceteris celerrime relinquenda sunt' : et ideo pro 

loreliqaiis sanctorum nullum laborem debere suscipere, quia et 
ultro eis sancti lohannis benedictio deferretur. interea heatum 2 

1 qnem] %& (sed q tanttm est a m, 1) L hnmano CGL*MN!t 

V: hnmanum L^ affirmabat M 2 crnorS (uirgulcm cM* 

m. 2) L . a.latiai MNTV: om. CGL 6 diebos CGL^MNTVi 

dies X* deoioratnB M . 7 taam] om. N 8 ablnctantem G 
9 oniAbit] omamabit V omaait L^ ordinabit G remeantSi GN 

€0 MNTV: eum CGL 10 tigurai^ NTi tigumie V tugurni^ M 

tibumiQ CG tiburtiniQ L que V 11 elegerunt MNTV: coe- 

gerunt. CGL sacerdotii] sacerdotis MN 13 asilice V 

14 boiotro CGJj: boiothro N baiothro ^ biothro TV henum 

flnuium NTV: hadnQ fluuium L rhenum (rehenum G) fluuium CG fluuium 
iienum M constitute GV 15 martimm V reliquie V 

querebantur GMV querebat Ny eorr, iti. rec. 17 hec F pro- 

ferebat itfjrF: pr^ferebat CGL pr^ferebant N, n deh m. rec. 
19 edificia GV c^teris L cQlerrime L et ideo CGMNTVi 
Yideo L 20 debere («c. eos) CGMNTV: deberi L debetis Sauppe 
et ultro MN^TV: ultro CGL . 21 ioto (= iohannis) LM bSne- 
dictio («c) V benendictio M deferretur CMTV (cf. Ind.): deffer- 

retur (priar f er<M.) G deferetur LN 



40 Bugippii 

Qinun ' ciueB' oppidi memorati sapplidter adierunt, Qt 
ad FebaBem, Biigenim prindpem, meroandi eie lieentlam^ 
postolaret qvAhxa ipse : tMHpns* inqnit 'bmiis oppidi propin- 
quauit, ut desertum, sicut cetera superiora castella oultore 
destituta, remaneat quid ergo • ueoeBse est locis mercimonia 5 

Sprouidere, ubi ultra non poterit apparere m^rcatorP' respon* 
dentibus iUis non se debere contemni, ised' cooisweto subleuari 
regiminiB quidam prissbyter baeo diabolioo • spiritu repletm 
adieoit: ^perge, quaeso,- sancte, perge uelodter, ut tuo discesEnt 
parumper' a ienmiis et u^liis quiesoamus'.' quo dioto uir dei i» 
lacrimis uiguebator' ingeatibusv quod in ridieulam uanltatem 
cunctis audientibus sacerdos eruperit. aperia namque scurrilitas 
latentium- esfe testifioatio deliotorum. sanctus ifoque uir cur 
ilik fleret< interrogatos a fratribus: ^uideo' inquit 'ptagam 
grauissimam nobis absentibus buic loco protinus eueoturamv i& 
et Christi sacrark, quod non dnegemitu eogor exprimere', 
humano sangnine reduddabant in tantum, ut elxam loous l€^te 

4uioiandu8 sifJinam iu baptisterio loquebatur.* adantiiquum 
itaque et omfaibus maius monasterium suum ioxta muroe* 
dppidi iFauianis, quod oentum et ultra milibus aberat, Dattuuii «c^ 
nauigationo descendit ^ mox igitur eo deBcendente Hunumundas 
paucis barbaris comitatus oppidum, ut sanctus praedixerat, 

2 febanem MTV {cf. Ind.): f»baniuii C^L^^ fabiaDwn L' ^ 3 Sbqd 
V propinqaanit hbri {cf, Lue. $1, 8; Bam. 13, IS) : propinqaablt 

suspktHur Eartcl 4 c^lim X 5 destitnta MNTVa destitato C€h 
L loei G 6 fnidere N' ' 1 illis] eis M eontempni &LM 
NTV 8 hec F repletos] plenns M 9 qaeso pergo G 

(fjoieBO NTV 80^ i'F pergQ M , dissce^sn f 10 dictb] 

i^^dito., Jfef , ,. 1.1 laprimis] a lacrin^is (a. de}. ta. 1), L ^ , nr|;e- 

w 
batar CQLN in ridicalam] irridicalam N '< •■ •«aoiijtem Mfi.icorr. 

m 1 12 erapit G ^ aperta — deUctonun] imk M t tnMiqne 

C scarilitas NTV 14 aide* in^d V 16 ei CGMTV: er 

^ at X» non sine CGMTV: sine LN 19 saam] om. M 

20 fabianis 6^If dannbii I> ^ 21 descendente LMNTVt disce- 

dente CG hanamandas CGL^NTV: hani*m'andas L^ hodemandas 

M po8t hanamandas apatium iMCUum 6 Utt. in L 22 comi- 

tatas L 



M ' 1- 



Yita S. Sevetini. 41 

BatatiiB inaasit ac paene ounotis mansoribas ia meese detefttis- 
qnadrai^iita uiros oppidi, qiii ad cnstodiam reniaiiderant, inter*^ 
eiUit.' t^f^sbyternto' quo^ue' itla&i, 'qai 'tam daefilegn eontra'5 
fiainalani Christi in baptisteirio ftil^^t eloeutas, aii eandem 

slocam confagientem ihsreqaentes barbari peremenini. frastra 
enim iHac offenso deo aeritatis inimicus aocessit) oi^i iam 
impradenter excesserat. ' 

XXni. Igitur sanctissimds Seuerinas; dam 'in monasteFiol 
Faaiahis ' euan^lium legeret, oratidne sappleta oonsuigens 

ioS<ȣam sibi iubet ilico pra^parari et mirantibus ait: 'sit nomen 
domini bene^ctum : sanctuariie beatorum martyrom nos oportet 
occurrere^ neo mora! transmeaM Danuuio inuenifantihomineiai 
cbndideiitelm' in rfpa''alteri6re ftumini^ a:ci multis eos ptecibus " 
^iotslfulant^m, ut ad seru^te d^i/ad q^em ftima uulgaiite oliiili 

i5uenire cuperet^ duceretun mox itaque ei Ghristi famolo de^2 
monstrato suppliciter sancti lohaanis Baptistae reliquiasioptalit. 
mtiltis apud se seruatas temporibus. <|aas dei seruus debita 
ueneratione susdpiens in basilieam sanoti lokuinis^ sicut prae^ 
dixerat, ultronea benedietione collatas sacrauit offioio sacerdotum. 

80 XXIin. Ad habitatores praeterea oppidi, quodt lohiaco 
uocalbataT; uiginti' et amplius a Batauis milibus disparatum, 1 



1 pene OL\MN poene V 3 presbiterum CGV sacrilegam C^ 

N contra] add. T^ 8, l, 4 xpi famulnm M locutu« N 

5 confngientes Gpr. 6 offenso deo] offend^ V 7 imprudenter 

LMTVi impudenter CON 8 sanctiBBimxts CONT: sanctisimus M' 

sanctus LV - im monasterio N 9 fabiaDi» G^ 10 ecafam. GG 

MNTV: sc&pha L sibi] ibi (s add, m, ^) L ilico pr^parari 

iubet M 12 occurere M danubio L 13 consedentem CO 

confidentem V . ulteriore CG^30i^rF: , ulteriod i (ori in ras, 

dm,'2) :"Slferiori iii rip» I/ ' mmi^ :^^ . CGLNTVi multos 



eorum M^ 14 quem] qua V 16 baptiste .(76ritfF optulit 

LMTV: obtulit C(GN 17 seruata' (s add w. ^) T seruata N 

18in biEisilicam /Sawpijc: basilicam (7(?iilf jT basilica ^F 19 collatas 

Saiippe: coUata CGLNTV coUocata M offitio V 20 Ad] cl 

V iahUxoCMNTV: ioui&co L iobiano G 21 uocabatur LMN 

TVi uooatnr OG amplius] eo amplius M batabis Lpr* 

disparatu N 



42 Sugippii 

solita air dei reuelatione commoiiituB Moderatum nomine, 
cantorem eccleBiae, deetinanit praecipiens, nt habitationem 
loci illins omnes sine cnnctatione relinqoerent: mox enim 

2peritaro8 fore, si contemnerent imperata. aliis ergo de tanto 
nnntio dnbitantibns, aUis prorsns non credentibas itemm misit s 
Qnintasium quendam, cui et inlacrimans ait: "perge uelocius, 
denuntians eis, si hac ibidem nocte manserint, sine dubitatione 
capientor . sanctum quoque Maximinum, spiritalis uitae presby- 
terum, instantius imperat admonere, ut saltem ipse contemptori- 
bus derelictis properaret caelesti misericordia liberari: de quo lo 
sibi dei famulus magnam dicebat inesse maestitiam, ne forte 
salutiferum differendo mandatum imminenti subiaceret exitio. 

Spraedictus itaque pergens imperata suppleuit, sed presbytero 
et reliquis incredulitate nutantibus nuntius uiri dei presbytero 
retinenti se atque hospitalitatis gratiam praebere cupientiu 
nullatenus adquieuit. qua nocte Hemli insperate protinus 
irruentes oppidumque uexantes plurimos duxere captiuos^ presby- 
terum mem.oratum patibulo suspendentes. quo audito seruus 
dei grauiter doluit praemonitos non curasse. 

1 XXV. Deinde quidam de Norico, Maximus nomine, ad seraum 90 
dei frequentare soMtus cum uenisset et pro familiaritatCi quam 

2 Qcclesi^ GMV destinabit L 3 enim] om. M 4 forent 

N contempnerent QUMV tento {corr, m. 1) V 5 nontio 

NTVi niincio M praesagio CQL 6 inlacrimans MNTVi illa- 

crimans CG ••lacrimanB L (il, ut mAetury erasum) 7 denuncians 

QMV dennntians ait (ait dd» m,l)L' dnbitatione NT: dnbitacione 
V dubio M dilatione CL dilacione Q 8 maximinum NTVi maxi- 
miannm CQL maximnm M spiritnalis CQLM uite QV 

9 instanciuB QMV ammonere MN ammon6ri £^ admoneri CQ 

£' saltim N 11 mestitiam CLN mesticiam Q tristiciam 

M 12 exitio] excidio M 13 sed presbytero MTVi om. CQL 

N 14 nuntiis (^ a m. 2) L uiri C(tMN: uero uiri (carr. 1». 1) T 

uiri C am. S) L 15 retinendi M bopitalitatis N 16 acquieuit 
L^N insperat^ M imperante Q 17 uexantes MNTVi uastantes 

d«a 

CQL 18 Buspentes (den add, m,^) M 19 ]»aemomto8 MTV: 

pr^munitos N prQmonitus L prQmonitum CQ 20 Deinde] einSo 

V 



Yita 8. Seuerini. 43 

meraerat, in monasterio sancti niri diebns aliqnot moraretnr, 
eins informatnr oracnlis patriam snam grane repente exitium 
snbituram. qui acceptis litteris ad sanctnm Fanlinnm epi- 
scopnm destinatis remeauit instantins. igitur memoratus antistes 2 

slitterarum tenpre perstructus nniuersa diocesis suae castella 
scriptis propriis nehementer admonuit» ut triduano ieiunio^ 
qnod litterae uiri dei signauerant, exitio uenturae cladis occur- 
rerent. quibus iussa complentibns terminato ieinnio ecce 3 
Alamannorum copiosissima multitudo feraliter cuncta nastauit* 

locastella nero nullum sensere pericnlum, quae lorica fidelis 
ieiunii et laudanda cordis humilitas per uirnm propheticum 
aduersus hostium ferociam fidenter armauerat. 

XXVI. Fost haeo leprosus qnidam Mediolanensis temtorii 1 
ad sanctum Seuerinum fama eius inuitante perrexerat: hunc 

issanitatis remedia suppliciter implorantem monachis suis in- 
dicto ieiunio commendauit: qui continuo dei gratia operante 
mnndatus est. cnmque recepta sanitate redire snaderetur ad 
patriam, prostrauit se pedibus sancti uiri, petens, ne ulterius 
ad sna redire cogeretur, cupiens scilicet, ut lepram quoque 

90 pecoatomm sicut carnis effugeret uitamque in eodem loco fine 
laudabili terminaret. cuius animum religiosnm uir dei uehe-2 
menter admirans paucis monachis paterna iussione praecepit, 
ut freqnentatis cum eo ieiuniis in oratione continua permanerent, 

1 diebus] om. V aliqnit (corr. m. 2) L 2 informatar] in 

forma G granem] grane* (m rcaa) T, om. V exitinm CNTV: 

«pUoapam 

eziciam GM ezcidiam L 3 episcopom destinatis CQMNTVi 



L^ 8up. ras. 5 perstructas MNTVi praestractas CG 

prestractas L diocesis CGLMTV: a diocesis N 6 ammonait 

L^MNT*^ 7 signaaerat N uenture MV 8 complentebas 

(corr. m. 1) V 10 pericalis N fidelis] in mg. add, M^ 

11 cordis CGLMNT: camis V 12 forociam G ferocium N 

13 iQprosas T mediolensis L 14 eias] ei T perrezerat 

CGLNTV: peruenerat M 15 implorante N 16 qui libri: ita- 

que Hartel dei gratia CGNTVi dei gfam Xr deo itf 17 cun- 

qae T 18 sa oiri pedibus M 19 l^ram T 20 effugeret 

CGMNTV: effagaret L eadem G^ 22 ammirans L^MN 

23 ut MTV: om, CGLN pcrmanerent MNTV: permanere CGL 



44 Eagippii 

ut dottdni» ei quae eesent opportana coiuoedent. ta]|jki8 itsr 
qtle remediis praemnnitas intra daornm mensaom spatiom 
oitae mortalis est eompedibfns absolntns. 

1 XXVn. Eodem tempo^e mansores oppidi Qnintanensis, cre- 
berrimiii Alamannomm incnrBionibns iam defessi, sedes proprias s 
relinqnentes in Batanis oppidnm migranernnt. sed non latnit 
eosdem barbaros eonfoginm praedictomm: qna cansa plns 
inflammati sunt credentes» qnod dnomm popnlos oppidomm 
nno impetn praedarentnr. sed beatns Senerinns orationi fortins 
incttbans Bomanos exemplis salntaribns mnltipliciter horta^ lo 
batnr, praennntians hostes quidem praesentis dei anxilio snpe- 
randos, sed post nictoriam eos qni contenmerent eins monita 

2peritttros. igitnr Bomani sahcti niri piuedictione firmati spe 
promissae nictoriae adnersns Alamannos iostrnxerunt aciem, 
non tam materialibns armiS; qnam sancti niri orationibns 15 
praemnniti. qna congre8si<me nktis ac fugientibns Alamannis 
uir deji ita nictores alloqnitur : "filii, ne nestris uiribns palmam 
praesentis certaminis imputetis, scientes idcirco nos dei nn&c 
praesidio liberatos, ut hinc pamo internallo temporis, qnasi 
qnibusdam concessis indutiis, discedatis. mecum itaque adso 
oppidum Lauriacnm congregati descendite'. haec homo dei 

Splenns pietate commonuit. sed Bataninis genitale solnm 
relinquere dubitantibns sic adiecit: 'quamuis et illud oppidnm, 
quo pergimus, iugmente barbarie sit quantocius relinquendum^ 

- 1 oportQna libri 2 praemtinitiiB MT^: premQnitiis N pi^mooi- 

tuB CGLT^V menBuum NTV (cf, Bonsch Itala et Vul0, p. ^6^)1 

mensium COLM spaciam OMV 3 nite V 4 Eodem] odeia 
V 5 iam] om, N 6 babtauis V obpidum Lpr. sed non— 
9 praedarentur] <m, M latuit] latos V 8 imflammati in- 

flamati V 9 pda predarentur 10 ortabatur L 11 prae- 

sentes COL 12 contempnerent OLV contepnerint M 13 Bo- 

mani] romani omnes COLN praedictionej praedicatione CG spe 
COLi '<m. MNTV 14 promisse NV uictorie V instru- 

xerunt COLx construxerunt MNTV 16 fugentibus N 17 ita 

dei O 18 presentas L imputetis] oomputetis L icdrco 

GOM nunc COMNTV: cm. L 19 presidio Z hinc] huio 

O ^ indutiis L: induciis OM nldiciis NTV meum T 

24 barbari^ OLMN quantotius LTV quStotius N 



Yita 8. Seuerini. 45 

binc tamen nanc pariter descendamas'. taUa oommpneutdsn 
secnti snnt plnrimi, qnidam liero reperti snnt contnmaces, ne^ 
defnit oontemptoribne giadins inimici. qnionmqne enioi ibidem 
contra hominis dei interdicta manB^mnt, Thoringis irmentibtia 
sia eadem hebdomadealii quidem tmcidati, alii in captiuitatea 
dedneti poenae dedere contemptni* 

XXVIII. Igitnr post excidinm oppidornm in snperiore parte 1 
Dannnii omnem popnlnm in Latiriacnmi oppidnm transmi- 
grantem, qni sancti Senerini monitis pamerat, adsidnis hortati- 

10 bns praestamebat, ne in sna nirtnte confiderent, sed orationibns 
et ieinniis atqne elemosynis insistentes armis potins spiritaUbns 
mnnirentnr. pr^eterea quadam die nit dei cnnctos panperes^ 
in nna basilica statuit congregari, olenm pront poscebat ratio 
largitnms: qnam speciem in illis locis difficillimam negotia- 

15 tornm tantum deferebat euectio. igitur tamquam benedictionis 
accipiendae gratia maior egenomm turba conflnzit: pretioains 
qnippe ibidem hnius liquoris alimentum auxit tnrbam numernm'^ 
que poscentinm. tnnc nir beatns oratione completa, signoS 
crncis expresso solitum sibi soripturae sanctae sermonem 

aocunctis andientibus exprimens ait: ^sit nomen domini benedio* 
tum'. tuno coepit olenm propria mann ministris implere 
portantibus, imitatus fidelis seruus dominum suum, qni non 

1 hunc N descendamas NTV: discedamas CGLM commonente 
L^MN ^ 3 qnicanque T 4 thoringis CQMTVi thbrigis N turlngis 
L 5 ebiohiade CNT ebdomadae GV ebddmada LM 6 pi^nas CGL 
peqas MN 7 s^eriorS partS L 8 dantbii L 9 hortatibuB 

CQL^TV: ortatib; L^ hortationibus N oracionibus Jfi 10 pme- 

struebat MN^TVi . j^eintKVieiMi CGL ne] ^n ^ sed] sed ^t 

G U ^tque] an V . elc^mosi^is CG^jLTF helemosinia MN 

spiritualibus CGLM 12 quadam die uir dei CGL^MNTV' uir dei 

quadam die 9^18 ^ra «(T»j3ft8 ^ranspomif X' 13 ut T 14 spe- 
tiem V difficillinia L dificillima N 16 accipiende MV pile- 
dosius M prekosum OL pr^iosum G 17 ibidem] ids L faiiius 

CGMNTVi om. L alimentum CGMNTVi elementum (ele dfn. ^ 

in rd».) L tturba TV 18 poscentum N' c5npleta {covt, 

m. 1) L signo MNTVi signoque CGL 19 scripture sancte 

F 21 c^it CGL^V cepit MN 22 imitetus Lpr. 



46 Engippii 

minifltrari nenerat, sed potiiis ministrare, sequensqne nestigia 
saliiatoris gaudebat angeri materiemy qiiam of&cio dexterae 
sinietra nesciente ftindebat. completis qnippe nasculis pauperom 

4 niMk minuebatur in manibus ministrantum* tantum igitur dei 
beneficimft dum drcumstantes tacite mirarentur, unus eorum, 5 
cui nomen end PientissimuSy nimio timore perterritus excla- 
mauit: domine m^ orescit hic cacoauus olei et in modum 
fontis exundat\ sic li^uor ille gratissimus prodita uirtute 

58ubtractus est statim ChriBti famulus exclamans ait : ^quid 
fecisti, fraterP obstruxisti commida plurimorum: ignoscat tibiio 
dominus Iesus\ sic aliquaudo mulier uidua debitis onerata 
Helisei prophetae iussis instruitur ex olei atilla^ quam habebat, 
uasa replere quam plurinui. quod cum ftwset et adhuc a 
filiis uasa deposceret, ubi audiuit defecisse umnerum, mox 
stetit et oleum. 15 

1 XXvilll. Per idem tempus Maximns NorieenBis, eiuus 
fedmus iu superioribus mentionem, fidei calore suocensus 
media hieme, qna regionis illius itinera geln torpente clau- 
duntur, ad beatum Seuerinum audaci temeritate, uel magis, 
ut post daruit, intrepida deuotione uenire contendit, condnctia so 
plurimis oomitibus, qui collo suo uestes captiuis et pauperibus 

1 ef. Mttc. 10, 45 2 ef. Matth. 6, 8 12 ef. lUI Rog. 4, 2—7 

1 ministnri] misistnKe N, eorr, m. 1 2 ofStio V dex- 

trae CGL 3 neBcient» sudstra Jf qnippe] itaq; ^^^ Jf 

4 in manibiiB] immanibus N miniatrantnm NTVi ministnntiun 

CL ministrandnm GM 6 Pientiesimiis] sapientissimns G timore 
TVt stnpore CGLMN ezdamanit] ezdamanit dieens CG 

7 eaecanns L^T^: eacanns MN eaeeabns CGL* in modnm CGMz 

immodnm NTV in nodnm X, eorr. «. i 8 sic Vbri: sed ud 

hine Mq». Haridms liqor T 9 statim] cni statim CG ait 

LMTVi dint CG, mm. N 11 lesns] ihs ^ CGL sic] si» 

(cf«a)X honerataJrrF 12 helisi^ (? JfT prc^efce F 
stiUa hbrii' aitnla moiiiill Stmppe 13 qnod— depoeceret] om. N 
14 nnmemm MNTV: nnmemm nasomm CGL 15 et olenm CG 

MNTVi okll om. L\ «lU. L* m mg. 16 tempns] tep* (sie) L 

^'^ «edmns] mM. L* mras, 18 hjOBDie Jf 21 cfinutibtts V 



Yita S. Senerini. 47 

profnturas, qnas Noricoram religiosa coUatio profligauerat, 
baiularent. itaque profecti ad summa Alpium eacumina per- 
uenerunt, ubi per totam noctem nix tanta confluxit, ut eos 
magnae arboris protectione ualiatos uelut ingens fouea demersos 

sexcluderet. et cum de uita sua penitus desperarent, nuUo2 
scilicet subueniente remedio, uidit ductor comitum per soporem 
quendam in effigie uiri dei stantem ac dicentem sibi: 'nolite 
tiinere, pergite quo coepistis*. hac ergo reuelatione protinus 
animati cum coepissent fide ma^s quam gressibus proficisci, 

10 snbito diuino nutu ingentis formae ursus e latere ueniens uiam 
monstraturus apparuit, qui se tempore hiemis speluncis abdere 
consueuit* mox oupitum reserat iter et per f duoenta ferme 
milia non ad sinistram deuians, non ad dexteram uiam demon- 
strauit optabilem. tanta enim eos intercapedine praeeedebat, 3 

15 qaanta recenti uestigio semitam praepararet. itaque progrediens 
bestia per heremi uastitatem uiros, qui egenis deferebant 
solacia, non reliquit, sed usque ad habitacula hominum qua 
potuit bumanitate perduxit et mox in unam partem officio 
diuertit expleto» ostendens tanto ducatus officio, quid homines 

2ohominibus praestare debeant, quantum caritatis impendere, 
cum desperantibus iter bestia saeua monstrauerit. igitur cum 4 
seruo dei nuntiarentur qui uenerant, ait: 'sit nomen domini 

1 coUatione «u^McaJur HarteliiM 4 magne GLV .5 ezclic* 

deret («e. itinere) MNTVi includeret CGL 7 qneodam MNTV: 

om. CGL in effigie NTV: in ^ffi^ M in effigiem CG •» effigis L 
(in, ut uidetwrf er<mtm) 8 cQpistis CL cepistis M cepisti G 

9 animatis G cQpissent CV cepissent GLMNT 10 nnto N 

fonne GLV 11 hyemis M 12 reserat] seserat V referat G, 

corr. m. 1 dncenta (oc)] duo (11) fort.f ■ per duo duceAdo uel per- 

dacens t<ri)a Hartel 14 obtabilem UV 15 quanta CGMNTVi 

quanto L 16 ^6nis L egenos (corr. m.f)V 17 solatia CTV 

h 

abitacula (^ add, m. 2) L . qua] quS G 18 humaniter perduzit 

(ter perduzit m ras.) G humanitate V unam Ivbrii suam 

Hartd {et 19) ofatio 7 19 diuertit— officio] om. G diuertit 

MNTV: deuertit CL ducatus MNTV: ductus CL 20 prestare 
L^ prestare V quantum MNTV: quantumque CGL karitatis 

N 21 desperantibus] de spalib; N seua GLMN 



48 Eugippii 

benediotam. ingrediantur quibus uiftm, qua uenirent, nrsos 
aperuit*. quo audito illi •stupore nimio niirabantar uirum dei 
referre id quod in absenti prouenerat. 

1 XXX. Ciues item oppidi Lauriaci et superiorum transfugae 

' oastellorum ad euspeota looa exploratoribus destinatis hostes s 
quantum bumana poterant soUicitudine praecauebant. qaos 
seruu^ dei diuinitatis instinctu oommonitus praeeaga mente 
praestruxitf ut omnem paupertatiB suae sufficientiam intra 
muros oonduderent, quatenus iniimoorum feralis excursio nihil 
humanitatis inueniens statim fiune compulsa inamania crudeli- lo 

2tatis' coepta desereret. haec per quadriduum contestatus 
aduesperasoeate iam die Yalentem nomine monaohum mittOins 
ad sanctuslL Gonstantium, eiusdem loci pontifiGemy et ad ceteros 

: comnoumentes : 'hac* inquit 'nocte dispositis per muros ex more 
uigaliis distri^us excubate, superuenientis hostis cauentj^u 
insidiaa'.. at illi nihil adaersi per. explpr^torfs ^^ntire se 

3 penitns affirmabant. sed Christi famulusi . praefnonere ,non 
desinens dubitantibus uoce magna olamabat, eadem nocte eos 
asserens Oapiendos, nisi imperiis fideliter oboedirent, saepios 
repetens : 'me' inquit 'me, si mentitaB f uero, lapidate'. itaqi^e 90 
taadem aliquando muris inuigilare compulsi, expl^t^ cons^pti 

1 aiam CGLMNi nia TV 2 aperait nnas M 3 absenti 

eLMNTV: abBentia Ccodi. recc. M\»mGGLi\^m.MNTV 



l^nriaci ibd, Vind, 1064 ^ tr&nsfngQ (fng' a k. Ji in tas.) L 
^ poterant lintnana sollidtndine CGL hnmanik eollfcitudine' poterknt 

M ^ 7 cQpionotna F, carr, m, 1 8 praeatmiit MNTVt pe^- 

etruzit CGL snffitientiam V 9 qnatinas CG < ezcarsas 

CG 10 o<mipalBa CLi eompuUiaB GMNTV 11 coepta (q- deL 

m. i) L cQpta CV oepta GM desererent ' C ^^qnadrldavm 

CGNi quatridaum MTV qaadrubifi L 13 eonstantiam CL(9ic)N 
TV: constancium GM c^teros CLV 14 commanentes CGMNTV: 

comonentes L 15 cauente» CGMNTV: canentes (n et b dd. m. I^ 

L le illi libri: illis Sauppe per GMNTV: om. C9)L ' 

17 pQttitns LV affirmabant CGMNTV: igno^ant (ign<M««a 

m, 2 in ras.) L 18 desinentes N de dubitantibus /bft. 

19 asserens] aMj a^serens (affir del. m, 1) M^ ob^ent CV obe- 

dirent GLM saepias] sepiuuw Jfcf , corr. m. 1 20 repetes T . 



Yita S. Seo^rini. 49^ 

opms iB noctis prmcipio psalmodia, cum celeb^mo coepiifin 
sent nigilare conoarsu, aceruu9 faeni comminus positus et 
facula baiuli nolentis aceensus lumeni, non incendium roddidit 
ciuitati. qua occasione uoeiferantibus conctis hostes siluarum4 

isoccQltati nemoribuSy subito sptondore (damoreque perterriti, 
pntantes se praecognitos quieuorunt ac maifiie facto circumdantes 
ciuitatem et ubique discunentes^ oum nihil uictualium ropperis* 
seat, direpto animalium grege^ euiusdam hominis, qui seruo dei 
praedicente contumax sua tutare contempseraty recesserunt^ 

10 ilUs autem abeuntibus ciues por tas egressi haud procul a muris: 
acalas iacentes inuenerun^ quas ad urbis excidium praepai:antes 
barbari uigilantium clamore turbati nocte iactauerant. quar5 
propter memorati ciues ueniam a Ghristi famulo precabantur 
humiliter, confitentes corda sua Isq^idibus esse duriora) qui 

16 Tobus praesentibus agnouerant in sancto uiro gratiam uiguisse 
propheticam: esset nempe tunc plebs inoboediens uniuersa 
captiuaj nisi eam liberam uiri dei oonsuota seruasset oratio», 
laeobo apostolo protestante: multum, inquit, uale^t oratio 
iastj assidua'. 

10 XXXI. f eletheus, Bugorum rex, qui et Feba, audiens cuncto- 1 
rnm reliquias oppidorum, quae barbaricos euaserant gladios, 
LaKriacum se per dei famulum contulisse, assumpto ueniebat 
exerdtu, cogituis repente deteatos abducere et in oppic^s sibi 

18 lac. 5, 16 

1 noi^s] hoo M c^piflsent CLV cepissent GM 2 acermT 

(s aceraus) V ctoiiiiu L et facnlft itf JVTF: facnla CG-L 

3 reddit N 4 qua] qnasi (si dd, m. T) L 5 in nemorib; 

•• • • 

(in expwnoBU m. 1) L 6 circundantes M 7 reperissent LM 

8 grege animalinm M animalinm gregem G 10 hand] aut M 

11 innenernnt MNTV: inneninnt CGL 15 agnonerant MNTt' 

aguonernnt CGL 16 propheticnm Gpr, esset MNTVi isset 

CGL inobQdiens CMV inobediens GL 17 consneta sernasset 

(sneta del, m, 1) L 18 iacobo (iaco am,2) L attestante M 

Sreen 

20 Rngorum cod. Vind. 1064 feba MNTV: fena GL f^na C 

21 barbaricos] barbirico se L enaserant (innaserant JV) gladios lan* 
;iaco CGMNTV: am. L 22 assnmpta G pr. 23 exercitni G 

VIIII. s 4 



50 Egigippii 

tributariis atque uieiniSy ex qnibns nnum erat Fanianis, qnae 

2a Bngis tantnmmodo dirimebantnr Dannuio, coUocare. qnam 
ob rem grauiter nniuersi turbati sanotnm Senerinnm adiere 
snppliciter, nt in occnrsum regis egrediens eins aaimum 
mitigaret. cni tota Aocte festinans in nicesimo ab nrbe mili- & 
ario matntinns occurrit. rex ergo adnentnm eins protinns 
expauescens testabatur se illins fatigatione plnrimum prae- 
granatum: causas itaque repentinae occursionis inqnirit. cui 

Ssemus dei: 'pax' inquit 'tibi, rex optime. Christi legatns 
adnenio, subditis misericordiam precaturus. recole gratiam, i<> 
diuina beneficia recordare, quibus pater freqnenter se sensit 
adiutum. nam cnnctis regni sni temporibns nihil me inconsulta 
gerere praesumebat. qui monitis salutaribus non resistens 
crebris prosperitatibus recognonit, quanti ualeret oboedientis 
animns quantumque triumphatoribus prosit suis non tnmereis 

4uictoriis'. et rex: *hnnc' inquit 'popnlum, pro quo beninolus 
precator accedis, non patiar Alamannornm ac Thoringomm 
saeua depraedatione nastari nel gladio trncidari aut in serni- 
tutem redigi, cum sint nobis nicina ac tributaria oppida, in 

5qnibus debent ordinari^ cui seruus Christi constanter ita^o 
respondit: 'nnmquid arcn tuo uel gladio homines isti a prae- 
donum nastatione creberrima sunt erepti et non potius dei 
mnnere, nt tibi panlisper obsequi ualeant, resemati? nnnc 
ergo, rex optime, consilium meum ne respnas, fidei meae hos 
committe subiectos, ne tanti exercitus Gonpulsione nastentnrss 

1 ez quibns — fanianis COLNi (m* MTV fabiasis OLN 

2 dasiibio L 3 adire N 5 in CGMNTV: om. L 6 mata- 
tinns CG [in raa.) NTVi matuninus M matnmus (uri a m, 2 in ras, 
4 m.) L occurit M ergo LMNTVx uero CQ 9 tibi 

inquit M 11 pater] pater tuus CGL frequenter se MNTV: 

se frequenter CGL 12 inconsulto] inconsumpto N 14 obQdi- 

entis CLMV obedientis G 16 beneuolus M 17 paciar GMV 
18 seua LMN depredatione T uel gladio — redigi] om, 

M seruitutem NTV: seruitium C seruicium G seruitio L 

20 debent MNTV: debeant CGL Cbristi] dei M 21 nunquid 

CTV pdouum M 22 sunt] ras. in M 23 obsequii G 

24 obtime L conscilium M 25 commite V supiectos G 
compulsione CGLMN 



Vita S. Seuerini. 51 

potins qaam migreDtur. confido enim in domino meo, quod 
ipse^ qui me fecit horum calamitatibus interesse^ in perducendis 
eis idoneum faciet promissorem^ his auditis rex modestis6 
allegationibus mitigatus cum suo protinus remeauit exercitu. 

sigitur Bomani, quos in sua sanctus Seuerinus fide susceperat, 
de Lauriaco discedentes pacificis dispositionibus in oppidis 
ordinati beniuola cum Bugis societate uixerunt. ipse uero 
Fauianis degens in antiquo suo monasterio nec admonere 
populos nec praedicere futura cessabat, asserens uniuersos in(de) 

loBomanos ad suas prouincias absque uUo libertatis migraturos 
incommodo. 

XXXII. Isdem temporibus Odoacar rex sancto Seuerinol 
familiares litteras dirigens, quae speranda duceret, dabat 
snppliciter optionem, memor illius praesagii; quo eum quondam 

15 expresserat regnaturum. tantis itaque sanctus eius alloquiis 
innitatus Ambrosium quendam exulantem rogat absolui. cuius 
Odoacar gratulabundus paruit imperatis. quo etiam tempore,2 
dum memoratum regem multi nobiles coram sancto uiro 
humana, ut fieri solet, adulatione laudarent, interrogat^ quem 

90 regem tantis praeconiis praetulissent. respondentibus "^Odoa- 
carem^ ^Odoacar' inquit 'integer tredecim et quattuordecim 

4 cf. Anonym. Yalesii §§ 47 sq. p. 292 ed. Gardth. 

1 migraentnr V enim] om. N 2 me] in me ^ 3 ydo- 

nenm L faciat M modestiB COL^MNTVi mo^/lestis L ros.; 

in marg. additum: aH destis 4 exercitn* L (s rasa) ■ 6 discetes 

T 1 Rngis] regis N 8 fabianis G ammonere L^MNT^ 
9 inde aeripsii in CQLNTVy am. M 10 romanos ad suas M: 

lomanis ad suas NTV romani soli CG roma soli L regni Romani («. e. 
nninersos Bomanos) ad snas stMpicatur Hartelius pronincias MNV: 

prottintias T proninciam L pronincia CG 12 Hiisdem T hisdem CL 
MNV (et 17) odoacar MNTV: odonacar C odoacliar Anonym- cod, 
PaZ. odoohar cod. Meerm, odoacer L odouacer O 13 quae MNTV: si 
qna CGL codd. Meerm. Pal. 15 alloquiis eius CG 16 cuius] cui Anon. 
Meerm. 17 quo MNTV: qnodam CGL 19 human^ L 

adulacione OM adolatione TV Anon. Meerm. 20 odoacarem Jlf^ 

TV: odocharem Anon. Meerm. m, 1 odoacrem L Meerm. m. 2 odouacrem 
CG odoachrem FoA. 21 odoacar NTV: odoeacar M odonacar CG 

odoacer Z, om. Anon. inquit] om. L integer MNTV: integer- 

inter CGL qui dizit eis inter Anonym. qui integer inter Sauppe integer 

erit Hartel et] uel fort. qnatuordecim XIIU M 

4* 



52 Eugippii 

ftnuos', (aimos) uidelieet integri eius regni significans.: et Us 
dictis adiecit citius illos qaod ipse praedixerat probatorQs. 

1 XXXIU. Ab oppidaneis Gomagensibus, apud quos pximam 
quondam innotuerat, beatus Seneriniis sappliciter rogatvfi 
aduenit. culofi comperta praesentia onas ex optimatibus 5 
Felethei regis fiUum^ suum adolescentem diuturno langore 
uexatum, cui iam parabat exequia, traiecto Danouio pedibu^ 
eius proiecit et lacrimans: ^credo' inquit "homo dei, te filia 

2 meo uelocem impetrare diuinitus sanitatem^ tunc data oratione 
qui semiuiuus allatns fuerat statim incolomis paJtre miraateio 
surrexit et perfecta protinus reuertitur sospitate. 

1 XXXIIII. Elefantiosus etiam qnidam^ Teio nomine, de l^iigin- 
quis regionibus sanoti Seuerini inaitatus oirtuliibiis uenit, 
rogans eius se oratione mundarL accepto itaque ez more 
praecepto iubetur deum, totius gratiae largitorem, sine cessati- 15 

2one laorimabiliter exorare. quid pluxa? precibius beati uiri 
idem leprosus diuina opitulatione mundatuSi dum commutat 
mores in melius, mutare meruit et colorem, regis aeterni 
magnalia tam suis quam plurimorum uocibus longe lateque 
denuntians. 20 

1 XXXY. Bonosus quoque, monachus beati Seuerini, barbarus 
genere^ qui responsis eius inhaerebat, oculorum imbecillitatem 

1 (aimos) uidelicet sonpsi (cf. 8iM. XCV p. 491 aqq.): uidelicet 
UM integri eins regni NTV Anonym. Meerm.i integriim eins regmuDa 
Pat, Anon' inteil eius regnam M integritatem eius regni CQL 
2 proMums L 3 Ab] «h V oppidanei» NTV: oppidanis CG 

Lfi commagensibis NTV commagenenaibns CG aput M 
primum] plurimum M 5 adnenerat M 6 Methqi (i^ a m. Ji) 

L langore LMT': langwre CGNT^V 7 exequia JifNTV (cf. 

Hoensch It. et Vvlg^p. 271): ezeqiuas CGL transiecto L dan4bio 
L 9 ueloce V tum M 10 semiuiaus] semiuiuum N semi^ 

uiuus reliquerat F fuerat] M^ s. l. incolomis TV mirante] 

migrante L 11 peifects G sanitate (eorr, m. 1) V sanitate C 

in sanitats G 12 elefanciosas GMV Tmo] tegio N 14 ae 

MNTV: om. CGL mundare V 15 iubetor] om. M cessatione] 
c. iabetur M 16 b^ati V 18 mores] morS moz N 21 Bonosas] 
fionos"* T {corr^ fn, 1) bonns L beati — inhaerebat] om. M 

22 responsit N inherebat GNTV inbecillitatem MNV im- 

tiecillitate C inbecillitate L imbeccillitate G 



Vita S. Seaerini. 53 

pltirimam patiebatur medelamque sibi praestari ems oratione 
poscebat, aegre ferens aduentitios et extemos salutaris gratiae 
sentire praesidia sibique nnllam remedioram opem aliqaatenns 
exhiberi. cai seraas dei: ^on tibi* inqait *expedit, o fili, 2 

scorporeis laminibas aciem habere perspicaam et exterioris 
ocnU claram praeferre conspectam: ora magis, at optatas 
uegetetar interior'. talibas igitar monitis informatas dedit 
operam corde magis aidendi qaam corpore meruitqae absqae 
idlo &stidio mirabiliter in orationis effici iagitate continnas 

10 et qaadraginta fere annis in monasterii excabiis perseaerans 
eodem qao conaersus est fidei calore transiait. 

XXXVI. In loco Boiotro saperias memorato qaosdam tresl 
monachos sai monasterii doctor hamilis saperbiae foeditate 
respersos dam pro sais singnlos excessibns increpatos dnrare 

15 in pernicie comprobasset, oraait, at eos dominas in adoptionem 
redpiens filioram paterno dignaretar flagello corripere. prias 
ergo qaam orationem effasis lacrimis terminaret, uno momento 
idem monachi daemone corripiente aexati contamaciam sai 
pectoris aocibas fatebantar. absit, nt caiqaam hoc cradele2 

sonideatar aat noxiam, qaia traditi sant haiasmodi homines sata- 
nae in interitam carnis, sicat beatas dicit apostolas, at 

20 I Cor. 5, 5 

1 plarimum CGL patiebatar medelamque MNTV: praegrauatus 

medelam COL sibi {Hraestari sibi (sic) V sibi pfare M 2 egre GNT 
V egroB M aduenticios GLMN ezternos] hesternos M gre V 
S aliqu&tinuB M 4 non tibi CGMNTV: om. L^ Quid Sauppe 
inquid N o fili MNTV: fili CGL 5 corporei luminis N 

i^erioribuB oculis CG 6 praeferre] perferre N optutua MNT 

Vi obtutus CGL 7 uegetetur LMNTVx uigeat CG taliter 

jy^ monetis Mpr. 8 uidendi MTV: uidere CGL, om. N 

9 fastigio V 12 boiotro CGL: boitro NTV boytro M 13 fedi- 

tate GL'MN faeditate CL^ 15 pernici^ L pernitie N 

adoptione V 18 demone GMNV sui] saam N 20 aut] 

uel M uoziS L\ corr, m, 2 traditis (s eoopunsBit m. 2) L 

sathan^ LMV satane GNT 21 beatus dicit MNTV: docet beatua 
C beatus docens L beatus (om, dicit) G 



54 Eugippii 

spiritns saluus sit in die domini lesn, cum beatus Am- 
brosius, Mediolanensis episcopus, seruum Stiliconis, auctorem fal- 
sarum epistolarum deprehensum, dixerit oportere tradi satanae, 
ne talia in posterum auderet admittere : quem eodem momento, 
cum adhuc sermo esset in ore sacerdotis, spiritus inmundos 5 
arreptum coepit discerpere. Seuerus quoque Sulpicius refert 

3ex relatione Postumiani uirum quendam magnis uirtutibus 
signisque mirabilem ad expellendam de corde suo iactantiae 
uanitatem, quam incurrerat; exorasse, *ut permissa in se mensi- 
bus quinque diabolo potestate similis his fieret, quos ipseio 
curauerat*. idemque post pauca : itaque ^correptus a daemone, 
tentus in uinculis, omnia . illa quae energumeni solent ferre 
perpessus quinto demum mense curatus est, non tantum dae- 
mone, sed, quod illi erat utilius atque optatius, uanitate'. 

4praedictos itaque monachos uir dei delegatos fratribus peris 
dies quadraginta arduis abstinentiae remediis mancipauit. 
quibus expletis data super eos oratione a potestate daemonis 
eruit nec solum sanitatem corporis, sed et mentis inpertiit. 
quo facto et sancto uiro reuerentiae terror adcreuit et ceteros 
maior disciplinae metus optinuit » 

2 cf. Panlin. Vita S. Ambros. 43 (XIUI p. 42 M.) 7 Sulpic. 

dial. I 20, 7 sq. (p. 173 ed. Halm) 

1 sit] <m. N lesn] <m. M 2 epiBCopos Tpr. stili- 

chdnis L auctorem COMNi auctore TV auctoritate L 3 sa- 

than^ LMV satane GT 4 in postemm] postmodQ a m, 2 in rw. 

L admittere CGT: admitteret V ammittere N amittere L c0- 

T 

mittere M 5 inmundus L^T: immundns CGL*MN inmnndis V 
6 c^pit CGLV cepit jlf^' 9 exorrasse V 10 diabolo NTV 

(diabulo cod, Veron, Sulpicii): diaboli CGLM 11 pauca ita- 

que] panca id^q; (a ids a m. U in ras,) L correptos M pr. 

demone GMNV 12 tentus CGMNTV: tempus L^ temtus L^ est 
retentus cod, Veron, Sulpicii omnia illa MNTV et SulpiciiAs: om- 

nia CGL inergumiDi libri 13 curatas CGMNTV: cura- 

tur L pnrgatus 8ulpieius non tantum — uanitate] in mg, inf. add, 

m 

M^ demone MNV 14 optatius] optabilius M* optatiubilis cod. 
Ver, Sulpic 15 predictos L^ 17 demonis MNV 18 inper- 

ciit V imperciit M impertit GL^N 19 et sancto] sancto N 

terrer V adcreuit NTV: accreuit CGLM c^teros CL 

20 optinuit GLMTV: obtinuit CN 



Vita S. Benerini. 55 

XXXVII. Maroianum monachum, qui postea presbyter ante 1 
nos monasterio praefuit, ad Noricnm cum Benato fratre 
direxerat. et cum d:ies tertius laberetur, ait fratribus : ^orate, 
carissimi, quia grauis hac hora tribulatio Marcianum com- 
b primit et Benatum^ de qua tamen Christi liberabuntur auxilio^ 
tnnc monachi quae ab eo dicta sunt protinus adnotantes, iliis 2 
post menses plurimos redeuntibns diem horamque periculi, 
qua barbaros euaserant, indicantifous, sicut signauerant, 
approbarunt. 

10 XXXVIIL Item uir beatissimus Seuerinus uni ex fratribus, 1 
nomine Yrso, repente praecepit quadraginta dierum districtiore 
ieiunio uenturae calamitatiy abstinentia cifoorum et lamentis, 
occurrere, dicens : ^imminet tibi corporale periculum, quod dei 
praesidio parui panis et aquae remediis expiabis'. quadragesimo 

15 itaque die mortifeia papula in forachio . ieiunantis apparuit^ 
quam mox ad ipsum ingressus suppliciter demonstrauit. cui2 
sanctus dei famulus : 'noli' inquit "metuere praenuntiatum tibi 
ante dies quadraginta discrimen", statimque propria manu 
signo crucis obducto mitantibus, qui aderant, papula letalis 

20 euanuit. hoc unum de domesticis sanitatibus narrasse sufficiat, 
prolixi operis fastidia declinando. nam saepius suorum aegrir 
tudines monachorum Christo sibi reuelante praenuntians isdem 
quibus praeuidebat munerifous et sanabat. 

XXXVIIII. A discipulorum quoque suorum oellula spiritalis 1 
ssdoctor non longius habitabat, in orationibus uel abstinentia 



1 •arcianum V 2 renoto V 3 ai*t T 4 martianum TV 
6 annotantes CGLMN 7 plurimos] ploribas N 8 qua] qoi M 
indicantibus sicut signauerant] om. M 9 approbauerunt N 

10 uir MNTVi om. CGL seueriuu' V 11 repi-ente L 

districtiore] districcione G 12 cyborum M 13 occurre N 

15 pabula M 17 tibi] om, M 19 obducto] om. M loetalis 

TV iQtalis CGL^N 20 euanuit M narrasse CGMNTV: nar- 
rare L suffitiat V 21 nam] om. CG saepius •* T 

cgritudines GLMNTV 22 isdem L: hisdem CGMNTV 24 A] 
om. V spiritualis CGL 25 orationibb; {prior b rasa) V 

abstinentia] in abstinentia CG 



56 Eiigippii 

TQgiter perseaerairs: ciun qaibaB tamm matatinas oratieaes 
et propriam noctifl principio psalmodiam soUemniter adimplebat^ 
reliqna nero orationam tempora in pamo complebat oratorio, 
qno manebat in qnibds saepe caelestibns firmatns oraculis 
mnlta fntnra per dei gratiam praedicebat, [mnltorum etiam» 
oc<;nlta cognoscenSy nt opns erat, proferebat in medinm et 
singnlis remedia, pront poscebat modns aegritudinis, pronidebat. 
2stratn6 eins nnnm erat in oratorii panimento cilicinm, omni 
tempore ipso qno nestiebatnr amictn, etiam dnm qniesceret, 
ntebatnr. nnmqnam ante solis oeoasnm nisi certa solnit feeti- 19 
nitate ieinninm. qnadragesimae nero temporibos nna per 
bebdomadem refeetione contentns aeqnali nnltnB hllaritate 
folgebat. aliena qnasi propria errata deflens qnibns poterat 
pniesidiis temperabat. 

1 XL. Deinde post mnitos agones «t diatnrna certamina, cum is 
se idem beatns Senerinns de faoc saeeulo transitnnim deo 
renelante sensisset, memoratum Sngorum r^em Febam cum 
nxore eins (nrudelissima, nomine Giso, ad se nenire commonnit. 

2quem cnm salntaribns exhortatns esset affatibns, nt ita enm 
sibi snbieotis ageret, quo se ingiter eogitaret pro statn regniao 
sui rationem domino redditurnm, aliisque nerbis intrepide 
monnisset, protenta manu regis pectus ostendens reginam his 
interrogationibus argnebat: 'hanc' inqnit 'animam; Giso, an 
anrnm argentnmqne plns diligis?' cnmqne illa maritnm se 
diceret cnnctis opibns anteferre, nir dei sapienter adiecit:ss 

2 psalmodla L, corr, m. j9 soUempniter L*M soUennitei O 

3 complebat] implebat M 4 «oraculis L 6 in medium proferebat 

M 7 egritudinis OLMTV 8 cilium (ci add. m. 2) T 11 qua- 
dragesime OV 12 ebdomadem GOTV ebdomada (a a m. .2 in raa. 

L) LMN contentus] cont<!ntuB {uirgulam add,, n deh m. 2) L 

equali OL bylaritate CO 16 deo] dno N 17 regem rugorum 

M febam MNTV: feuam GL fQuam O 18 {fit 23) gieo GG 

LN: gisa MTV 19 salutaribus] sclarib; M exort«tua jL*F* 
affa*tibus T sibi cum L 20 subiectis (prior i in ros.) T 

qao COMNTV: ut L pro statu] pstratn N 22 protenta] por- 

recta (porrec a m. 2 in ras,) L 23 interrotionibus V 24 arQm 

V Cunque TV 



Vita S, Senerini. 57 

ei^o' inqait Mesine innoq^ntes opprimere, ne illonifli afflictio 
tiestram magis dissipet potestatem: etenim mansuetudinem 
regiam tn eaepe conuellis'. at illa: *cur' inquit 'nos sic accipis,^ 
serue dei?' cui ipse: ^contestor^ ait 'uos ego humillimus iam 
sprofecturus ad denm, ut ab iniquis aotibus temperantes piis 
ii^statis operibns. hue nsque reginiiim uestrum auctore domino 
prosperatum est: iam ex hoc uos uideritis^ fais monitis rez 
Giun coniuge sufficienter instructi ualedicentes ei profecti sunt. 

Tunc sanctus non desinebat de suae migrationis uicinia suos 4 
10 alloqui dulcedine caritatis, quod quidem facere nec ante cessa- 
uerat. 'scitote' inquit Yratres, sicut filios Israei constat ereptos 
esse de terra Aegypti, ita cun^ctoe populos terrae huius oportet 
ab iniusta barbarorum dominatione liberari. etenim omives 
eum sais faoultatibus de his oppidis emigrantes ad Bomauam 
i5pT0uiftdam absque ulla sui captiaita^ peraenient. sed me-5 
mentote praecepti sancti loseph patriarchae, cuius ego indignus 
et infimus uos attestatione conuenio : uisitatione uisit^bit 
1108 deus: tollite ossa mea hinc uobisoum. quod non 
jnihi, sed uobis est profuturum. haec quippe loca nuiic 
so Irequentata cultoribus in tam nastissimam solitudinem redi^ 
gentur^ ut hodtes aestimantes auii se quippiam reperturos 
etiam mortuorum sepultaras effodiant'. ouius uaticinii ueri-6 
tatem euentus rerum praesentium comprobauit. leuari uero 
suum corpusculum pater sanctissimus, pietatis prouidus, argu- 

17 Gen. 50, 25 

4 cui] cam L pr, 5 deam] dominam GM 6 operibas insisUtis 

M aactore L domino] deo L 7 aos COMNTVi om. L 
8 coniuage L 10 karitatis N 11 sitote V filii M isra- 
hel C ilil G ereptos esse CGLNV: ereptos ess& T esse ereptos 

M 12 egypti CGLMN Qgipti V canctos] contos V terre 

iB 

MV 13 iasta V 15 proaintiam V mementote] mtote M 

16 precepti L patriarc^ M ego indignas et infimas aos NTVi 

■I 
aos ego indignas et infimas CGL ego indignas aos M 17 aitatione 

T aisitauit (eorr. m, 2) L 18 tollite CGMNTV: et tolletis L 

21 ostes L estimantes CGLM se aari M 22 aaticii (corr. 
m, 2) L 23 comprobaait] demonstraait M 24 corpasscltlaai G 



58 Eugippii 

meDto praecepit, ut, dum generalis populi traasmigratio 
prouenisset, indiuisa fratrum, quos adquisierat, congregatio 
proficiscens optentu memoriae eius in uno societatis sanctae 
uinculo permaneret. 

1 XLL Diem etiam, quo transiturus esset idem beatissimns 5 
Seuerinus e corpore, ante duos sen amplius annos hac signi- 
ficatione monstrauit« Epiphaniorum die, cum sanctus se Lucillus 
presbjter abbatis sui sancti Vaientini, Baetiarum quondam 
episcopi, diem depositionis annua sollemnitate in crastinum 
celebraturum sollicitus intimasset, idem famulus dei itaio 
respondit : 'si beatus Yalentinus haec tibi celebranda sollemnia 
delegauity ego quoque tibi in eodem die uigiliarum mearum 

2studia obseruanda migraturus e corpore derelinquo^ ille his 
sermonibus tremefactus cum se magis, utpote homo decrepitus, 
enixius commendaret quasi primitus transiturus, adiecit: "hocis 
erit, sancte presbyter, quod audisti, nec domini constitutum 
humana uoluntate praeteriet'. 

1 XLn. Fraeterea Fredericus a fratre suo, Bugorum rege 
Feba, ex pauois, quae super ripam Danuuii remanserant, 
oppidis unum acceperat, Fauianis^ iuxta quod sanctus Seue-so 
rinus, ut retuli, commanebat ad quem cum idem Fredericus 
ez more salutaturus accederet, coepit ei Christi miles iter 
suum enixius indicare, sub contestatione haec proloquens: 



1 populis GM 2 prouenisset} pronenit se N acquisierat L^ 
MN 3 obtentn GMN optSptu V 5 beatns LM 6 cor- 

pore] corpQ M hac] om. M significationes V ^. 7 epi- 

phanioTum LNi epyfaniornm T epyphaniorum CGMV se sanctus 

M 8 pr^sbiter TV abbati sui G'V retiarum CLNTV 

reciarum GM 9 sollempnitate L sollennitate G 10 dei famu- 

lus 3f 11 c^lebranda L ueneranda M soUSpnia L^M sol- 

lennia G 13 studi* (0 eras.) V obseruanda V 14 ^tpute 

L 17 preteriet iitfJV 18 fredericus MNTVi ferderuohus C 

GL rege TV 19 feba MNTVi feua CL f^ua G danftbii 

t. 
L 20 acceperan N fabianis G 21 commanebat CGL^M 

NT^V: commonebat L^T^ idem] ille M fredericus] ferddru- 

chus GL federuchus C 22 c^pit CGLN cepit M 



Yita S. Seuerini. 59 

^noueris me' inquit 'qaantocias ad dominam profectaram et 
idcirco monitas praecaaeto, ne me discedente aliqaid horum, 
qaae mihi commissa sunt, attaminare pertemptes et sabstantiam 
panpenim captiuoramqae contingas, indignationem dei, quod 

sabsit, tali temeritate sensurus\ sed Fredericus insperata2 
commonitione perculsus: ^cur* inqait 'hac contestatione con- 
fttndimur, cum non optemus tantis orbari praesidiis et sanctae 
largitioni tuae, quae omnibus nota est^ conferre aliquid deceat, 
non auferre, quatenus solita, sicut et pater noster Flaccitheus, 

lotua merear oratione muniri, qui experimento didicit sancti- 
tatis tuae meritis se fuisse semper adiutum?' et ille: 'qua- 
libef inquit 'occasione cellulam meam uolueris laedere, et hic 
statim probabis et in futuro solues quam non opto uindictam'. 
tnnc Fredericus promittens se Ghristi famuli monita seruaturum 3 

15 remeauit . ad propria. doctor uero dulcissimus non cessabat 
suos alloqui per monita discipulos dicens: 'confido de gratia 
domini mei lesu Christi, quia uobis in opere suo durantibus 
et meae memoriae pacata societate coniunctis, aeternae uitae 
bona tribuet nec praesentium solacia denegabit'. 

80 XLIII. Nonis itaque ianuariis coepit tenuiter lateris dolore 1 
pnlsari. quo durante per triduum medio noctis tempore fratres 
adesse praecepit, quos de corpore suo commonens et paterna 



1 quantotius LTV quStotius N 2 iccirco CGM monitis 

M praecaueo N 3 pertemtes C 4 indignacione M 

5 temeritate] seueritate M ferdSruchus CGL inspirata L 

6 commotione {corr. m. 2) T commotione N 7 sancte GNV 

8 conferri M aliquid] nos aliquid CGL deceat] doceat L^ 

9 auferri M quatinus CG flaccustheus (us dd, m. 2) N 

11 se] om. M 12 occacione G uoluerit M ledere CGL 

MN 14 ferderuchus CGL monita CGLMNi nonita TV 

16 monita MNTV: momenta CGL confidoe N 17 durantibus] 
laborantibus M 18 pacata (a prima a m. 2 in ras. 2 litt.) L 

paccata M etern^ GV ^tema M uitae] om, M 19 tri- 

buffit M pr^sentiam T pr. solatia N^TV denegauit (u ex b 

corr. m,2)G 20 i#uariis T c^pit CGLN cepit M 21 medi^ 

M fratres] om. M 22 adessae V suo] om. M 

commouens N 



tgO Eogippii 

infonsiaftione oorrolK)rans, instanter «c mirabiliter talia prose- 
2cntu8 aiebat: ^filii in Chiisto cariffiinti, sdtis, qnod beatas 
lacob de saeculo reoessaniB coiididone mortis instante fiiiob 
snos adesse praecipiens et ppopheticae benedictionis affatibiis 
singnlos quosque remnnerans mysteriorum arcana prodidit 5 
futurorum. nos uero infirmi ac tepidi tantaeqne impares pietati 
hanc praerogatimm nostris usurpare uiribus non atdemus^ 
UBum tamen, quod bumilitati coingriHt, non tiueebo, mittetts 
uos ad ezempla maionmi, quomm intoentes exitum conuersati- 
okiis imitamini fidem. Abraham namque uocatus a dominoM 
fide oboediuit, ut exiret in locum, quem aocepturus erat in 
3 possessionem, et exiit nescieDSy quo tMntttTos esset huius 
igitur beati patriarchae imitaittiiii fidem, imitamini saactitatem, 
terrena despiciley patriam caelestem semp«r inquirite. confido 
antem m domino, quod mihi de uobis aeterna lucra prouenient u 
iddeo enim uos gaudium meum feniore spiritus ampliasse, 
amare iustitiam, fratemae caritatis uinoula diligere, castitaii 
i^eram 'dare, humilitatis regulam cwtodire: haec, qnantum 
ad hominis spectalt intuitum, laudo confidenter et approbo. 
4sed orate, ut quae humwis aspectibus digna sunt aetemaeso 
discretionis ezamiiie firmentur, quia non, sieut homo uidet, 
uidet deus. ille siquidem, sicut diuinus sermo deno&tiat^ 
omnium corda scrutatur et omnes mentium cogi- 
tationes anteuenit. assiduis ergo precibus hoc sperate, 
ut oculos cordis uestri deus inluminet eosque, sicut optauitss 

8 cf. Gen. 49, 1-33 23 Rom. 8, 27 

2 aiebat] agebat TV 3 coDditio&e LTV 4 et propfaeticae 

COMNTVi prophetic^ L 5 singuloa CGL\ singulorum MNTV 
misteriorum QM miniftteriorum L^ corr. m. 2 archana lihri 

6 infimi (fi in ras. L) CGL pietate JV i>f . 7 pr^rogatiuan 

V 10 abraham TV: habraham LN^ abraam CGM nanque 

C 11 ob^diuit CL obediuit GMN 12 uentu|tuniB T 

13 patriarcQ M fidem imitaminij C in ras. 15 autem] om. 

M etema V 17 karitatis LN uincla CG 18 haec] h^c 

autem M 20 eteme V 21 examine] ezaminatione (ion am. 2 L) 
CL eiaminacione G homo uidet MNTV: uidet homo CGL 

22 diuinis Npr, 25 illuminet CGLMNT^V 



Yita S. Sec^erini. Ql 

beatas Heliseus, apedat, qao possitis agnoscarA», <iuanta. nos 
circumflteiit adiiUMata saoet^uDa, qaanta fidelibii^ auxilia 
pyaepareatur. ddus en«pa uesilier supplioibus appropiuquat. nou 5 
daait militantitw deQ iogj^. oratio: non pigeat agere paenir 

«teoMiiam, qnesu. non puduit faoiufis perpetrare: non dubitetis^ 
lugieite pecoantes, si q,uo modo offensa diuinitas uestcarumk 
laoriaiarum inundatione placetuTy quia s^ritum contribulatum 
sQiun dign^itus eat uocare sacrificium* simua igitur corder 
hiDoailes, mente tranqnilli, delicfta omma praekcauanli^ ac, 

^ diainorum semper memorea mandatorum, acientes non prodease 
nobis kumilitatem vi^stk^y nomeA monacbi, uooabulom religiooff , 
speciem pietatia, si circa obseruantiam mandatorum degeneres. 
inneniamur et reprobi. mores igitur, filii mei carissimi„6 
propositp suscepto consentiaut: grsgade nefas est peccata 

issectari etiam bominem saecularem, quanto magis monacbos, 
qui blandimenta saeculi qua^i atrocem beBtiam fugientes 
Ghristum cunctis affectibus praetulerunt, quorum incesaus et 
habitus uirtutis creditur esse documentum? sed quid uos uLtra 
demoror, filii carissimi, longi sermonis affatu? superest, ut7 

aobeati apostoli ultima oratione uos prosequar ita dicentis: et 
nanc commendo uos deo et uerbo gratiae elus, 
qui potens est conseruare uos et dare hereditatem 
in omnibus sanctificatis. ipsi gloria in saecula saecu- 
lorum. amen, 

1 cf. im Reg. 6, 17 7 cf. Ps. 50, 19 20 Act. 20, 32 

1 quo LMNTV: ut CG 2 sanctorum adiumenta M 3 sup- 
plicibuB Sauppe ex codd» quibfMdam recc: simplicibus libri 4 non 
pigeat— perpetrare] ad(2. m, 1 inmg. V penitentiam V 5 pudui 
N 6 peccantes] ntes m tis (= peccatis) corr. m, 1 in mg, L 

8 Bcimus TV 10 memores] om. N 12 sp&iem T* mandatorun^l 
mandatorum dl Jf ^3 inueniamur CGMNTVi inuenimur L 

15 secularem LV 16 seculi L ' 17 affectitibus V 19 demorer 
M filii] ftlii mei M afii&tu CGLMN: affectu TV 90 pro- 

sequa^r T dicentis (tis del, s add. m. 2) L et] e V 

92 conseruare] consolari M hQreditatem (redi in ra»,) L 23 secula 
aeculorum V 24 ame^ MNTV: <m. CGL 



62 Eugippii 

8 Post huiusmodi igitur aedificatioms alloquium cunctos per 
ordinem ad osculum suum iussit accedere et sacramento 
communionis accepto fleri se penitus prohibet totumque corpas 
signo crucis extenta manu consignans, ut psallerent imperauit. 
quibus maeroris suffusione ounctantibus ipse psalmum protnlit 5 
ad canendum: Laudate dominum in sanctis eins, 

9omnis spiritus laudet dominum. sexto itaque iduam 
ianuariarum die in hoc uersiculo nostris uix respondentibus 
quieuit in domino. quo sepulto credentes omni modo seniores 
nostri^ quae de transmigratione praedixerat, sicut et multaio 
alia praeteriri non posse locellum Ugneum parauerunt, ut, oum 
praenuntiata populi transmigratio prouenisset, praedictoris 
imperata complerent. 

1 XLIIII. Fredericus uero beati Seuerini morte comperta^ 
pauper et impius, barbara cupiditate semper immanior, uestes 15 
pauperibus deputatas et alia nonnulla credidit auferenda. cui 
sceleri sacrilegium copulans calicem argenteum ceteraque 

2 altaris ministeria praecepit auferri. quae cum imposita essent 
sacris altaribus nec auderet directus uilicus ad tale facinus 
suas manus extendere, quendam militem^ Auitianum nomine, so 
compulit diripere memorata. qui quamuis inuitus praecepta 
perficiens, mox tamen incessabiliter uexatus omnium tremore 
membrorum daemoDio quoque corripitur. is ergo uelociter 
consilio meliore correxit errata. suscepto namque professionis 
sanctae proposito in insulae solitudine armis caelestibus ss 

6 Ps. 150, 1. 6 

3 communiohnis M penitus] protinns M 4 extenta] tenta 

N 5 meroris libri cnnctatibus V 8 ianuarii M no- 

stris MNTVi nobis CG-L 9 «quieuit L 10 nostri] ow. M 

11 praeterire CGLN 12 populi prenunciata M predictoris 

u 

MV pr^dictores L\ corr» m. 2 13 impera (ta fere emwmi) M 
14 ferdfiruchus CGL 17 c^teraque GLM 18 com V 19 di- 

'ectus T uilicus NTV: uillicus CGLM 20 extendere manus M 
auicianum GM 21 deripere L^ precepta L 22 uezatus «omnium 
(s ras.) L tremore CGL^MNTVi tumore i' 23 menbrorum 

LN his LM 24 Oscilio M melire L pr, nanque C 



Vita S. Seuerini. 63 

mancipatus militiae commutauit officium. Frederious autemS 
immemor contestationis et praesagii sancti uiri abrasis omnibus 
monasterii rebus parietes tantum, quos Danuuio non potuit 
transferre, dimisit. sed mox in eum ultio denuntiata peruenit : 

5 nam intra mensis spatium a Frederico, fratris filio, interfectus 
praedam pariter amisit et uitam. quapropter rex Odoacar4 
fitigis intulit bellum. quibus etiam deuictis et Frederico 
fagato, patre quoque Feba capto et ad Italiam cum noxia 
coniuge transmigrato, post audiens idem Odoacar Fredericum 

10 ad propria reuertisse statim fratrem suum misit cum multis 
exercitibus Onoulfam, ante quem denuo fugiens Fredericus ad 
Theudericum regem, qui tunc apud Nouas, ciuitatem prouinciae 
Moesiae, morabatur, profectus est. Onoulfus uero praecepto5 
fratris admonitus uniuersos iussit ad Italiam migrare Bomanos. 

15 tnnc omnes incolae tamquam de domo seruitutis Aegyptiae, ita 
de cotidiana barbarie frequentissimae depraedationis educti 
sancti Seuerini oracula cognouerunt. cuius praecepti non 
immemor uenerabilis noster presbyter tunc Luoillus, dum 
uniuersi per comitem Pierium compellerentur exire, praemissa 

aocum monachis uespere psalmodia sepulturae locum imperat 
aperiri. quo patefacto tantae suauitatis fragrantia omnes nos6 
circumstantes accepit, ut prae nimio gaudio atque admiratione 



1 mancipatns CGLM: mancipatnm NTV ferderncfaas COL 
antem] nero M 3 dannbio L 4 tranferre M 6 qnapropter] 
qnia propter (i expunxit m. 2) L (et 9) odonacar CG odoacer 

if 8 feba MNTV: feua CL f^na G et MNTV: atqne C 

GL 10 multis] (m. M 11 ODodlphnm M qnem CGMN 

TVi qna L fredericns» ad Z 12 tendericnm NTV theo- 

dericnm CGLM prouintiQ TV 13 mesi^ LM misi^ G my- 

si^ C ononlphns M 14 fratris] patris M ammonitos L* 

MNT^ 15 po8t incolae ras. 2 litt, in L tanqnam TV quasi 

M egyptiae CN egypciq GM 16 cotidiana CGN: cottidiana 

MTV qnotidiana L barbariQ GMNV depredationis V 

17 pr^ceptis (s del. m. 1) M 18 pr^sbiter TV 21 fragrantia 

C: flagrantia LMNTV flagrancie (e in a corr,) G nos oranes 

M 22 . circnmstantes] om. M ammiratione NT^ ammiracione 

M iammiratione (i expunonit m. 2) L 



64 Eagippii 

Iff03terE6remar ia tervam. deinde humuiter aestimantes ossa 
faiieriB inuemri disiimota — nam aaims sextus depositioiiis 
eios efflliixenit — integram oorporis compagem repperimiia« 
ob qaod miraculam inmeosas gratias retalimas omoiam coadi- 
tori^ qaia cadaoer saacti, ia qao nulla aromata faerant, nalla 
mmm accesserat condientis, cam barba pariter et capillis asqaa 
7ad illad tempas mansisset inlaesum. linteaminibas igitor 
immatatis in localo malto ante iam tempore praeparato fuaas 
incladitury carpento trahentibas eqais inpositum mox eaehitor^ 
cunctis nobiscam proaiacialibas idem iter agBntibaSi qai oppidis lo 
saper ripam Dannaii derelictis per diuersas Itatiae regioaes 
uarias suae per^grinationis sortiti sunt sedes. sancti itaqae 
corpasculum ad castellum, aomine Felethem, f Mulsemensisr 
regj.0JMS apportatum est. 

1 XLY. Per idem tempus multi uariis occupati langoribua efe is 
nonnuUi ab spiritibus inmundis oppressi medellam dioinae 
gratiae sine uUa mora senseruni tunc et xa\iim quidam a& 
id castellum suorum miseratione perductus est, qui dam in 
oratorio, quo sanoti uiri corpusculum super oarrom adhuc 
positum permanebat» alacer peruenisset ac sub eo clauso orisae 
sui ostio in cordis cuhioulo supplicaret» ilico linguia ^us ia 

1 terra L hnmaniter CGMNTVi nnanimiter L estimantes 
CGLMN 2 innenire CG 3 efflaxera«t V repdrimns L 
4 immensas CMN 5 qno] qna J^ 7 mannsset MNTVi per- 

manfliBset CGL inleBam MV ill^nm L" illesam CGL^N 

8 famoB N 9 Qqais GL^ impositam CGLMN aehitor M 
10 canctis nobiscum] roaa m M proaintialibns V idem CLMi 
idem idem G eandem NTV U dannbii L diaarsa M 

12 peregrinationes XS corr. m. 2 sortiti^regionis] ofn» M 

13 felethem NTV» montem feletem CL montem felentem G molse 
mensis regionis {sub malse mensis nomen reffionia Italiae latere mde- 
twr) NTV: mnltis emensis (sis in ras, G) regionibus CGL 15 malta 
CMNTVi maltis GL langoribas occapati M langaoribas C 
^JV^ 16 ab CGMNTV: a L immandis CGLmN medel- 
\&m TVpr,: medelam CGMN med6«lam (e \& a m. ^) L 17 sem- 
serant V ad id] adit N 19 oratorio LMNTV {cf, Rdnsch It et 

boatle IB Mi4to 

Vfdg.^p. 406): oratorium CG 21 hostio NTV cubiculo cubiculo 
M lingua« T 



Yita S. Seuerini. 65 

oratione solata laudetm (iixit .altia^imQ. ouuique reu^rsus ad2 
hospitium, q,uo ai^seipi eoasuerat, iutafxogaitus fuisset ex more^ 
Dotn sigaoque pulsatus, et orasae et laudem se i^ obtulifise 
clara iiooe resiK)tndit. quo loqueute pauefaeiti qui eum uoue- 
srant, ad oratorium cum claaaaore currentes aancto Lucillo 
presbjtero simulque nobis, qui cum iUo eramus, ignorantibus 
quod euenerat, indicarunt. tunc omnes exultantes in gaudio 
diuinae clementiae gratiarum retulimus actionem. 

XLVI. Igitur illustris femina Barbaria beatum Seuerinum, 1 
10 quem fama uel Utteris cum suo quondam iugali optime nouerat, 
religiosa deuotione uenerata est. quae post obitum eius audiens 
corpusculum sancti in Italiam cum multo labore perductum 
et usque ad illud tempus terrae nullatenus commendatum 
uenerabilem presbyterum nostrum Marcianum, sed et cunctain 
15 congregationem litteris frequentibus inuitauit. tunc sancti 2 
Gelasii, sedis Romanae pontificis, auctoritate et Neapolitano 
populo exequiis reuerentibus occurrente in castello Lucullano 
per manus sancti Victoris episcopi in mausuleo, quod praedicta 
femina condidit, collocatum est. 

20 Qua celebritate multi langoribus diuersis afflicti, quos.3 
recensere longum est, receperunt protinus sanitatem. inter 



1 solata MNTVi resoluta CGL cunque TV 2 #OBpitium 

(h rew.) L cousuerat TVi consueuerat CGLMN interro- 

gatus Mi interrogantis CGLNTV 3 nutu] nitu N signoque 

CGMNT: signoquQ V signoue L et orasse et CGL: et orasset 

NTV an orasset M optulisse LM 4 lonquente G 7 indi- 

cauerunt M 8 clementiae] gr^ clementi^ {sed grQ deh m, 1) N 

10 quondam] quodam M 11 religiosa deuotione] deuotiosa L', re- 

ligiosa in ras. G 12 italia L cum MNTV: om. GGL 

labore CGMNTV: honore L 14 aerabilem V martianum 

TV 15 frequentibus litteris G tum M 16 neapolitane 

L^ neapolitanQ L* 17 ezsequiis L exequis V renerentibus CG 

j^TF: [^euertentibus X/ reuerendis ilf occurrentibus ilf lucullano 

CGLN: lucaUano TV lucalano M 18 manu TV uicto'is V 

in] om- N mausuleo NTt mausoleo CGLM manusuleo V 

b 

20 celeritate (corr, m. ^) L languoribus CGM2fT* laQguobus V 

vmi. 2 5 



66 Eugippii 

quos quaedam uenerabilis ancilla dei, Processa nomine, cinis 
Neapolitana, cum grauissimum aegritudinis pateretur incom- 
modum, sancti funeris prouocata uirtutibus in itinere prope* 
ranter occurrit et ingressa sub uehiculo, quo corpus uenerabile 
portabatur, statim caruit omnium langore membrorum. & 

4 [Tunc et Laudicius quidam caecus, inopinato psallentis 
populi clamore perculsus, soUicite suos quid esset interrogat. 
respondentibuSy quod cuiusdam sancti Seuerini corpus transiret, 
compunctus ad fenestram se duci rogat, de qua poterat a 
sanis eminus multitudo psallentium atque uebiculum sancti lo 
corporis contemplari. cumque fenestrae nixus incumberet et 
oraret; protinus uidit, singillatim nominatimque demonstrans 
omnes notos atque uicinos. quo facto cuncti^ qui audierant, 
gratias deo lacrimantibus gaudiis retulerunt. 

5 Marinus quoque, primicerius cantorum sanctae ecclesiae is 
Neapolitanae, cum sanitatem post immanissimum langorem 
recipere pro incessabili capitis dolore non posset, caput ueM- 
culo credens apposuit et mox a dolore liberum subleuauit 
memorque beneficii semper in die depositionis eius occurrens 
uoti sacrificium deo cum gratiarum actione reddebat. 20 

6 Yerum multis plura soientibus sufGciat tria de innumeris, 
quae in ingressu eius gesta sunt, beneficiorum uirtutumque 
retulisse miracula.] Monasterium igitur eodem loco constmctum 
ad memoriam beati hactenus perseuerat, cuius meritis multi 



1 quaedam] quQ«*dam L ciuis CGMNTV^: cuius LV^ 

2 neapolitane L^ neapolitauQ L^ egritudinis GLMTV 3 in] 

wn. L itinere] initinere V properanter] ppe (= prope) M 

4 occurrit — quo] <m. M uehiculum G post corpus ras. 4 liU. 

in V uenerabile corpus M 5 omnium] omni M languore 

CGMNV^ menbrorum LN 6 Tuuc et Laudidus— 23 retulisse mira- 
cula] exkibent CGL, otn. MNTV inoppinata L 11 nixns C 

Li nixius G 12 nominatimque CG: om. L 13 notos] ex natos 
corr. L* 15 ^cclesi^ L^ 16 languorem CG 21 sufficiat 

CG^L: sufficiant G^ 23 eodem CGMNTV: in eodem L con- 

structum] constitutum Jlf 24 beati] beati uiri CGL actenus 

MV* peirseuerat M 



Yita S. Seuerini. 67 

obsessi a daemonibus sant cturati et dinersis obstricti langoribus 
receperunt ac recipiunt operante dei gratia sanitatem : cui est 
honor et gloria in saecula saeculorum. amen. 



HabeSy egregie Ghristi minister, commemoratorium, de quo 
sopns ef&cias tuo magisterio fructuosum. 



1 a CGLT^i om.MNT*V snnt— langoribus] am. CQL lan- 

gnoTibas N 2 dei gratia] dno giam (m del. m. 2) N sani- 

tate JV 3 amen] <m. N 4 Habes— &actaoBam CQNTi om. 

MLV egregie CG: egregi NT isxbijcat ooMMXMOBiiTOBrra 

Iir QYO S^ SEYEBDn YITAE COlTTDrBirTTR DrDIdA.. HrCIPIT BBSGBIPmC 
Sd PASGASn DlACOin T HfCIPIT BESCBIPTA ScT PASGHASn DIAOOiri N 

Ezplicit (om. G) Incipit epistola paschasii diaconi rescripta (rescrita G) 

ad eagepiam presbyteram CG Explicit aita sci seaerini. Incipit pro- 

logas in libro aitae scoram patnim M Incipit aita beati paali primi 
heremite V 



68 Engippii 



EPISTOLA PASCASn DIACOm 
AD EVGIPPIVM PKESBYTEKVM. 

DOMINO SANCTO SEMPERQVE CABISSIMO BVGIPPIO PEESBYTBRO 

PASCASIVS DIACONVS. 

1 Frater in Christo carissime, dum nos peritiae tuae facundia s 
et otii felicitate perpendens amaritudines occupationesque 
multiplices peccatorum retractare contemnis, pudoris iacturam 

2dilectioms contemplatione sustineo. direxisti commemoratorium, 
cui nihil possit adicere facundia peritorum, et opus, quod 
ecclesiae possit uniuersitas recensere, breui reserasti compendio, lo 
dum beati Seuerini finitimas Pannoniorum prouincias incolentis 
uitam moresque uerius explicasti et quae per illum diuina 
uirtus est operata miracula diuturnis mansura temporibus 
tradidisti memoriae posterorum — nesciunt facta piorum 
praeterire cum saeculo — ut omnes praesentem habeant et 15 
secum quodam modo sentiant commorari; quibus eum relatio 
peruexerit lectionis. et ideo, quia tu haec quae a me narranda 

Sposcebas elocutus es simplicius, explicasti facilius, nihil ad- 
iciendum labori uestro studio nostro credimus : siquidem aliter 



1 JEpistolam Pa8C<mi <m, MV 3 sancto] om, CG semper- 

que] semper G eugepio libri 4 pascasius T: paskasius L pa- 

schasius CGN 6 perpendens NT: perpendis CGL 7 con- 

n 

tempnis L 8 cot&platione L 10 Qcclesi^ GL II prouintias 

T 14 tradidistis (corr. m, 1) L nesciunt CGNT: nesciunt 

enim L piorum Bollaridua: priorum CGLNT 15 perire N 

16 relatio] relaxacio G 17 a] om. C 19 credimus NT: credidi- 

1 
mus CGL alter {corr, m. 2) T 



Yita S. Sdmerini. 69 

audita marramQS, aliter expi»rta depromimus. facilias uirtutes 
magistrorum a discipulis exponuntur, quae sugg^uutur crebrius 
conuersatione docentium. 

Diuinis cfaarismatibus inspiratus soiS; bonorum mentibus4 

sescolendis quantum gesta sanctornm utilitatis impertiant, 
qnantum feruoris attribuant, quantum puritatis infundatit. 
de qua re apostolicae uocis auctoritas latixis innotescens: forma, 
inquit, estote gregi, et beatus Paulus Timotbeo praecipit: 
forma esto fidelibus. uiide idem apostolus iustorum 

locatalogum summa breuitate contexens ab Abel incipieiis 
insignium uirorum pergit narrare uirtutes. sic et ille fidelis- 5 
simus Matatfaias morti gloriosissimae iam propinquans filiis 
suis hereditario iure sanctorum exempla distribuit, quorum 
certaminibus admirandis celebrius excitati animas suas pro 

islegibus sempiternis ganctitatis feruore contemnerent. nec 
paterna liberos fefellit instructio: tantum enim profuerunt 
memoratis facta maiorum, ut aperta fide armatos principes 
deterrerent, castra sacrilega superarent, cultus arasque dae- 
monicas longe lateque diruerent ciuicamque coronam gestis 

2odecorati perennibus splendenti patriae prouiderent. unde et6 
nos omamentis sponsae Christi quiddam fraterno ministerio 
prouideri gaudemus, non quo uUis, ut credo, temporibus 
defuerit clarior uita maiorum, sed quod domum magni regis 
plurimorum uexilla trophaeorum habere conueniat. non enim 



7 I Petr. 5, 3 9 1 Tim. 4, 12 10 cf. Hebr. 11 

14 I Macc. 2, 51 sqq. 

4 charismatibuB CGL carismatibus NT inspiratis G scis] 

8C18 (= sanctis) QN 6 quantum feruoris attribuant CGNT: om, 

L 7 de qua re] om, CG uocis] uobis G 10 katalagum 

Lpr. contexens CGNT: contexens et i 11 insignum T 

12 mathathias libri suis filiis G 13 hQreditario CL 

14 ammirandis NT^ celebrius (cf. I Macc. 2y 51) CGLNT: celerius 

Sauppe 15 contempnerent G 17 aperta NT: apertissima C 

GL 19 ciuilicamque(?) T gestis NT: sertis CQL 20 per- 

hennibus N prouidere CG 22 gaudeamus G quo nllis GNTi 

quod ullis C quod illis L 24 tropheorum CGLNT 



70 Engippii Vit» S. SenerinL 

aera tdrtns excladitnr nomerositate nirtatQm, sed optatis 
snocessibns eatenns ampliatnr. 



2 po8t ampliatnr odd. L: misericordia dei nostri sanctitatem ue- 
atram semper tneatnr incolumen. ezpucat (bxplicit N) bpi:.a. 

PASCASn (PASCHASn N) DIACOin AD EYeJPmC PKBBM (0171. N) DIBECTA. 

nrcipmrT capityla iibbi (^ti appellatyb pabadisys NT yi- n> iajt. 

DTCIPIT YITA YEL OBITYS S^ BEYEBHn COJfFESSOBIS L INCIPIT PRO- 
LOeYS Hr YITAM BCL HILABn (HTLABn G) EPIBCOPI ET COEPESSORIS 

CG 



HYMNVS m LAVDEM SANCTI SEVERINI. 



Ganticam landis domino canentes 
Hunc diem festnm celebremus omnes, 
Quo . Seuerinus penetrauit almus 
5 Gelsa polorum 

Quis stilo diues modulansque plectro 
Guncta signorum replicare possit, 
Quae potens Ghristus studiis opimis 
Gontulit eius? 

10 Inclitus uates nimiumque felix, 

Saepius cui deus intimabat 
Tunc ad oppressi populi salutem 
Multa ftitura. 

Yoce praesaga laqueos latronum 
15 Atque praedonum macliinas retexens 

Yalde tutabat monitis supernis 
Oppida fessa. 



11 cf. Vit. XI, 1 13 cf. XXXVIIII, 1 14 cf. IIII, 1. 

V, 3. I, 2 17 cf. XI, 1. XXV, 3 

^ magiiTis 

1 Hymnus — Seuerini] cod. Vat 7172'. Iw sci scveRiiri 4 almus 

alta celoQi cop hende } enarrard 

5 ceLsa polorum 6 qui plec || f. 33r tro 7 replicare 

miracula . scis pp^ beatus frequentius 

8 que opimis 10 uates felix 11 sepius 

I scia c'todiebat ciuitates l uicos lassa 

14 ^aga 15 pdonum 16 tutabat 17 oppida fessa 



72 Hymnus 

Dulce solamen miseris ministraDs 
Horridam pestem famis amputanit, 
Barbara plures feritate uictos 
Soluit ab hoste. 

Magne confessor, humilis magister, 5 

Tu quidem normam monachis dedisti, 
Calle demonstrans sobrio seqnaces 
Scandere caelum. 

In tuis sanctis manibus refulsit 
Caelitus lumen refluensque creuit 10 

Ad tuos faaustus olei liquamen 
Fontis ad instar. 

Condolens cunctos inopes fouebat, 
Languidos sanans releuabat aegros: 
Omnis accedens salubrem medelam 15 

Sumpsit ab illo. 

Tuque Siluinum loculo iacentem, 
Fratribus coram precibus peraotis, 
Morte deuicta redire fecisti ad 

Gaudia uitae. 20 

Cereos flamma fidei cremante 
Arguit sanctus pater infideles: 
Moxque flammescunt deitatis igne 
Algida corda. 



1 cf. III, 3 3 cf. VIII, 5. VIIII, 1. X, 2. XVIIII, 3 

6 cf. IIII, 6. VIIII, 4 9 cf. XIII, 2 11 cf. XXVIII, 2 

18 cf. XVn, 1 14 cf. VI, 1. XIIII, 1. XXXIII. XXXIIII. 

XXXVin, 2 17 cf. XVI, 4 21 cf. XI, 3 

nig l tribilS 
1 ministrans horridam 2 faihes (e in i corr, m.l) 3 uictos] 

libanit d!L8ur& ixia 

uictor Ozanam uicta SaUppe 4 soluit 6 normam 7 calle 

asoende i 

8 scanderei celum 9 sacs 10 celittts 13 inhopee 

14 egros 15 accendens|| f. 34^ 17 sjluinum 19 ^edire] 

regredi Sauppe corr. 20 uite 23 moxque 8(Hippe: nosquefeocK. 



10 



in laudem S. Senerini. 73 

Gaius ad faniis neniens sacratnm 
Mutns accepit modnlos loqnelae, 
Caecus exnltat procnl ambnlantes 
Gernere notos. 

Neapolis, gande redimita festis, 
Plaude caelestem retinens patronnm, 
Qnem tibi snmmns decus et inuamen 
Praestitit anctor. 

Huius clemens meriti creator 
Gloriam nobis neniamque confer, 
Quo tni cnltns snper astra semper 
Lnce fmamnr. 

Gloriam patri resonemns omnes. 

2 cf. XLV, 1 3 cf. XLVl, 4 

1 sacrai* 2 loquele 3 caecns] cec' 5 gaudet 

festa 6 celesteni 7 st(m'] summam Ozanam Sauppe 

8 {^stitit . 9 meriti* 13 gloriam— omnes] om. Ozanam Sauppe 



I. INDEX SCRIPTORVM. 

Numeri adiecti paginas lineasqae Bignificant 



A) ScTiptores, quos citat Eugippius. 



a) Loci scripturae sacrae. 

Genesis 49, 1—33 . 

50, 25 . . 
Exodus 14, 14 . . 
Begnorum IIII 4, 2—7 

6, 17 
Psalmi 50, 19 . . 

150, 1. 6 . 
loel 2, 12. . . 

2, 15 sq.. . 
Hieremias 17, 5 . . 
Maccabaeorum 

I 2, 51 sqq. 
Matthaeus 5, 14. 15. 

6| 3 • . • 
MarcuB 10, 45 . . 



. . 60, 


3 


. . 57, 


17 


. . 17, 


12 


. . 46, 


12 


. . 61, 


1 


. . 61, 


7 


. . 62, 


6 


. . 29, 


4 


. . 29, 


5 


. . 20, 


17 


. . 69, 


14 


. . 18, 


20 


. 5, 2; 46, 


2 


. . 46, 


1 



Actus apostolorum 

20, 32 . . 

ad Bomanos 8, 27 . 

ad Corinthios I 5, 5 

ad Ephesioe 1, 4 
5, 5 . 

ad HebraeoB 11 . . 

ad Timotheum I 4, 12 

epistola Petri I 5, 3 
lacobi 5, 16 



h) Scriptores eccleBiastici. 

Sulpic. Seuer. dial. I 20, 7 sq. 

(p. 173 ed. Halro) . . 54, 7 
Paulini Vita S. Ambroeii 43 

(Xnil, p. 42 ed. Migne) 54, 2 





. 61, 20 




. 60, 23 




. 53, 21 




19, 14 




16, 1 




. 69, 10 




69, 9 




69, 7 




49, 18 



S) Scriptores, qui citant Eugippii Yitam S. Seuerini. 



Anonym. Valesii §. 46 (p. 291 

ed. Gardth.) . . 22, 14—23, 2 

Anonjm. Yalesii §. 47 sq. 

(p. 292 ed. G^rdth.) . 51, 4 



Paulus Diacon. hist Bom. 

XV, 8 (ed. Droys.) 22, 17—23, 2 
Paulus Diacon. hist. Langob. 

I, 19. . c. I, 1. XL. XLVI, 2 



II. INDEX NOMINVM ET RERVM. 



Abba (cf . Excerpta p. XXV) 58, 8 

Abel 69, 10 

Abrabam 60, 10 

aeditaus i. q. ostiarius ttel ianitor 

ecclesiae 26, 19. 34, 7 
Aegypti terra 57, 12. Aegyptia serui- 

tus 63, 15 
Alamanni a Romanis apud Batauis 

nicti 10, 8. 44, 14. 16. Alaman- 

norum incursus assidui 37, 8. 

44, 5. Alamannorum copiosissima 

multitudo cuncta uastat 43, 9. 

Alamannorum saeua depraedatio 

50, 17 
Alpium cacumina 47, 2 
Amantius diaconus ad Gibuldum 

regem missus 37, 20 
Ambrosius quidam de exilio reuocatus 

11, 2. 51, 16 
beatus Ambrosius, Mediolanensis epi- 

scopus, seruum Stiliconis traait 

satanae 54, 1 
antistes = episcopus 43, 4 
apostolus (5C. Paulus) 16, 1. 19, 14. 

53, 21. 69, 9 
arcbitectus 3, 7 
Ariminum 1, 9 
Arriani mde baeretici 
Asturis, oppidum paruum Norici 

Bipensis 7, 2. 13, 9, barbarorum 

uastatione deletum 14, 15 (hodie 

Klostemeuburg , c/. Mommsen 

CIL III p. 683) 
Attila, rex Hunnorum, defunctus 

(anno 452) 13, 2 
Auicianus miles diripit monasterium 

s. Seuerini 62, 20 
aurifices barbari pro fabrjcandis rega- 

libus omamentis custodia dausi 

23, 21. 24, 2, dimissi 24, 16 



Bantisterium 9, 26. 40, 18. 41, 4 

Baroaria, inlustris femina, corpus s. 
Seuerini suscipit 12, 19. 65, 9 

barbari (i. e. Germani) 8, 9. 26, 20. 
27, 2. 38, 20. 49, 12. 55, 8. b. in 
oppido Gomagenis consistentes 14, 
5. 15, 6. Asturis ojppidum delent 
14, 19. 15, 6. a Komanis capti 
17, 14, dimissi 17, 24. b. quidam 
ad Italiam pergunt 22, 14. oarba- 
rorum crebri incursus 5, 14. 27, 
10, dicio 25, 5, durum imperium 
35, 14, iniusta dominatio 57, 13, 
nundinae 25, 8. — b. (= Gothi) 36, 
3. (= Alamannt) Batauis oppi- 
dum inuadunt 40, 22. 41, 5. a 
Bomanis uicti 44, 7. barbari 
praedones 7, 9. 16, 17. b. auri- 
fices 23, 22. monacbus barbarus 
genere 52, 21 

basilica 9, 23. 25, 24. 26, 18. 31,. 2. 
39, 13. 45, 13 

Bassus: uita Bassi monacbi 1, 7 

Batauis oppidum inter H.enum et 
Danuuium flumina 37, 4. 41, 21. 
uictoria apud B. 10, 8. Hunu- 
mundus B. inuadit 41, 1. Qainta- 
nenses in oppidum JB. migrant 
44, 6. — Batauinum oppidum 39, 
13. b'mes Batauinus 38, 17 (hodie 
Passau, cf. Mommsen CIL III 
p. $90) 

Batauini genitale solum relinquere 
dubitant 44, 22 

Boiotro (codd. etiam boiotbro, boitro, 
biotro) locus extra muros Bata- 
uini oppidi trans Henum situm 
39, 14. 53, 12 (orttm ex nomine 
. Boiodurum-, ntmc fort. Iwnstadt 
prope PasaaUy cf. Mommsen l. c. 



76 



Index 



BoDosus iDOnachus s. Senerini, bar- 

barus genere 11, 9. 52, 21 
Burcum (Burgum CGL) habitaculum 

8. Seuerini, uno a Fauianis distans 

miliario 18, 11 
Businca, paruus ilnuius prope opp. 

Quiutanis 32, 16 



Caccauus (caccabus CGL*) olei 46, 7 
cantor ecclesiae 42, 2. 66, 15 
castellum (= oppidum) 8, 10. 13. 
10, 3. 27, 10. 12. 16. 28, 19. 30, 
6. 32, 17. 33, 18. 35, 7. 43, 5. 
10. 64, 13. 18. superiora (i. e. in 
superiore parte Danuuii sita) 
castella cultore destituta 40, 4. 
48, 5 
catholicos rebaptizare 23, 8 
cellula 18, 5. 7. 22, 19. 23, 17. 27, 

4. 31, 19. 38, 21. — (t. g. ^par- 
uum monasteriwm) 37, 6. 39, 14. 
55 24. 59 12 

cereus 8, 11. 'l7. 27, 23. 28, 6. 11. 
13. 14. 18. 29, 1. 31, 8 

Christus: Christi gratia 4, 2. 35, 4, 
miracula 17, 25^ sacraria 40, 16, 
auxilium 55, 5. Christo donante 

5, 3, reuelante 21, 7. 55, 22. 
Christo (i. e. Christianis) esuriente 
16, 7. in Ch. nomine 33, 8. fratres 
in Ch. 60, 2. Christum praeferre 
61, 17. — Christi milts (i. c. 
Seuerinus) 22, 13. 34, 4. 36, 14. 
Ch. seruus 24, 18. 34, 10. 50, 20. 
Ch. legatus 50, 9. Ch. sponsa {i. e. 
ecclesia) 69, 21 

cilicium 56, 8 

ciuica corona 69, 19 

Comagenis oppidum 11, 6. 14, 5, ab 
hostibus iiberatum 7, 5. 15, 5. — 
oppidanei Comagenses 52, 3 (hodie 
fort. Tulln, cf. Mommsen GIL 
111 683) 

comes (fic. domesticorum Pierius) 63, 
19 (cf Notit. dign. 1 p, 45 B) — 
comites(= Suite): conductis pluri- 
mis comitibus 46, 21. ductor 
comitum 47, 6 

commemoratorium 2, 5. c. uel indicia 
uitae 3, 3. 5, 21. 67, 4. 68, 8 

congregatio cuncta (sc. mon^korum 
8. Seueri/ni) 65, 15 

s. Constantius, pontifex oppidi Lau- 
riaci 48, 13 {eundem Ennodius 
in uita s. Antonii S65, 17. 386, 



16 [ed. Hart.] commemorat; cf. 

l?aUmann hist. migr. pop. iJ. 

p. 408) 
CucuUis castellum 8, 10. 27, 16. 28, 

19 (CucuUe taiulae JPeuting,-, 

nunc Kuchel) 
custos ecclesiae 14, 2 

Daemon (= diaholus): a daemone 
corripi 53, 18. 54, 11. d. curari 
54, 13. 17. a daemonibus obsessi 

67, 1 — daemonio corripi 62, 
23 — daemonicas aras diruere 
69, 18 

Danuuius 13, 3. 16, 4. 11. 23, 11. 

13. 25, 7. 27, 2. 32, 15. 37, 5. 
41, 12. 50, 2. 52, 7. 58, 19. 63, 
3. 64, 11, saepe glaciali niniie- 
tate concretus 19, 8, superflaeus 

32, 17. Danuuii nauigatio 40, 20. 
oppida in superiore parte D. 45, 
8. cf. Hister 

Deogratias, fidelis portitor commemo- 

ratorii 3, 22 
diabolus 54, 10 — diabolico spiritu 

repletus 40, 8 
diaconus 1, 3. 28, 2. 34, la 35, 2. 

37, 20. 38, 5. diaoones 33, 22 
diocesis {sic codd. omnes: dioecesis 

Sauppe) 43, 5 

Gcclesia (sc, catholica) 19, 21. 29, 7. 
ecclesiae uniuersitas 68, 10 — 
(= basilica) 29, 11. 20. 32, 18. 

33, 19 

elemosyna (sic optimi codd. et Ex- 
cerptorum et Vitae) 8, 14. 10, 4. 

14, 11. 29, 13. 45. 11 
energumeni (= a diabolo obsessi) 54, 

12 

Enus uide Henus 

Epiphaniorum dies 58, 7 

episcopatus honor 8, 7. 26, 5. 39, 9 

episcopus 17, 1. 51, 2. 58, 9. 65, 1& 

ergastulum 24, 7 

Eugippius presbyter (Qodd. Vitae ha- 
bent Eugipius uel Eugepius, codd» 
Excerptorum Eugippius u^l Eue- 
pius; in subscriptime cCjdids 
Sangermanensis Excerptdrum 
scriptum est ^gippias) 1, 1. 4. 

68, 2. 3. appellatur frater in 
Christo carissimus 68, 5; cf. 65, 6 

euaiigelium legeire 41, 9 



nominum et rernm. 



77 



Fauianis ciuitatnla 7, 7. F. ciuitas 
fame oppressa et liberata 15, 13. 
Burcum, uno a F. distans miliario 
18, IL proxirous a F. uicus 23, 
12. in secundo a F. miliario 27, 
2. F. oppidum tributarium et 
uicinum Feletheo regi 50, 1. 
Frederico, fratri Felethei, tradi- 
tum 58, 20. antiquum et omnibus 
maius monasterium s. Seuerini 
iuxta muros oppidi F. 40, 20. 41, 

9. 51, 8 — Fauianensium muri 

7. 10 {hodie Mauer prope Oeling, 
cf. Mommaen CIL III p, 687) 

Feba (Feua CGL) cognomen Fele- 
thei regis Eugorum 7, 19. 10, 21. 
12, 2. 23, 3. 49, 20. 56, 17. 58, 
18. 63, 8 

Febanes, princeps Bugorum 40, 2 
{fortasse idem est, gui Feba; 
forma enim db acc. germ. Feban 
nominis Feba eodem modo ducta 
ease uidetury qurO ab nomine fem. 
generis Bertrada ductae sunt for- 
mae Bertradana^, Bertradanam.* 
JR. Heinzel; cf. Biidinger hist. 
Austr. I p. 49) 

Felethe, castellum Mulsemensis (?) 
regionis Italiae (Montem Feletem 
uel Felentem CGL) 64, 13 

Feletheus, Rugorum rex, qui et Feba, 
filius Flaccithei, coniugem rebapti- 
zare catholicos uetat 7, 19. 23, 3, 
Bomanos in suam fidem recipit 

10, 21. 49, 20, ad s. Seuerinum 
morientem uenit 12, 2. 56, 17* 
58, 18, captus et ad Italiam 
transmi^ratus 63, 8. — unus ex 
optimatibus F. regis 52, 6 

Ferderuchus uide Fredericus 

Flaccitheus, Bugorum rex, pater 
Feiethei et Frederici, ab insidiis 
inimicorum s. Seuerini oraculo 
liberatus 7, 12. 20, 1, moritur 21, 

8. cf 59, 9. — Flaccithei filius 
Feletheus 8, 1. 23, 4 

Fredericus, filius regis Felethei, a 
periculo mortis liberatus 8, 3. 24, 
1. Fredericum patruum interficit 
63, 5, ab Odoacare deuincitur et 
fugatur 63, 7, ad propria reuertit 
63, 9, ad Theudericum regem 
fugit 63, 11 

Fredericus (Ferderuchus CGL) fra- 
ter Felethei, Bugorum regis, a 



fratre oppidum Fauianis accipit 
58, 18, a s. Seuerino admonetur 
12, 8. 58, 21. 59, 5. 14, mona- 
sterium s. Seuerini diripit 12, 1&. 
62, 14. 63, 1, a Frederieo fratris 
filio occiditur 63, 5 (cf Das 
Handschriftenverhdltniss d. Vita 
Seuerini in Sitzb. XCV, p. 495 sq.) 



8. Gelasius, sedis Bomanae poutifex, 

65, 16 
s. Geruasii et Protasii martyrum 

reliquiae 8, 15. 25, 23 
Gibuldus {s. Gebuldus) Alamannorum 

rex, captos Bomanos reddit 9, 15. 

37, 8 
Giso (in quibusdam codd. Gisa), 

coniux Felethei regis, rebaptizare 

catholicos conatur 8, 1. 23, 6, a 

8. Seuerino admonetur 12, 2. 56, 

18. 23 
Gothi ex inferiori Pannonia infensi 

Flaccitheo regi 20, 2. 12. Tigur- 

niara obsident 36, 5 — Gothoruni 

principes 20, 6 



Haeretici {=ArriaMi) hostes ecclesiae 

19, 21. cf 20, 9. 23, 8 
Heliseus propheta 46, 12. beatus 61, 1 
Henus flumen 16, 11. 37, 5. 39, 14 
Heruli oppidum lobiaco uastant 10, 

1. 42, 16 
Histri fluenta 27, 5. cf. Danuuius 
Hunni: Attila, rex Hunnorum 13, 2 
Hunumundus (in cod. L ex corr. 

Hunimundus) oppidum Batauis 

inuadit 40, 21 



b. lacob 60, 3 

lacobus apostolus 49, 18 

ianitor (= ostiarius, aedituus) 34, 
2. 13. 35, 1 

ieiunium: sing. 8, 14. 14, 11. 29, 
5. 6. 37, 2. 43, 8. 11. i. indi- 
cere 43, 16. soluere 56, 10. i. 
triduanum 27, 22. 43, 6. i. pau- 
corum dierum 22, 3 — plur. 9, 
14. 10, 4. 13, 16. 15, 3. 40, 10. 
45, 11 — ieiunare 55, 15 



78 



Indez 



lesas dominus 46, 11. 54, 1. 1. Ghristus 

23, 19. 33, 12. 34, 16. 59, 17. uide 

GhrlBtas 
Inportnnns consnl (a. p» C7tr, n, 509) 

1, 5 
lobiaco (loni&co X) oppidnm uiginti 

et amplius a Batanis milibus 

disparatum 41, 20 (Jtodie ScMogen 

prope Haibach, cf, Mommsen 2. 

c. p, 690) 
8. lohannis Baptistae benedictio 9, 24. 

39, 21, reiiqniae 41, 16, basUica 

41, 18 
8. loseph patriarcha 57, 16 
Israel filii 57, 11 
Italia 20, 7. 22, 15. 17. 23, 1. 38, 

18. 63, 8. 14. 65, 12. Italiae 

regiones 64, 11 
Innao (sic codd, meliores) oppidnm 

31, 1. 16 {ntmc Saizburg; glossa 

cod. Vind, salciburg. cf, Mommsen 

l, c, p. 668) 



Laicus 2, 8. epistola laici nobilis, 
continens uitam Bassi monachi 1, 
6. laici nobiles 4, 9 

latinus: homo omnino latinus appella- 
tur Seuerinus 5, 11 

Laudicius caecus 66, 6 

Lanriacum ciuitas 10, 17. 21. oppidnm 
36, 8. incolae superiornm oppi- 
dorum ad Lauriacum transmigrant 
44, 21. 45, 8. 48, 4. 49, 22. 
Bomani de Lauriaco discedunt 51, 
6 (hodie Lorch prope Enns, cod. 
Vind. lorach; cf, Momtnsen l, c, 
p, 689) 

limes (sc. Romanus) 38, 15. limes 
Batauinus 38, 17 

Loth uxor 26, 13 

Lucania: Bassus monachus in Lu- 
caniae regione defnnctus 1, 9 

s. Lucillus presbyter 12, 6. 58, 7. ad 
Gibuldum missns Bomanos ex 
captiuitate reuocat 38, 11. ad 
Italiam nna cum Romanis trans- 
migrat 63, 18. 65, 6. 

Lucullanum castellum: corpusculum 
Seuerini in L. c. collocatum 65, 
17 {nunc Pizzofalcone (?) prope 
Neapolim) 



Mamertinns tribnnns oppidi FatU 
aniSf post episcopus 17, 1 

Marcianns monachus s. Senerini 11, 
16. ciuis oppidi Gncnllis 27, 19* 
post presbyter monasterii s. 
Seuerini Lncullanensis ante Eu- 
gippium 55, 1. 4. 65, 14 

Marcus snbdiaconns (in codd, MNTV 
diaconus) 34, 25 

Marinus, primicerins cantomm s. 

ecclesiae Neapolitanae 66, 15 
Martinns wde Maternus 
martyr: reliquiae martjrum s. Ger- 
nasii et Protasii 8, 6. 25, 18. 23. 
39, 15. sanctuaria beatorum mar- 
tyrum 26, 1. 41, 11 
Matathias fidelissimus 69, 12 
Matemns ostiarius ecclesiae opp. Quin- 
tanensis 33, 24. 35, 1 {in codd. 
MNTVS6, 1 Martinns appellatur) 
Maurus, basilicae monasterii Fauia- 
nensis aedituus a barbaris captus 
26, 18, a Seuerino liberatus 27, 4 
mausuleum (mausoleum CGLM) 65, 

18 
Maximinus (Maximns i(f Maximianus 
CGL) presbyter oppidi lobiacensis 
a barbaris interfectus 42, 8 
Maximus Noricensis ad Seuerinum 
frequentare solitus 42, 20, uestes 
s. Seuerino media hieme defert 
46, 16 
Mediolanense territorium 43, 13. 
Mediolanensis episcopus Ambrosius 
54, 2 
Moderatus, cantor ecclesiae monasterii 

Fauianensis 42, 1 
Moesia prouincia 63, 13 
monachus: Bassus m. 1, 8. Bonosus 
m. 11, 9. 52, 21. Marcianus et 
Benatns m. 11, 17. cf 55, 5. 
Vrsus m. 11, 21. Valens m. 48, 12. 
tres superbientes monachi 11, 12. 
53, 13. 18. 54, 15. Seuerinus 
monachis suis dat formam 26, 9. 
cellulam paucis m. in opp. Batanis 
condit 37, 6. m. s. Seuerini 43, 
15. 22. 55, 6. 22 — nomen mo- 
nachi 61, 11. 15 
monasterium montis, cui uocabulnm 
est Titas 1, 8. m. Seuerinus 
haud procul a ciuitate Fauianis 
construit 18, 8. 21, 16. basilica 
monasterii25, 24. 26, 18. antiquum 
et onmibns mains monasterium 



nomiiium et rerum. 



79 



ioxta oppidum Fauianis 40, 19. 

51, 8. 43, 1. — monasterium Lu- 

cullanense 55, 2. 63, 3. 66, 23. 

cf. cellula 
ad Montem Feletem uide Felethe 
Mulsemensis (?) regio Italiae (multis 

emensis regionibus CGL) 64, 13 



Neapolitana ciuis 66, 2, ecclesia 
66, 16. Neapolitanus populus 12, 
20. 65, 16 

Noricum: a) Bipense: Seuerinus ad 
Norici Bipensis oppida, Pannoniae 
superiori uicina uenit 5, 3. 13, 
8. N. B. oppida superiora 27, 9. 
b) Mediterraneutn: s. Seuerinus 
ad N. scripta destinat 10, 3. No- 
rico uestes deferunt 10, 14. Norici 
populos pro decimis dandis hor- 
tatur 35, 22. N. metropolis 
Tigurnia 39, 11. Maximus de 
Norico uenit 42, 20. Marcianum 
et Benatum ad N. dirigit 55, 2 — 
Norici decimas dirigunt 9, 10. 
Noricorum religiosa collatio uestes 
profligat 47, 1 — Maximus Nori- 
censis 46, 16 

Nouae, ciuitas prouinciae Moesiae 
63, 12 (cf, Anon. Val § 42; nunc 
Bunovich prope Svistova in Bul- 
garia; cf, Mommsen h c, p, 141, 
992) 



Odoacar (Odouacar CO plertmque> 
Odoacer L) adulescentulus a s. 
Seuerino praenuntiatus regnaturus 
7, 17. 22, 17, s. Seuerino fami- 
liares litteras dirigit 51, 12, 
Ambrosium de exilio reuocat 11, 
1. 51, 17. 0. integer tredecim et 
quattuordecim annos 51, 21, Bu- 
gis infert bellum 63, 6, fratrem 
Onoulfum cum exercitu mittit 
63, 9 

Onoulfus, frater Odoacaris regis, 
Fredericum fugat 63, 11, Bomanos 
ad Italiam migrare iubet 63, 13 

oppidum: Norici Bipensis oppida 
superiora {i, e. ultra Batauis oppi- 
dum sita) 27, 9. superiora castella 
40, 4. 48, 4. oppida in superiore 
parte Danuuii 45, 7 — oppida 



inferiora, id est Bugis uiciniora 
10, 23 — oppidanei 14, 23. 52, 

3. passim 

optimates: quidam ex optimatibus 
re^is Bugorum 11, 5. 52, 5 

oratonum paruum 56, 3. oratorii 
pauimentum 56, 8. corpusculum 
8. Seuerini in oratorio castelU 
Felethe positum 64, 19: 65, 5 

Orestes patricius Placentiae o. 476 
ab udoacare inique peremptus 

4, 15 {cf. Anon, Vales. § 37, p» 
290, 3 Gardth.) 

oriens : Seuerinus ad quandam orientis 
solitudinem profectus 5, 12. non- 
nuUas orientis urbes nominat 5, 
17. de partibus orientis aduenit 
13, 7 

ostiarius (= ianitor, aedituus) 8, 8. 
33, 24 



Pannonia superior 5, 14. P. inferior 
20, 2. utraque P. 13, 3 — Pan- 
nonii: s. Seuerinus adueniens in 
uicina Norici Bipensis et Pannoni- 
orum 13, 8. finitimae Pannoniorum 
prouinciae 68, 11 

Pascasius (Paskasius L Paschasius 
CG) diaconus 1, 2. 3. 68, 1. 4. 
appellatur egregius Christi mi- 
nister 67, 4 

pater (sc. ecdesiae): duorum patrum 
(sc. Ambrosii et Seueri Sidpicii) 
exempla 11, 14. beatorum patrum 
uestigiis inhaerere 26, 9. SetAC- 
rvnus appellaiur tantus pater 
26, 22 

patriarcha 60, 13 

Paulinus presbyter 9, 20. 39, 4, 
postea episcopus Tigurniae 39, 11. 
litterae ad s. P. episcopum desti- 
natae 43, 3 

beatus Paulus 69, 8; cf. apostolus 

Pientissimus 46, 6] 

Pierias comes 63, 19 {fuM comes 
domesticorum Odoacaris regis, 
qui in pugna ad Adduam a. d. 
Ill idu^ Augustas 490 interfectus 
est; cf. Anon, Val, §. 53 p, 294, 
10 Gardth.) 

pontifex (= episcopus) : s. Constantius, 
eiusdem loci (i. e. oppidi Lauriaei) 
pontifex 48, 13. s. Gelasius, sedis 
Bomanae pontifex 65, 16 



80 



Index 



Postumianas 54, 7 

presbyter 9, 20. 26. 12, 6. 13, 14. 

27, 23. 28, 2. 21. 33, 18. 21. 34, 

12. pasHm 
Primeniufi, preabjter Italiae, nobilis 

et totius anctoritatis uir 4, 13 
primicerins cantorum ecclesiae Nea- 

politanae 66, 15 
Processa, ciuis Neapolitana 66, 1 
PTOcnla uidua 15, 21 
Protasius uide Geruasius 
psalterium 28, 1 



Quintanis, municipium Eaetiarum 
secundarum 32, 14. castellum 33, 
18. Quintanense oppidum 44, 4 — 
Quintanensium fides 33, 2 {cod. 
Vind. chunizen; hodie Platling 
prope Osterhofen; cf. Mommsen 
l. c. p. 734. Notit. dign. ocdd. 
II p. 101 sq. ed. B.) 

Quintasius quidam in oppidum lobiaco 
missus 42, 6 



Raetiae: de partibus Raetiarum 16, 
9. s. Yalentinus, Raetiarum quon- 
dam episcopus 58, 8. Baetiarum 
secundarum municipium Quintanis 
32, 14 

Benatus monachus 11, 17. 55, 2. 5 

Eomani uictoriam de Alamannis apud 
Batauis reportant 10, 9. 44, 10. 
13. cum barbaris in oppido Coma- 
genis habitantes 14, 6. 15, 7, 
duris condicionibus a Gisa regina 
aggrauati 23, 10, a regina remissi 
24, 14, de Lauriaco discedentes 
beniuola cum Bugis societate 
uiuunt 51, 5, ad suas prouincias 
{i. €. Italiam) migrabunt 51, 10, 
ad Italiam migrare iubentur 63, 
14 — Bomana uastatio 37, 17. 
Bomanum imperium 38, 14. 
Bomana prouincia (i. e. Italia) 57, 
14 (ad Bomani soli prouincias CG 
51, 10) Bomanae sedis pontifex 
65, 16 

Bngi: Bugorum gens 7, 15. B. uni- 
uersa gens ad Seuerinum frequen- 
tat 22, 10. Bomani cum Bugis 
beniuola societate uiuunt 51, 7. 
turba latronum aliquos ex Bugis 
capit 20, 22. Bugis Odoacar bellum 



infert 63, 7. inferiora oppida Bugis 
uiciniora 10, 23. oppida Bomana 
a Bugis Danuuio dirimuntar 50, 
2 — Bugorum rex Flaccitheug 7, 
12. 20, 1. B. rex Feletheus (Feba) 
10, 21. 58, 18. 49, 20. 56, 17. B. 
princeps Pebanes 40, 2 (cf, Feba- 
nes). optimates regis Bugorum 11, 
5. quidam Bugus genere 21, 10 



Saluator 18, 20. 19, 1. 18. 24, 21. 

46, 2 
satanas 11, 13. 58, 21. 54, 3 

scamarae: latrones, quos uulgus 
scamaras (falso scameras L) 
appellat 27, 7. cf. Menander Prot. 
p. 35 (IV p. 237 ed. Milller): 
ol aTtccfjuxQsZg hy%(oql(og dvogia- 
SofisvoL kvsdQSVGctvtEg &(ps6Xovro 
tmtovg. Theophanes p. 673 ed. 
Bonn. lordanes Get. c. 58 (p. 135, 
14. ed. Momms.): plerisque ab- 
actoribus scamarisque et latroni- 
bus undecumque collectis. cf. quae 
Mommsen in ind. p. 197 adnotat 

seniores nostri (sc. monasterii s. 
Semrini) 62, 9 

s. Seuerinus : Seuerini patria ignoratur 
4, 6. fuit bomo omnino latinus 5, 

11. ad quandam orientis soli- 
tudinem profectus 5, 12. post 
mortem Attilae (anno 452) ad 
Norici Bipensis oppida uenit 5, 
14. in oppido Asturis moratur 7, 

12. 13, 9. inde in oppidum Coma- 
genis se confert 14, 5. C^magenis 
ab hostibus liberat 7, 5. 15, 7. 
in oppidum Fauianis uenit 15, 17. 
Fauianis a saeua fame liberat 7, 
7. 15, 20. praedones barbaros de- 
uictos dimittit 17, 24. ad Yineas 
secedit 18, 5. in oppidum Fauianis 
reuertitur et monasterium haud 
procul ab oppido extruit 18, 8 
monachos s. proposito informat 

18, 9. ad secretum habitaculum 
Burcum secedit 18, 11. uitae eius 
ratio 19, 8. ab haereticis honoratur 

19, 21. Flaccitheum ab insidiis 
liberat 20, 1 sqq. filium uiduae 
gentis Bu^orum sanat 2^, IQ sqq. 
Odoacari futura praedjicit 22, 17. 
Gisam rebaptizare caith^Ucos uetat 



nominum et reram. 



81 



23, 8. Bomanos e seraitnte libemt 
24k, 15. reliquiae S8. Geraasu et 
Protasii in basilicam monasterii 
Fanianensis anscipit 25, 24. epi- 
scopatns honorem respuit 26, 58qq. 
monachis dat formam 26, 9. 
Maurom ostiariiun libeiat 26, 18. 
in castellnm Cucallis uenit 27, 
12. sacrilegos ibi corrigit 28, 17. 
castellum a locustarum pernicie 
liberat 28, 19 sqq. in oppido luuao 
miraenla facit 31, X sqq. mulierem 
sanat 31, 16. in oppidumQuintanis 
uenit 33, 3. ecclesiam ab inundati- 
one Danuuii seruat 33, 11. Silui- 
num presbyterum uitae reddit 33, 
18 sqq. curam captiuorum egeno- 
rumque gerit 35, 5. Norici populos 
bortatur, ut decimas dent 35, 22. 
ciues Lauriacenses a pemicie rubi- 
ginis seruat 36, 8. in oppidum 
Batauis uentitat 37, 7. cellulam 
ibi paucis monachis construit 37, 

6. oppidum a Gibuldo reee seruat 
37, 11. Romanos captos iiberat 38, 
12. interfectos milites Bomanos 
sepelit 38, 14 sqq. Paulinum epi- 
scopum ordinatum iri praedicit 39, 

7. cladem Batauinorum praedicit 
40, 14 sqq. reliquias s. lohannis 
Baptistae in mouasterium Fauia- 
nense suscipit 41, 18. lobiacensibus 
cladem praedicit 42, 1 sqq. Noricos 
ab irruptione hostium liberat 42, 
20 sqq. leprosum mundat 43, 18. 
Batauinos admonet, ut Lauriacum 
proficiscantur 44, 20. Lauriaci 
oleum pauperibus largitur 45, 13 
sqq. Bomanos congregatos ut uigi- 
lent hortatur 48, 4 sqq. Eomanos 
Lauriaco ad inferiora oppida de- 
ducit 51, 6. quot annos Odoacar 
regnaturus sit praedicit 51, 21. 
filium Bugi nobilis in oppido 
Comagenis sanat 52, 5 sqq. ele- 
fantiosum curat 52, 12. in oppido 
Boiotro tres superbientes monachos 
tradit satanae 53, 12 sqq. horam 
tribulationis Marciani et Benati 
significat 55, 1 sqq. YrBum curat 
52, 10 sqq. uitae eius rationes 
55, 24 sqq. Febam regem adhorta- 
tur 56, 15 sqq. generalem populi 
migrationem praedicit 57, 9 sqq. 
corpus suum in Italiam transferri 
iubet 57, 18. diem obitus praedicit 

vim. « 



58, 5. Fredericnm obsecrat, suos 
hortatur 58, 18 8q<i. moritur (a. 
d. VI idu8 ianmrias a. 482) 62, 
7. oorpub eiuB ad castellum nomine 
Felethem transportatam (a. 488) 
64, 12 Bqq« multi aegri eorati 

64, 15 sqq. in mausuleo castelli 
LucuUanensis collocatur (a. 492 — 
496 ?) 65, 17. multi aegri sanati 

65, 20 sqq. — oppelUUiMr beatus 
1, 13. 7, 2. saepcy beatissimas 20, 
4, sanctus 2, 2. 3, 4. 8, 2. soe- 
pi8»ma, sanotissimus 41, 8, uir 
beatus 34, 15. 45, 18. pasaim, uir 
sanctus 15^ 12. 21, 15. saepisdime, 
uir dei 15^ 2. 16, 19. saepisnmtf, 
homo dei 15, 15. 44, 21. soepe, 
sanctus dei famulus 55, 16. famu- 
lus dei 36, 7. 58, 10. saepej dei 
fidelissimus famulus 4, 1, seruus 
dei24, 23. saepissime, fidelisseruus 
45, 22, reuerentissimus Christi 
seruus 24, 18, Christi famulus 41, 
4. 15. saepe, Christi miles 22, 13. 
58, 22, uir propheticus 43, 11, 
pater sanctissimus 57, 24, doctor 
numilis 53, 13, spiritalis doctor 
55, 24, doctor piissimus 37, 16, 
doctor dulcissimus 59, 15 

Seuerus Sulpicius 54, 6 

Siluinus, presbyter castelli Quintanis, 
defunctus 9, 5. 33, 19, uitae reddi- 
tus 34, 17 

Stiliconis seruus, auctor falsarum 
epistolarum, ab Ambrosio satanae 
traditus 54, 2 

subdiaconus {sic CGL; diaoenusiHy 
TV) 35, 1 

Sulpicius mde Seuerus 



Teio elefantiosus curatus 11, 7. 
52, 12 

Theudericus (theodericus CGLM) rez 
Gk>thorum 63, 12 

Thoringi in oppidum Batauis irruunt 
45, 4. Thoringorum saeua deprae- 
datio 50, 17 

Ticuntia (Tyguntia CG Tigantia L) 
riuus duo milia passuum a Faui- 
anis 17, 15 

Tigurnia (Tiburnia CG^i« Tiburtinia 
L^)i oppidum Tigurniae 36, 1* 



82 



Indez 



eiaes Tigamiae nario cam obsi- 
dentibiu Gothis certamine dimi- 
cant 96, 4. T. metropolis Norid 
a9, 10 (oJ. Tewrma, nrnie 8. 
Peter t m Hcig prape SpUdl ad 
Dramim; cf, Mommsen I. e* 
p. 593) 

Timotheiu 69, 8 

Titas (fdlso Titis TV) mons ■oper 
Ariminnm Bitns 1, 9 (ef. Aeta 
Sanctorumf Vita s. Marim tom. 
nSept. p, 216 col. 2. ad cacomina 
dinezi montis, qni lingoa metica 
noeatiir Titanos. Ftto 8. Betfi 
Um. VL Aug. p. 643, coi. 2) 



tribnnna: Mamertinnm, tnnc tribu- 
nnm, qni post episcopns ordinatns 
est 17, 1 

tnrmae militareB deletae 38, 16 



Valens monacbns 48, 12 

B. Valentinns, Baetiamm qnondam 

epiecopns 58, 8. 11 
8. Victor, episcopns Neapolitanns 65, 

18 
niliens Frederid regie 62, 19 
ad Yineae, locne remotior («c. a Faai> 

anifl) 18, 5 
nirgo consecrata 34, 6, sacra 12, 21 
Vrsas monacbns 11, 21. 55^ 11 



m. INDEX VERBORVM ET LOCYTIONVM. 



A., ab = eop: qoibus ab illis finibos 
extenninatiB 90, 1. a uastatione 
eripere 50, 21. a potestate daemonis 
eniere 54, 17 

abesae: quod absit 59, 5. — in ab- 
senti (?) 48, 3 

^oiblaHui USU8 rarior: nestea Norico 
deferre 10, 14. — pro in c. obL: 
Bub carro, qno adhnc erat oorpns- 
cnlum 12, 18. paruo oppido mora- 
batur' 13, 8. in oratorio, ^uo 
manebat 56, 4. 64, 19. ad hospiti- 
um, quo suEcipi consuerat 65, 2. 
sub uehiculo, quo corpus porta- 
batur 66, 4. — abl. temporis pro 
acc.: quot annis regnaturus foret 
11, 3. multis diebus 16, 11. 37, 21. 
diebus aliquot remoratus 39, 6. 43, 
1. multis apud se seruatas tem- 
poribuB 41, 17. tota noete festinans 
50, 5. quadraginta annis perse- 
uerans 53, 10. mensibus quinque 
54, 9. omni tempore amietu ute- 
batur 56, 9. diutumis mansura 
temporibus 68, 13. — oM, cctuscte 
pro ob c. acc,: tali temeritate 
sensurus 59, 5. — abh modd pro 
cum : luctuoBa uociferatione reuer- 
titur 30, 7. — ahl, dbsol, : perlato 
sibi, quod 20, 21. respondentibus 
66, 8. uitam rebus tranquilUssimis 
terminauit 21, 9 

abradere: abrasa segete {cf, 30, 5: a- 
grum inuenit abrosum) 8, 15 abra- 
sis omnibus monasterii rebus 63, 2 

absque iuramenti praesidio 24, 3. a. 
ullo libertatis mcommodo 51, 10. 
a. ullo fastidio 53^ 8. a. uUa sui 
captiuitate 57, 15 

abstracta pro concretis: libro uestri 
magisterii 6, 1. diuina protectio 



14, 12. auctoritas ^diuina 29, 3. 
tua ueneratio 17, 5. humilit^tis 
meae raonita 20, 15. dilectio tua 
39, 7. iustificationiB augmentum 
19, 17. densitas locuBtarmoa 30, 1. 
diuina larntio 30, 22. in^uente 
barbarie &, 24. — largitio in 
unum collata 36, 6. largitioni 
sanctae tuae 59, 8. cf. benedictio, 
hospitium 

accedere ^uenire: beniuolus precator 
accedis 50, 17 

accipere ■=rccipcrc: cur nos sic acci- 
piB 57, 3 

accola = vncola: quod Burcum ap- 
pellatur ab accolis 18, 11. 27, 17. 
33, 5 

aecusatiuue: non multum (multo C 
GL) post 36, 4. cf. KUhner Ausf. 
Chramm. p. 296, 24 

aciem perspicuam habere corporeis 
luminibns 53, 5 

actuB: ab iniquis actibus temperare 
57, 5 

ad : ad uocem aperuit oculos 9, 6. de 
exilio ad serui dei litteras reuo- 
care 11, 2. ad tale facinus (8c. 
perpetrandum) manus extendere 

62, 19. — ad = cby causa: ad 
hoc uxoris Loth exemplum pro- 
ponebat 26, 13. — = m: reuer- 
tentem ad patriam 9, 21. 43, 17. 
uade ad Italiam 23, 1. ad agrum 
egrediens 30, 4. ad eundem locum 
confugientem 41, 4. ad Noricum 
direxerat 55, 2. ad Italiam migrare 

63, 14. ad castellum apportatum 
est 64, 13. 17. ad hospitium 
reuersuB 65, 1. ad oratorium cur- 
rentoB 65, 5. — ad uicem == imtar 
32, 21 



84 



Indez 



adcrescere = crescerei reaerentiae 

terror adcreoit 54, 19 
adeptae (passiue) familiaritatis dies 

4,17 
adesse = esee: nnicnm sibi remedinm 

affore credidemnt 15, 14 
adhnc = etiam tum, ad id tempus : 

12, 18. cf. 34, 20 

adimplere nenerabile propositnm 

tanctis operibns 13» 12, orationes 

et psalmodiam 56, 2 
aditns = ionua: nidens clansnm adi- 

tnm 31, 21 
adinratio = ohsecratio : 34, 24 
admittere (= committere) talia 54, 4 
adqnienit presbytero retinenti se et 

praebere cnpienti 42, 16 
adnenire (= uenire) in uicina Norici 

13, 8. in caetellum adnenerat 27, 
17. illuc a. 37, 7. 50, 10 

aduersantes = hoetee: frnstratiB insi- 
diis adnersantnm 21, 8 

aduersarins = ddabolus: 26, 3 

adnerBitas 20, 13 

aduerenm = hostile: nihil aduer^i 
sentire 48, 16. cf. 27, 13 

aedificationis alioquium 62, 1 

aegritudo 55, 21. 56, 7 

aestimare s existimare, putare : aesti- 
mantee se nallatos 15, 8. quae te 
aestimas reseruare 16, 6. aesti- 
mantes se rei^rturos 57, 21. 64, 1 

affatibus salutaribns ezhortari 56, 19. 
affatus benedictionis propheticae 
60, 4. affatu longi sermonis 61, 19 

affeotus iugiter orandi 11, 11» Chri* 
stum cunctis affectibns praetu- 
lerunt 61, 17 

afferre: animae interitum allatnrum 

19, 4 
affliotio 57, 1 
affiigere 85, l^. populis afflictis 

IB, 16 
aggrauare = premerei Bomanos 

duris condicionibus aggrauans 

23, 10 

agere = efficere: id egit omnipo- 
tentia saluatoris, nt cogeretur 

24, 21. quod non sine nutu di- 
nini muneris agebatnr 27, 14 

agnoBcere = cognoeeeref intellegere: 
agnosco me prorsns indignum 32, 
3. ut ante mortem non potuisset 
agnosei 34^ 25. q^oB pmmptos 
nnlkfi agnouerat 38, Wk 49, 15. 
61, 1 



agon: post mnltos agones 56, 15 
agrale opns 8, 22. 32, 12 
alacritas: tota cordis alacritate (clari- 

tate L) 28, 3 
alicnbi = a2i9tto: cane, ne digrediaris 

alicubi 26, 21 (Boensch It^p. 408) 
alimentum (elementum L) huius li- 

quoris {ec, olei) 45, 17 
aliquatenuB 53, 3 
aliqui8 = uRii0: nec aliqua formidine 

37, 14. — aliqnid post ne: ne . . 

aliquid homm attaminare per- 

temptes 59, 2 
alius = alteri ex alia parte 32, 15 
allegare: panper flebiliter allegabat 

30, 15 
allegationibus modestis mitigatus 

51, 4 
alleuare = confirmaTe, erigere: fes- 

Bos spiritalibus uerbis alleuabat 

36, 14 
alloqui per monita = admonerei 

59, 16 
alloquia = litterae: tantis eius allo- 

quiis inuitatus 51, 15 
alluuione frequenti fiuniinis 33, 6 
alter = aiius: de mansoribus alte- 

rius oppidi 9, 28 
alterutra petrae conlisione 31, 5 
amaritudines occupationesque pecca- 

toram 68, 6 
ambire = inundare: cum fluuius 

ambisset uiciniam 33, 14 
ambnlare nudis pedibus 19, 6 
amiotus = ue8^ea: ut suis operiretnr 

amictibus 21, 25. 56, 9 
amodo (= an £^rt, cf. Bonsch ItJ^ 

p. 2S2) 33, 8 
ampliare (= augere) gaudium fer- 

uore spiritus 60, 16. 70, 2 
ampUu8=p{tt8: 28, 16. 29, 10. ante 

duos seu amplius annos 58, 6 
amputouit inoommoda desperatae 

messis 37, 3 
anapihora: perge uelociter, perge 

fidenter 17, 10. imitamini fidem, 

imitamini sanctitatem 60, 13. 

quanta nos circumstent adiumenta 

sanctomm, quanta fidelibus au- 

xilia praeparentur 61, 1. quantum 

gesta sanctorum utiUtatis imper- 

tiant, quantum feruoris attri- 

buant, quaAlum puritatis infun- 

dant 69, 5 
aqdllam cupiditatis te praebes 15, 

23. aneilia dei 66» 1 



uerbornm et locntionnm. 



^ 



angxiBtiae famis 35, 14 
«nimatoB (^ confirmatus) tali ora- 
enlo 20, 21. animati reuelatione 

47, 9 

animi (= superhia) arrogantis 23, 21 

annectere = conectere: si nos nna 
catholica fides annecteret 20, 10 

ante ianuam monasterii proicere 21, 
15. ante quem fugiens 63, 11 

apostolicae nocis anctoritas (= apo- 

stoli^) inquit 69, 7 
apparere = esae: debilis qnisqne 

fortissimns apparebit 17, 12 

applieare = tribuere: nolite quic- 

quam meis operibos applicare 

o2, 8 
appropinquare = cul^iuttare: deus 

snpplicibus appropinquat 61, 3 
apud = ad, m: apud memoriam 3, 

21. apud Batauis 10, 8. qui apnd 

Nouas morabatur 63^ 12 
arduis abstinentiae remediis manci- 

pauit 54, 16 
argnere = increpare: quam argnit 

uebementer 15, 22 
argnmento (= propterea) praecepit, 

nt 57, 24 
arctt tuo nel gladio 50, 21 (cf, Gei^. 

48y 22. Io8, 24, 12, UIIEeg. 6, 

22) 
arma caelestia («. e. oratfones, ieinnia, 

elemosynae) : armis caelestibus 

pngnare 15, 12. 62, 25. a. spiri- 

taubns muniri 45, 11 
armari i^unio et orationibus atque 

elemosynis 14, 11, -bonis operibus 

27, 16. (castella) lorica Melis 

ieinnii fidenter armauerat 43, 12 
aromata 64, 5 
arfcicuius: in ipso diseriminis articulo 

14, 14 
aspectibus se praesentauit 25, 21. a. 

hnmanis digna 60, 20 
asperrima mandata 23, 16 
asserere = dieere, afiWmare: 26, 16. 

48, 19. 51, 9 

aSNdnus = frequens, creher: propter 

incnTsns assiduos 37, 8. asfiidnis 

hortatibns 45, 9. 49, 19. 60, 24 

assumpto neniebat ezeroitn 49, 22 

aBsnrgere = surgere: mnliere proti- 

nns assnrgente 32, 7 
attaminare aliqnid homm 59, 3 
attestaStio : cnins ^o nos attestatione 
oonneido 57, 17 



(S^ri^um a) (iduerbia pro aitributis 
usurpata: de mnltorum tnnc 
sanatione 12, 16. Mareiani, post 
presbjteri nostri 27, 19. omnium 
drcumqnaqne sationes 30, 5. 
Baetiarnm qnondam episcopi 58, 
8. neneiabilis nOBter presbyter 
tunc Lncillus 63, 18. cum suo 
quondam ingali 65, 10. — b) 
stibstantifm cum praepos. loco 
attributi: fiuie per (Jhristi gratiam 
meritis 4, 2. pro qnibusdam inter- 
cessionem eius 8, 3. ad Italiam 
transitus 20, 7. praemissa cum 
monachis psalmodia63,20. oppidis 
snper ripam Danuuii 64, 11 

augmentum iustificationis 19, 17 



Baiulare nestes 47, 2 

bainlns: nos bainli nomen esse 

dnctnros 3, 23. baiuli postes 9, 1. 

facnla bainli 49, 3 
barbaricos gladios euadere 49, 21 
barbaries cofcidiana freqnentissimae 

depraedationis ^, 16. ingm^te 

barbarie 44» 24 
benedictio : benedictionispromerendae 

intuitn 22, 15. b. accipiendae 

fratia 45, 15. — (= rdtquiae): 
enedictionem s. loiiannis Bapti<- 
stae deferre 9, 24. 39, 21. nllHronea 
benedictione collata 41, 19 



Caelitufit in accensis c. cereis 29, 1 
calore fldei suocensus 46, 17 
ci^iuare: quod tuiba latronum ali- 

qnos captinasset 20, 22 
captinns = eaptus: esset tunc plebs 

nniuersa captiua 49, 16. cf. 16, 

19. 17, 18 
carere: camit omnium langore mem- 

bronim 66, 5. cf. 21, 11 
cariibatiB fraternae inincnla diligere 

6a 17- ef, 24, 20. 47, ^ 
caro = corpus: caimem mibingabat 

inediis 19, 2 
carpentnm 12, 15. 64, 9 
carms 12, 17. 64, 19 
castigare errata f^emitabus 15, 4. 

cntpam confsssione 36, 18. mira- 

biU abstinentia castigatns 35, 20 
catalognm intftoram conteKens 69, 10 



86 



Index 



oeleber: celeberrima flagrabat opinio 

27, 11. celebrins (?) ezcitari certa- 

minibus 69, 14 
celebrare: miracnla dioinis effectibns 

celebrata 1, 13. magnalia dininis 

effectibns celebrare 31, 13 
celebritas = sollemmtas: 65, 20 
cbarismatibus diainis inspiratoB 69, 4 
drca obsernantiam mandatornm dege- 

neres 61, 12 
circnmquaque 21, 12. 30, 5 
circnmstare: qnanta nos circnmstent 

adiumenta sanctornm 61, 2. cf, 

63, 22 
dto =s mox: 20, 13. 21, 4. 23, 2. 39, 

7. citins 52, 2; u, *comparaHuiM* 
cinis snpernae patriae adscribi 5, 4 
ciuitas = oppidum: 15, 13. 18, 8. 21 
dnitatnla 7, 7 
clades = calamitas: oppido cladem 

fntnram 9, 25 
dandere: auriflces clauserat arta cu- 

stodia 23, 22. — clauso (= ob- 

scuro) sermone 5, 16 
clerus 13, 14 

coepta immania cmdelitatis 48, 11 
cognoBceie^perspicere, probare: Se- 

uerini oracula cognouerunt 63, 

17. cf. 1, 11. 5, 5. 22, 20 
coUatio ss collectio: 30, 19. 36, 1. 

47,1 
GoUigare: rates glacie coUigatae 16, 

collocare: (opus) offero coUocandum 
3, 17 

coUocatio uerhorum: nulla magistri 
structnra prorsns interuenit 3, 
10. qualibus monitis ultima snos 
et prolixa pius exhortatione fuerit 
prosecutus 12, 10. ubi cum 
nihilominus multi tunc a 
diuersis fuerint sanati langoribns, 
unius tantum sacrae uirginis 
sanatio memoratur 12, 20. nt 
portas Bibi Bomanos cogerent 
aperire uelociter 15, 7. uidua 
mater ad s. uirum uehiculo filium 
deduxit impositnm 21, 15. pro- 
merendae benedictionis ad eum 
intuitu deuerterant 22, 15. pro 
quibus et rogantem contempserat 
24, 15. qui etiam uoce non po- 
terant 29, 12. qui debito ss. 
Geruasii et Protasii martjrum 
reliquias honore suscipiens 25, 
23. mox a barbaris Danuuio trans- 



nectns est cum sno persuasore 
captinns 27, 2. ut malitiam fa- 
cile praesentis temporis enadatis 
29, 8. ad huiuscemodi nidendum 
cnncti exiere miracnlum 30, 8. 
omnem populum in Lauriacuxn 
oppidum transmigrantem, qui s. 
Seuerini monitis paraerat, prae- 
stmebat 45, 9. cuius ego ia- 
dignus et infimns nos attestatione 
connenio 57, 16. credentes omni 
modo seniores nostri . . . sicut 
et multa alia praeteriri non posse 
62, 9. carpento trahentibus eqais 
impositum mox enehitur 64, 9. 
cf. 4, 10. 17, 23. 20, 11. 38, 7. 
42, 21. 47, 18. 48, 16. 58, 11. 
60, 1. 64, 1 

comitatus {passiue) paucis barbaris 
40, 22 

commanere == hdbitare: inxta quod 
s. Seuerinus commanebat 58, 21. 
commaiientes = incolae: ad cete- 
ros commanentes 48, 14 

commendare = tradere: 43, 16. o. 
terrae = sepelire: 65, 13 

communicaturus ecdesiam intrauit 
29, 20 

commnnionis sacramento accepto 
62, 3 

comparatiuus: incrementis prosperi- 
oribus 21, 9. maior tnrba 45, IS. 
pretiosius alimentnm 45, 16. cf^ 
68, 18. occultioribus locis 34, 6. 
semper immanior 62, 15. — pro 
superlatiuo: saepius 4, 10. 18, 
12. 55, 21. manifestius 12, 7. 
citius 14, 4. euidentius 16, 15. 
instantius 17, 3. 42, 9, 43, 4. 
uehementius 20, 5. 37, 13. matu- 
rius 25, 12. 37, 19. soUicitiua 
26, 9. religiosius 29, 2. atten- 
tius 31, 7. uelociuB 42, 6. for- 
tius 44, 9. districtius 48, 15. 
enixius 58, 15. 23 

compedibuB uitae mortalis absolui 

44, 3 

compendio breui opus reserare 68, 10 

complere oraculum 12, 14, iussa 43, 

8, imperata 62, 13, orationem 

45, 18, tempora orationum 56, 3 
complicibus uestris renuntiate 17, 20 
comprobare: propugnator deus com- 

probatur 17, 10. ad immanitatem 
irigoris comprobandam 19, 7. -- 
(^intellegere): dum singulos in 



v*tit*t9m «t l*«ct.v*sau 



87 






& 






2it.1> 




^. *. a «, l^ 

fifrtJMir» fe 1 

'nnmaam Hi^. ;:. ^^. ^ ^. sC^w 

^tsTiTlfiiL >*^ i^. aei. i>^ ^, ^ 

iMiM ^ ;>. «^. ^ X 4;$. <u 

4k, ^. Inuim fvvSMim %. 'J^ 

lA^t^ ^.%. $b^ 11 ^ «ttBBl. 

% 11. fi»iMMM Im 4^ 4 

mm \ iUmi fwt^c vx MSi^tmnmMrsaBt 
MfiirawiM ^iM^rara< ^7^ ^ itw^ 

IH <ffiM 4t ^JM C^ fiJMIMliii 



IVl 4r>^ f^ ^.. 9ttfmttt* fni* Jfmm* 



<<wwa M » s? < te i gwr <; ^ ^ 



titmmwim imginmii t^^nmr^ vt 



M JS wwm Iv 4> iffvjmtjfty 4«m^. 

IM MMftarM l»Mft 

^ 16; </: «; 7 



1^41. :;:s^ 

OMmfflflirr» s mfmmt". ^ 4 

tRHH«M» «MBWfiMfM ll>^ ^ 

yiiwtrtrBffini ta«i» wm»m t^jifoam «M 

ifj, :j: 4f. Uh f> 

<4«MM» =1^ «rtffr^ Mi^; i.iaB «f^iuto 
i/mmirMvM^ s K^mtmmm^ mm::x* 






t.taii JGHM' «Siai^M; ilhaaam ^vo^ 
iSSiSimsib >^, 5. ^. :i 

4mm€rma»> mi mmmm i- sp^it^u^ 4»i 

BbMR^aft 1 J.UU . ^ . . ^MttfatM^ 
:Z 4«UUt«ll> ^i(9fU:ktlv M^^^^^O^ 

ii^, 1. -tAu-Ka» ^. :.v 1*. 4»^ l^ 
«miicfjp^ -ss: vmrffitrt^i. 4t^ > 
t/uatMtt^m-^-ymwi. /«^^<(:: ^ ^ :.C^ 

m&t» jMfMaa^ ik 4. i4p^ — 

s=i m4U^ mA «Mttitf^ w*tm^mnA 

4^. 3?. *fe 7 
^MMtrg^asr: pmmm^, ^. ^A 
«mmmiyuyr ^ v^j^ ^.. 1. ^^ ^ :^^ 

4^ >. 4^ J^ 



88 



Indez 



contemptuB nltionem 24, 9. pro sce- 

lere contemptns 24, 12 
oontentns nudis pedibus ambnlare 19, 

6. cjT. 56, 12 
contrituB OBsuum dolore 21, 11 
contestari = obsecrare : 12, 9. 57, 4. 

c/". 48, 11 ' 

contestatio = obsecratio: 58, 23. 59, 

6. 63, 2 ' 

oontingere (= tangere) tectum cellu- 

lae 22, 19, substantiam pauperum 

59, 4 ^ ^ 

contribulatum spiritum 61, 7 (h 

script, 8€tcJ) 
contritio 24, 11. {cf. JRdnsch lU^ 

pp. 71. 310) 
conuellere mansuetudinem re^am 

57, 3 
conuenio uos attestatione 57, 17 
conuersatio = m^a, wiuendi ratio: 

26, 10. 60, 9. — = consuetudo, 

U8U8: 69, 3 

conuerti (sc. ad fldem christianam) 
53, 11 ^ 

cooperire = «esfirc: uilissimis pelli- 
bus coopertus 23, 2 

copulare sceleri sacrilegium 62, 17 

cor = animus: corde plus uidere 11, 

10. 53, 8. — 28, 3. 15. 29, 4. 43, 

11. 49, 14. 54, 8. 60, 23. (l script 
8.) 25. 61, 8. 64, 21 

corporale periculum 55, 13 
corporea delectatio 26, 16 
corpusculum = cadauer: 12, 4. 14. 

18. 57, 24. 64, 13. 19. 65, 12 
correptio 23, 21 (Bonsch It^ p. 310) 
corripere: correptus homo 30, 20. c. 

fiagello paterno 53, 16 
cruor humanus 39, 2 
crucis signum exprimere 45, 19. 62, 4 
cubioulum : in cubicul6 cordis 64, 21 
culminis sprammatici decor 3, 14 
cultor = fidelis christianus: 80, 22. — 

= incola: 40, 4. 57, 20 
cum c. coni, plusqp, = quottenscum- 

gue: cum fluuius creuisset ambis- 

setque 33, 13 
cumulus condemnationis 19, 17. — 

orescere in cumuios = super ripas 

effundi: 33, 14 
cupitnm iter reserare 47, 12 
curatas est daemoue 54, 13 
curuatus in oratione 34^ 13 



Dare: data oi^atione 52, 9. 54, 17. 

cf. reddere 

datiuus: aurifices pectori gladium 

imposuere (posuere codd.) 24, 3 

imuris inuigilare 48, 21 

de : periculum de paruulo filio 8, 2. 

qua de singulis omissa 12, 16» 

quid de male paratis facias 16, 3. 

posse se mandatis oboedire de 

cetero, si . . 30, 15. de domini 

nietate polUceor 36, 18. — = <?a: : 

ae longinquis regionibus 4, 10. 

de qua prouincia 4, 18. de finibus 

8, 13. de longinquo 9, 20. de exilio 

reuocare 11, 2. de Lauriaco 51, 

6. cf. 13, 7. 14, 3. 16, 9. 22, 12. 

25, l. 26, 19. 52, 12. 54, 8. 56, 

16. 57, 12. 14. 60, 3. 63, Ib. 

-- = a: de qua (tribnlatione) 

liberabuntur 65, 5. cf. 60, 15 

debere (=po88€?) in quibus debent 

ordinari 50, 20 
decimas frugum paupetibus impen- 
debant 35, 15. of. 9, 10; 36, 21. 
36, 9. 15. 20 
declinare episcopatus honorem 8, 7. 
ad prozimum oppidiim dedinauit 
14, 5. hominam <^linata fre- 
(]^uentia 18, 12 

dedtnatio. abl sing.i naui 33, 10. 
inferiori 20, 2 — nom, plur.: 
idem 53, 18. gen. phir,: aduer- 
santum (aduersantium GGLN) 
21, 8. fatentum 28, 16. egentum 
35, 10. ministrantum 46» 4 gen* 
plur. in uum: ossuum (ossium 
CGLM) 21, 11. cf sanitas ossuum 
Epigt. Eug. ad Prob, Excerpt 
p. 2, ^. mensuum 44, 2. (Bdnsch 
It* p, 265), — dat, plur.: isdem 
{eodd. hisdem et hiisdem) 8, 9. 
51, 12. 65, 23 

decnrso ex more psalterio 28, 1 

deducere = abdueere: in captiui- 
tatem deducti 46, 6. cf, 21, 15 

def^rre =-/cfre, affarre: 16, la 25, 
23. 38, 9. 39, 17. 45, 15. 47, 16 

deficere = desistere: a saorilega 
intentione defecit 23, 10. cf. 
46, 14 

d«flebat se a principibus tcanBitum 
postnlasse 20, 6 

degeneres circa obsemaatiam manda- 
tomm 61, 12 

ddegard: monachos deiegatos firatri- 



uerbornm et locutionnm. 



89 



bns 54, 15. d. sollemnia celebmnda 

58, 12 

deletae (delatae MN) snnt militareB 

tnrmae 38, 17 
demorari =morari: 61, 19 
denegare = negare: 16, 5. 20, 8. 

59, 19 

densitas locnstamm aegetem deno- 

ranit aO, 1 
dennntiare = nttn<iare: 42, 7. 52, 20. 

60, 22. nltio denuntiat» 63, 4 
de^OBcere =: poscere : 21, 18. 82, 3. 

46, 14 
depositio p= /Wnua, mars: 58, 9. 64, 

2. 66, 19 
depraedatio 50, 18. 63, 16 
deprecari (= precari) oommunem 

dominnm 28, 3 
depromere experta 69, 1 
deputare: nestes panperibns depntatae 

62, 16 
derelinqnere = relinquerei 42, 10. 

64, 11 
desideranter occnrrit 37, 10 
despicere = omittere, neglegere : qnod 

praua nolnntate despexit («c. ex- 

Ijlere) 23, 20 
de8tinare = mt^ere: 10, 3. 38, 12. 

42, 2. litteris ad s. Panlinnm 
destinatas (ordinatis Sauppe ex L) 

43, 4. 48, 5 

deniare: non ad sinistram denians, 

non ad dexteram 47, 13 
denotio 16, 14; 22, 14. 27, 17. 35, 

17. 46, 20. 65, 11 
denotitsinie 35, 14 
dextri = honi, eUctii b, 4 
dicere = imp«rar«: 34, 1 
dictus: saepe dicti s. Seuerini 3, 4 
difficillimam {ec. impetraJbu) in illis 

locis speciem 45, 14 
dignari (= iiiiovv, geruhen) 3, 21 

4, 19. 34, 20. 53, 16. 61, 8 
dilncnlo iam clarescente 33, 21 
dimittere = relinquere: parietei 

tantnm dimisit 63, 4. cf. 23, 14. 

24, 17 
dirigere = mi^ertf : 1, 6. 9, 10. 11. 

19. 23, 14. 24, 14. 35, 24. 37, 19. 

22. 51, 18. 55, 3. 62, 19. 68, 8 
diripere s= rapere : direpto animalium 

grege 49, 8. 62, 21 
discere = cognoscere: 25, 9 
discessuB ss mor^: 12, 12 
discretionis aeternae examine firmari 

60, 21 



discnrrere: fama discnrrens 18 

cf. 24, 12 
discnssns sollicita interrogatione 14, 

17 
disertitndo obscnra 2, 14 
disparatns : niginti et amplins milibns 

disparatnm 41, 21 
dispositionibns pacificis in oppidis 

ordinati 51, 6 
dissipare potestatem 57, 2 
districtus: distrtctius excubate 48, 

15. difitrklaore ieinnio 55, 11 
din est, qnod uide qnod 
dinersitate remedii nihil proficiente 

21, 14 
dinertere: (bestia) in nnam partem 

diuertit 47, 19 
dininitas offensa 61, 6 
domesticae sanitates 55, 20 
dominus Htulus 1, 3. 4, 8. 68, 3. cf, 

domno meo Marino abbate EX' 

cerpta i, 8 
domns sernitutis Aegyptiae 63, 15 
donare = dare: Ghric^o donante 5, 3 
dubitare c. inf uide Hnfinitiuus* 
ducatnm per nines praebere 10, 14. 

47, 19 
ductor comitum 47, 6 
dulcedine caritatis snos alloqni 57, 10 
dnm a) e. ind. praes. = cvm: noli 

me uerberare, dnm dicis 2, 18. cf. 

24, 20. 21. — h) €. coniunctiuo im- 

perf.: dum rogaretur 8, 7. dum 

sanctnaria qnaererentur 9, 23. dum 

imbecillitatem quereretur 11, 9. 

cf 13, 12. 20, 5. 21. 27, 4. 9. 

38, 20. 41, 8. 46, 5. 51, 18. 56, 

9. 63, 18. — c) c. coniunct. plueqpf : 

dum pemenisset ac supplicaret 64, 

18. dum contemp&isset 8, 3. dum 
ignis fnisset innentus 8, 18. dum 
se inclinasset 22, 19. dum compro- 
basset 53, 14. dum transmigratio 
pronenisset 58, 1 

dnrare in pemicie 53, 14. uobis in 
opere sno durantibus 59, 17. cf 
59, 21 

dure = inhumane: 16, 4. (din CG 
LM) 

E, ex: a)pro gen. cninsdamexoptima- 
tibns 11, 5. plnres e cinibns 16, 

19. cf 17, 14. 20, 22. 37, 19. — 
h)^dh: habens Oothos ex inferi- 
ori Pannonia infensos 20, 2 e 



90 



Indez 



latere uemens 47, 10. ex hostibus 

armabantnr 17, 8. — ex ea nocte 

(ex nocte MNTV fort, recte-y ea 

nocte CGL) 30, 1. ex hoc 57, 7 
eatenns 70, 2 
edicere (= dicere) niris religiosis 

1, 12 
effectas (=ui8, uirtfM) diuini 1, 13. 

31, 13 
efficere = facere: qui te efficiat 

certiorem 21, 5 • 
effigies = /icicie^, forma: effigiem s. 

praeferens Seuerini 38, 1. 47, 7 
effiuere: at tempus effiueret 31, 6. 

64, 2 
effngere (= fugere) lepram pecca- 

• torum 43, 20 
effusis precibus 24, 10. cf, fusis a 1 

deum precibus 22, 3 
elationis supercilium 19, 13 
elefantiOBUS 11, 7. 52, 12 
eUipsisi a) suhstantiui: terrena (sc 

Satria) 5, 6. ex illo (sc tempore; 
ie add. solus L) 12, 3. 36, 
20. ex hoc 57, 7. in crastinum 
(sc. diem) 58, 9 — 6) pronomimm : 
debere {sc. eos) suscipere 39, 20. 
cogitans {sc. se) abducere 49, 23. 
(cum) sanctae largitioni tuae con- 
ferre {sc. nos, guodadd. CGL) ali- 
quid deceat, non auf erre 59, 8. in quo 
nuUa aromata fuerant, {cu%) nulla 
manus accesserat 64, 5 — c) uerbi : 
Pascasio Eugippius in domino 
salutem 1, 4. 68, 4. quid tibi 
aquas expectare de silice 2, 19. 
Feletheus, qui et Feba {sc. appella- 
batur) 7, 19. 23, 3. 49, 20. quid 
plura? 52, 16. idemque post pauca 
{8C inquit, quod numquam omitti' 
tu^) 54, 11 — eUipais uerhi sit: 
ipsi gloria in saecula saeculorum 
61, 23. pax tibi,. rex optime 50, 
9. — perductum et commendatum 
{8C. esse, quod fere 8emper omit' 
titur) 65, 12. nec mora {sc. erat) 
29, 11. 41, 12. Odoacar integer 
{8C. erit) 51, 21 
eloqui = loqui: qui tam sacrilega 

fuerat elocntus 41, 4 
emerere = a>88equi: hanc gratiam 

fidei feruor emernit 32, 9 
enutrire = wt«*nrc: 19, 3 
eo {= propterea)y quod 4, 16 
epistolae plurale tantum (?): populos 
missis exhortabatur epistolis 35, 



22. oblatis regi receptisque epi- 
stolis 38, 7 

eripere: a uastatione erepti 50, 22. 

ereptos de terra Aegypti 57, 11 
erogare: uestes egenis erogandas 10, 

13. seruata erogare pauperibus 16» 

8. 35, 23 
emtnm = peccatum: 15, 3. 56, l^ 

62, 24 
errore noctis confusi 15, 9 
erumpere in ridiculam uanitatem 

4(), 12 
esse c. aduerhio: fiuuius erat inferius 

(?) 8ic codd. ueteres omnes) 33, 15 
esuries 35, 12 
et: fide, spe et caritate 24, 20. — 

= ttd (?): tredecim et quattuor- 

decim annos 51, 21 
euadere malitiam 29, 9 
euectio negotiatomm 45, 15 
euentus reram praesentium 57, 23 
euitare = noUe: reuerti ad propria 

euitauit 10, 7 
euocare = u>ocare: aduenerat euocatas 

27, 18 

exaestuans fadbus feminei furoris 

23, 15 

examine {=iudicio) diuino declarati 

28, 10 

excedere (= 8upergredi) signum crucis 

33, 13. 17 
excessus ^^peccatum: 53, 14 
excludere {8C. itinere) : ut eos ingens 

fouea excluderet (includeret CG 

L) 47, 5 
excrescens inundatione Danuuii (fiu- 
I. uius) 32, 17 
excubare = manere : prae foribus ex- 

cubans 37, 21 

excubiae monasterii 53, 10 

excurrere ad fluuium 39, 1. fama 
excurrente 39, 5 

excutere : fiammam excassis lapidibus 
elicere {8ic scribendum cum MN 
TV d. Ouid. Met. VIU 339 \ 
concussis CGL) 31, 4 

exequia : cui iam parabat exequia 52, 
7 {cf. Mdnsch It.« p. 271) cf. 
exequiis iam paratis 31, 17 — 
(= cadauer^ reliquiae) populo 
exequiis renerentibus occurrente 
65, 17; cf. reuerens 

exercitiis talibus (= operibus sanctis) 
roboratus 13, 12 

exercitus plur. (= Eeerhaufen) : suis 



nerborum et locationum. 



91 



exeroitibns 37, 13. cnm mnltiB 

ezercitibns 63, 10 
ejigeTe=:po8t%Uare: 29, 15 
ezisterQ: hospitis snsceptor eztiterat 

14, 16 
exitiom inlatae calamitatis 16, 20. 

cf. 43, 2. 7 
exorare 52, 16. 54, 9 
ezperta reqnie prinari 9, 8 
expiare (= uUare) pericnlnm reme- 

diis 56, 14 
ezplere: 23, 19. 29, 7. e. ieinninm 37, 

2. cf. 47, 19. 48, 21. 54, 17 
ezprimere ^ dicere: qnod cogor ez- 

primere 40, 16. ezprimens solitnm 

scriptnrae sermonem 45, 20. qno 

enm ezpresserat regnatnmm 51, 

15 — = facere : e. signacnlnm 

cmcis 33, 11. 45, 19 
extare == esse: 16, 1 
extensio pendnla 32, 20 
exterior ocnlus 53, 6 
exterrere = terrere: 15, 6 
exuens se nestem 21, 23 



Facere: qni me fecit calamitatibns 

interesse 51, 2 
facnltates = forttmae: omnes cnm 

snis facnltatibns emigrantes 57, 14 
fax: facibns feminei fnroris 23, 15 
feralis et nozia coniuz 23, 5. f. ez- 

cnrsio 48, 9. — feraliter cnncta 

nastauit 43, 9 
ferre = dicere: ante lati filius 7, 

19 — = auferre: qnos eodem 

die tulerat 24, 15 ~ = pati, 

sustinere : quae energnmeni lolent 

ferre 54, 12. cf 27, 8 
feruore perfectioris uitae 5, 12. fer- 

norem (sc fidei) eius admirans 

21, 24 

festinus abscedo 14, 4. uade festinns 

17^ 13 
festinitas = dies festus: 56, 10 
fidelis (= gldubig) portitor 3, 22. cf, 

4, 1. 28, 6. 30, 3. 20. 43, 10. 45, 

22. 61, 2. 69, 9. 11 — = fidus: 
nuntinp fidelis adneniet 21, 4 — 
fideliter oboedire 48, 19 

fides {8C. christiana uel catholica) 
12, 19. 13, 11. 20, 10. 24, 19. 31, 
14. 18. 32, 8. 33, 2. 36, 19. 47, 
9. 53, 11. 60, 10. 11. 13. 69, 17 

fieri nictores = uincere: 17, 7 



figere: fizis ffenibns (hnmi,* quod 
Saufpe adaiditn abtmdcU; cf Eu- 
gippii JExcerpta j^, 967, 16 1 cnm 
genna fiffunt. Vtct. Vit. II 50: 
nzis genibns) 28, 5. genibns humi 
fizis 31, 7 
finis = tnorsi 20, 20. 43, 20 
firmare = affirmare: quem hnmano 
firmabat cruore respergi 39, 1 — 
= ^anfirfnare: firmatns oracnlia 
56, 4 
flagrabat opinio celeberrima 27, 1 
fiammare cereos animosqne 28, 13 
fletns tHur.: aliqnid proferre cum 
fietiDus 19, 19. continuatis fieti- 
bus 21, 16. 28, 5. 29, 13. cf. 21 
18. 29, 5. 34, 13 
flnenta Dannnii 16, 4, Histri 27, 6 
foeditate snperbiae respersns 53, 13 
fore uide 'coniugatio* 
forma : daturus monachis formam 26, 

9. forma estote gregi 69, 7, 
fidelibns 69, 9 {l script sac.) 

fragrantia (flagrantia 2t6ri) tantae 

Buanitatis 63, 21 
frater (sc. in Christo, i. e, moneuihuSj 

christianus): 11, 18. 34, 17. 40, 

14. 54, 15. 55, 10. 57, 11. 59, 21 
frandari qniete perpetua 34, 22 
frequentans ad dei famulum 22, 10, 

ad serunm dei 42, 21. — fre- 

-quentare s. nimm 23, 5. f. ieiu- 

nia 43, 23. — loca freqnentata 

cnltoribus 57, 20 
frequentia bominum declinata 18, 13 
f ructus misericordiae = elemosynae : 

13, 17. f. paenitentiae {sc- orati- 

oneSf ieiuniaf elemosynae) 15, 18 
fugitiuus 4, 20 
fulgere uirtutibus 4, 12. f. claritate 

diuini muneris 19, 21. f. aequali 

uultus hilaritate 56, 13 
fundare castellum in planum 32, 18, 

cellulam 37, 6 
fundere: fusis precibus 22, 3. fuia 

lamentatione 30, 11. cf. 32, 6 
fnnereae uoces 31, 18 
funus = cadauer: ossa funeris 64, 

2. 8. f. sanctnm 66, 3 
futurus : hostes futura nocte nenturos 

10, 17 — in futuro=j)o«* mortem: 
59, 13 

Generalis populi migratio 12, 3. 
58, 1 



92 



Index 



femtifMS: sicut moris est 4, 5. per 
id temporis (p. idem tempiM CO 
L) 38, 14. quicquid bonoram 
operum 29, 15. quicqaam horum 
32, 8. auri quippiam 57, 21. quan- 
tum dispendii, quantum beneficii 
30, 21. quantum utilitatiB, quan- 
tum feruoris, quantum puritatis 
69, 5. — duo captiuorom 21, 5. — 
absqae ulla sui captiui^te 57, 

15. — quanti ualeat fidelis oratio 
30, 2. — presbTter Itfiiliae 4, 18. 
annus sextus depositionis 64, 2. 
uarias peregrinationis sedes 64^ 

12. sedis Bomanae pontifex 65, 

16. uehiculum sancti corporis 

66, 10. ex oppido Tigurniae 36, 

1. — qui postea regnauit Italiae 
22, 17 icf. Bdnsch It^ p. 439) 

genitale solum relinquere 44, 22 

genuinae libertati restitaere 25, 5 

gerundiumi dedit operam uidendi 
53, 8. — ahl. proparticipio praea. : 
accusando 2, 17. id taoendo 5, 

2. orando 12, 17. aspiciendo 26, 

13. differendo mandatum 42, 12. 
declinando fastidia 55, 21 

gerundiuum'. quae oommendauimus 
intimanda 3, 23. celebranda sol- 
lemnia deleeare 58, 11. studia 
obieruaBda derelinqno 58, 13. — 
uirum dei misit consulendnm (sic 
codd.; Sauppe seripeit ad uirum. 
sed cf. Lucifer. p. 7, 15 ed. Hart. 
Vefumt. Fort. II 9, 46 aduolat 
nndiqne quisque suo templa pe- 
tenda loco. K i, i quem reuisen- 
dum pergeret) 20, 23. quae a me 
narranda posoebas 68, 17. cf, quae 
speranda duceret 51, 13. 62, 16 
glaciali frigore solutae rates 16, 16 
gratanter captiuos absolaere 37, 17 
gratia (= ChMde) caelestis 18, 18, 
dei 19, 10. 26, 17. 43, 16. 56, 5. 

67, 2, salutaris 53, 2. — = 
mumu: er. prophetiae 25, 3. 49, 
15. cf. 3% 8 

gratiarum actio: diuinae clemeBtiae 
gratiarum retulimus actionem 65, 
8. af. 10, 19 

gratulabundus 51, 17 

gratulatio = gratiarum actio: gens 
coepit gratulationis obseqnium 
reddere 22, 11 (cf. Bdmchlt.^p. 
367) 



grauiter (= ualde) dolere 42, 19» 

turbati 50, 3 
gressus =s j9M: euis gressibus amba- 

lantem 22, 4. fide macris quam 

gressibus proficisci 47, 9 
grex i. e. chri»tiani'. 69, 8 (2. seript. 9.) 
gustum nectareum suauissimae pro- 

missionis dirigens 3, 2 



Habere (= ^x^lv) : tu quid de male 

paratis faeias, non habebie 16^ 3 
habitaculum 10, 1&. 11, 23. 18, 10. 

47, 17 
habitationem loci iUiue (= Ulum 

loeum) relinqaere 42, 2 
habitator = incola : 7, 7. 41, 20 
habitus: habitu uerboque interitum 

oppidi monstrauit 14, 7. cf. 22, 

18. uultus ac uestis habitum 
(habitus CGL) 25, 10 

hebdomas: 35, 10. 45, 5. 56, 12 
hereditario iure filiis exempla distri- 

buere 69, 13 
heremus {fQfj(iog) 10, 15. 47, 16 
heteroclitai diacones 33, 22 {ef. 28, 2 

diacones COL diaconos MNTV), 

hebdomadaram 35, 10 (cf. 45, 5 

hebdomada LM, hebdomade GG 

NTV) cf. Bonsch It.^ pp. 258. 

262 
hic = w: 5, 10. 9, 11. 10, 13. 54, 10 
hic = in hac uita: 59, 12 
hinc = de hac re: 4^ 7 
hospitalitatis gratiam praebere 4S, 15 
huc (= ad hoc tempus) usque 25, 20 
humanitas = uictus, dbariai nihil 

humanitalas inuenire 48, 10. cf. 

humanitatem piscibus exhibere 

16, 4 
humaniter (stc COMNTVy unani- 

miter L) 64, 1 
humilitas (= Demuih) 7, 11. la, 15. 

19, 11. 19. 43, 11. 61, U. — 
humilitatis meae monita 20, 15; 
cf. 'abstraeia* 

•humiliter precari 49, 14 

hifpaXiagei miro humilitatis exemplo 
19, 19. medio noctis tempore 
59, 21. earuit omnium langore 
membrorum 66, 5 

lactare = proicere: quas (scalas) 

iactauerant 49, 12 
iactantia 5, 2 



uerbornm et locntionam. 



93 



ibidem = ibi: 42, 7. 45, 3. 17 
idem = is: 8, 9. 12, 15. 37, 11. 38, 

10. 41, 4. 43, 20. 48, 13. c/. 3, 
20. 27, 19 

idolgrum seniitas 16, 1 (L script. 8,) 
ignicalnm lacemae perquiiam 2, 15 
imbedlUtatem oculorum plurimam 

pati 52, 22 
iromaBifisintuB langor 66, 16 
immanitas fri^oris 19, 7 
immeDsas gratias referre 24, 18. 64, 4 
impendere (= dare) frugum decimas 

35, 15. qnantum caritatis impen- 

dere 47, 20 
imperata oontemnere 42, 4, supplere 

42, 13. imperatis parere 51, 17 
implere: quicquid bonorum operum 

necessitiE» ezigebat , implebatur 

29, 15. sermo praedicentis imple- 

tuB est 39, 10 {l. script. 8.) 
implorare sanitatis remedia 43, 15 
imprimere signaculum s. patibuli 

33, 16 
imputare = irtbuere: ne uestris uiri- 

bus palmam certaminis imputetis 

44, 18 

in a) c. ac€f*8aUuo: in posterum (= 
postea) 54, 4, in crastinum (= 
cras) 58, 9, quem (locum) ac- 
cepturus erat in possessionem 60, 

11. in modum (= inatar) fontis 
46, 7. -^ in Lauriacum oppidum 

45, 8. in Batauis oppidum 44, 
6 — h) c. aMatiuo: in Asturis 
14, ]5. in loco' Boiotro 53, 12. 
in tribus locis 21, 3. 27, 20. 32, 
9. 43, 20. 45, 14. in iUa hora 
27, 3. 39^ 1. in noctis principio 
49, 1* in eadem hebdemade 45, 
5. in eodem die 58, 12. cf. 66, 
19. — conuertimini in toto corde, 
in ieiunio et in fletu (l. script, 8.) 
29, 4. in ffaudio exultantes 65, 
7. — in hoc uersiculo quieuit 
62, 8. — in cum ablatiuo pro in 
p. aecwatiuo: in sua fide susci- 
pere 10, 22. 51, 5. in proximo 
nico ueniens 23, 11. confido in 
domino meo lesu Christo 23, 19. 
60, 15. in secundo miliario egres- 
sus 27, 1. dum in oratorio per- 
uenisset 64, 18. lingua in era- 
tione soluitii 65, 1. — magna 
in reditoeiMLis eaptiuis industria 
25, 4r miivaculo in accraifiis eereis 
29, !• in omnibus gratiae deo 



referuntnr 81, 11. in abeenti 
(?) 48, 3 

incendia corporeae delectatioBii 26, 
16 

ineentiua libidinum 26, 15 

incessabilis dolor 66, 17. — incessa- 
biliter 62, 22 

inclinati (inquinati COL) desideriis 
camalibns 13, 18 

incolumitas membrornm 21, 12 * 

inoommoda desperatae messia 87, 3. 
absque uUo libertatis incommodo 
51, 11. aegritudinis inoommodum 
pati 66, 2 

incrementis prosperioribns auctus 
21, 8 

incnbare orationi 44, 9 

incurrere lepram peccati 10, 7, iac- 
tantiae uanitatem 54, 9 

indicatiuua: quale periculum illa in- 
currit (incurrerit CGL) 8, 4. 
qnemadmodum locustae depulsae 
sunt (sint COL) 8, 14. qualiter 
elefantiosus curatus est (lit CO 
L) 11, 8. qnod praedixit et cura- 
uit 11, 21. quomodo diem indi- 
cauit (indicarit Z, indicauerit C 
O) 12, 7 

indicere orationem 11, 18. indicto 
.ieiunio 22, 2. 27, 23 

indicia s. Seuerini 2, 3. comme- 
moratorium indiciis refertum 2, 
6. i. mirabilis uitae 5, 20. — 
indicia rapinarum ostendentes 
16, 21 

indiuisa fratrnm congregatio 58, 2 

induere : uestem, quam induta f uerat 
21, 23; uide eznere 

indulgere: qnae (sc magnalia) illi 
saluator indulserat 19, 1 

inediis corpus subiugare 19, 2 

infantulns 24, 17 

inferre : qualia monasterio Fredericus 
intalerit 12, 12. i. unlnera 17, 
23. qnantnm dispendii increduli- 
tas inferat 30, 21 

infidelitas 10, 19. 13, 18 

infmitiuus. a) pro nt: laicus efficere 
rogaretur 2, 8. rogauit presbyteros 
abscedere 33, 21. Ambrosinm 
rogat absolui 51, 16. rogans 
se mnndari 52, 14. se duci rogat 
66, 9. aliqua a se sperari po- 
seens 11, 2. medelam sibi prae- 
lUiari poscebat 53, 2. remeare 
C!»mpeUitur 18, 6. compeUetur 



94 



Indez 



explere 23, 19. militem compnlit 
diripere 62, 20. dum niiiuersi 
compellerentiir ezire 63, 19. in- 
mgilare compulBi 48, 21. — qna- 
litor cinibns nigilare snaserit 10, 
18. cnm redire snaderetnr 43, 

17. ieinninm persnasit indici 
27y 23. talia me facere persnasit 
34, 9. praesentibns tacere per- 

* snasit 34, 19. — me interesse 
praecepit 5, 8. corpnscnlnm pa- 
riter portari praecipiens 12, 5. 
cnm aliqnos transfem praecepisset 
23, 13, cnidam praecepit trans- 
nadare 25, 6. cereos (se. eos) 
afferre praecepit 27, 24. nni prae- 
cepit occnrrere 55, 11. fratres 
adesse praecepit 59, 22. 60, 4. 
ministeria praecepit auferri 62, 

18. •— reddi sibi fiunm precabatnr 
21, 17. admonebat innaerere 26, 
9. regem nenire commonnit 56, 
18. cunctos bortabatnr armari 

14, 11. presbyteros hortatns est 
deprecari 28, 2. 37, 1. — Maxi- 
minnm imperat admonere 42, 9. 
inssis instruitur nasa replere 46, 
12. — qui te sacerdotem fieri prae- 
stitit 5, 7. accidit mulierem iacere 
31, 16. elegemnt praedictnm 
uirnm suscipere principatum 39, 
12. non ministrari nenerat, sed 
ministrare (h script. 8.) 46, 1. — 
cum credere dubitarent 14, 15. 
Bataninis relinquere dnbitantibus 
44, 23. a quibus se non dubita- 
bat occidendum 20, 7. — h) mfini' 
tiuus praes. pro inf, fut, : qui se 
interire crediderant 16, 15. cre- 
dimus nos fieri uictores 17, 6. 
promittentes se nequaquam ob- 
uiare 25, 2. nequaquam eos ne- 
nire signauit 36, 2. cogitans ab- 
dncere et collocare 49, 23. credo 
te impetrare 52, 9. aestimantes 
ossa inueniri 64, 2. — c) i/nf, perf. : 
quemadmodum oleum creuisse 
contigerit 10, 12. — d) i/nfinitimis 
futuri passiui: Paulinum prae- 
dizit episcopum ordinandum 9, 
21. quod benedictionem praenun- 
tiauerit deferendam 9, 25. se non 
dubitabat occidendnm 20, 8. 
superanda asserebat incendia 26, 

15. oblationem praedizit offe- 
rendam 36, 4. praenuntians bostes 



iuperandos 44, 11. eos asserens 
capiendos 48, 19. cf. 62, 16. — e) 
nofninatiwM c. infinUiuoi nnmqmd 
aedificasse dicendns est 3, 9. nmn 
pntari debeo conscripsisse 3, 12. 
qualiter Odoacar praennntiatas 
sit regnatnms 7, 18. loqnela re- 
fertnr reddita 12, 17. cnr aesti- 
mor posse 21, 19. presbyter et 
diaconns obisse noscuntnr 35, 3 

informare = ertkUre: 18, 9. 43, 2. 
53, 7 

informatione pateraa corroborans 
60, 1 

ingentes lacrimae 40, 11 

ingerentibns (= offerenttbus) se 
presbyteris 39, 16 

ingmente barbarie 44, 24 

inhaerere deo oratione 18, 14. nesti- 
giis patrnm 26, 10. nefandis 
sacrificiis 27, 21. responsis 52, 22 

inhibere (inhaererent CGL) insidias 
hostium 13, 17 

inimicns = hostis: gladius inimici 
45, 3. inimicornm feralis ezcur- 
sio 48, 9 

inlacrimare = lacrimare: 42, 6 

innocne palmam seqni 13, 13 

inquirere = quaerere: 4, 4. 13. 50, 
8. 60, 14 

insinnare rem 38, 6 

insistere: insistebat nezatos restitnere 
iibertati 25, 4. — i. orationibus 
et ieiuniis atque elemosjnis 45, 
11. piis operibns 57, 6. cf. in- 
cubare, inhaerere 

institutum = uitae ratio : 7, 11. — 
institutis proficere 15, 20 

integer = umauAj superstea: 51, 21 

intentio (= consilium) sacrilega 23, 9 

intercapedine tanta eos praecedebat 

47, 14 
intercessio 8, 4. 30, 10 

intimare aiiquid 3, 23. 25, 12. 58, 10 

intima humilitate 19, 10 

intra muros (= muris) conclndere 

48, 8 

intrinsecus consistentes 14, 6. 15, 6 
intuitus: promerendae benedictionis 

intuitu (= causa) 22, 15. qnan- 

tum ad hominis spectat intnitnm 

60, 19 
inuigilare mnris 48, 21 
innndatione lacrimarum 61, 7 
ipse = is: loqnela ipsius 5, 11. 29, 

2. — = idem: quod ipse esset 



uerborum et locntionnm. 



95 



22, 8. ]p80 qno uestiebatnr amictn 
56, 9 

is pro refUxiuoi dicentee, qnod, si 
qnis ad eos ingredi conaretnr 
24, 3. credentes, qnod nihil eis 
eneniret adnersi 27, 13 

iter agere 64, 10. — iter {= moTB) 
snnm indicare 58, 22 

ingalis = marHmi 65, 10 

ingis oratio 61, 4. — ingiter 3, 24. 
11, 11. 56, 1. 20. -— in orationis 
ingitate effici oontinnns 53, 9 

inssio 25^ 2. 33, 9. 43, 22 

instificatio = iuistiifiecctiy iinsHi 19, 
17; cf. ^abstrOiCttC 

inxta = secwndum: niuens inxta 
doctrinam 13, 9. inzta sententiam 
salnatoris 18, 19. inzta morem 
proninciae 32, 13. cf» 31, 1 



Labi: cum dies tertius laberetur 
55, 3 

lacrimabiliter 52, 16 

lacrimabundus 32, 2 

lacrimantibns gandiis gratias referre 
66, 14 

lamentnm 55, 12 

langor (sic et codex V Excerptorum 
et meUorea libri Vitae exhibent) 
= aegritudo, morhiMi post im- 
manem dintinnmque langorem 8, 
21. 12, 21. 22, 12. 31, 17. 52, 6. 

64, 15. 65, 20. 66, 5. 67, 1 
langnere = aegrotare: corpus lan- 

gnentis 31, 20 
largitio = domm: 36, 7 
largitor 16, 14. 52, 15 
latmncnlus 17, 3 
landator 11, 3 
laus = sacrificium : nespertinae lan- 

dis officio 8, 18. — laudem dicere 

65, 1. laudem se obtulisse respon- 
dit 65, 3 

lepra peccati 10, 7. 43, 19 
leprosns 10, 6. 43, 13. 52, 17 
letalii papnla 11, 20 
leuare corpuscnlum 57, 23 
lenigata erat tabnlarum coninnctio 

33, 1 
linteaminibus immntatis 64, 7 
locellnm ligneum parauerunt 62, 11 
locus = castellum, oppidum: 27, 19. 

23. 31, 16. 32, 19. 40, 5. 15. 48, 

13 



loqnela = lingua: 5, 11. 12, 17 

lonca fidelis ieinnii 43, 10 

lumina corporea = ociili: 53, 5. — 
lumen cognitionis ostendere 28, 4 

Inminaria = cerei: 31, 3 

lu8W uerbarum: dilatam eomm 
oblationem praedixit barbaris 
offerendam 36, 3. largitionem 
in nnnm collatam, qnam mit- 
tere distnlerant, hostibus ob- 
tnlerunt36, 7. frastra illuc neri- 
tatis inimicns accessit, nbi 
tam imprudenter excesserat 
41, 6. acemus faeni accensns 
Inmen, non incendinm red- 
didit ciuitati 49, 3. cum largi- 
tioni sanctae tnae conferre ali- 
qnid deceat, non auferre 59, 8 



Uacerati dintnrais ergastnlis 24, 6 

maestum silentinm 31, 18 

magis = potius: 11, 10. 20, 10. 46, 

19. 53, 6. 8. 58, U. cf. 57, 2 
magisterium: opus tno magisterio 

fructnosnm 67, 5 
magnalia 18, 21. 31, 12. 52, 19 
maiores = frcUres natu maiiores: 

2, 6 
male secnri cines 10, 18. 30, 4 
malitia praesentis temporis 29, 8 
mancipare : monachos abstinentiae 

remediis mancipauit 54, 16. man- 

cipari armis caelestibns 63, 1 
mancipinm auaritiae 16, 1 
mane facto 49, 6 
manere = habitare: in paruo ora- 

torio, quo manebat 56, 4 
mansor = incola : 9, 28. 28, 22. 32, 

19. 41, 1. 44, 4 
manus lingnae tuae 3, 16 
materiam sui sceleris aestimarnnt 

patris interitum 13, 6 
materialia arma 44, 15 
maturitate messium flanescente 36, 

10 
matntinns occnrrit 50, 6 
memorare = dicere : 26, 14. — memo- 

ratus 5, 9. 15, 1. 23, 3. 23. 31, 

11. 33, 18. 34, 7. 12. 40, 1. 42, 

18. 43, 4. 49, 13. 53, 12. 56, 17. 

62, 21. 69, 17 
memoria = monumentum, septd- 

crum: 3, 21. 66, 24 
mercimonia locis prouidere 40^ 5 



96 



Index 



xnereri: quo mereatar socios fieri 5, 
4. utinam merear neniam inne- 
nire 32^ 4. meruit oolorem mn- 
t&re 52, 18. memit effici conti- 
nnas 53, 8. merear mnniri 59, 

10. qnam (sc. familiaritatem) 
memerat 43, 1 

migrare: ne na&tentnr potius qnam 
migrentur 51, 1. mde transmi- 
grare. — migrare e corpore = 
mori: 58, 13 

migratio generaUs popnli 12, 4. 14 — 
m. = mor9: 57, 9 

militantes deo = scmerdoteSf mO' 
wiehii 61, 4 

miliarium = mille passua: in secundo 
miliario 17, 15. 27, 2. nno a 
Fauianis distans miliario 18, 12. 
in uicesimo ab urbe miliarlo 50, 5 

minime = non: 8, 19. 31, 3. 35, 11 

miniflterii uilissimi seruitus 23, 13. 
ministeria altaris 62, 18. mini- 
sterium fratemum 69, 21 

miseratio 17, 25. 64, 18 

misericorditer 17, 11 

morbo dominationis inflati 13, 5 

mortificanda esse ineeDtiua libidinnm 
26, 15 

mox = statim : cadauez mox ad uocem 
aperuit oculos 9, 6. 11, 12 

multiplici contritione discnrrens 24, 

11. -^ mnltipliciter bortari 44, 10 
mntuis se gladiis conddemnt 15, 10 

Natalibus nobiiissimis orta 15, 23 

nauigatione Danuuii deicendere 40, 
21 

nec — nec = neue — nene: nec 
prospera nec aduersa retraherent 
18, 2. — nec non et 1, 12. 4, 9 

nemoribus siluamm occultati 49, 4 

nequaqnam = non : 3, 5. neqnaquam 
ultra 25, 1 

nescire: nesciunt latere quae bona 
sunt 18, 19. nescinnt facta prae- 
terire 68, 14 

nimietate glaciali concretus 19, 8 

nimiu8 = 9naanccs: 48, 2 

nomina oppiaorum vndeclindbAia a- 
blat : Asturis 7, 2. 13,9* Gomagenis 
7, 5. 11, 6. Fauianis 7, 7. 15, 13. 
Cucullis 8, 10. 27, 16. Batauis 
10, 8. 37, 4. Innao 31, 1. Qnin- 
tanis 32, 14. lobiaoo 41, 20. 
Boiotro 39v 14 



non = nei non te pigeat 20, 15. lion 
uacillet 36, 20. non desit — non 
pigeat — non dubitetiB 61, 3 

nonnnlla copia 35, 23 

noni: noueris 59, 1 

nubes excusationis 2, 16, locnstamm 
29 19 

nullatenus 42, 16. 65, 13 

nuUus = nemo: 29, 9. 88^ 20 

nnmerositas nirtutum 70, 1 

nnmeri: qnantos numeros repertums 
fuisset 38, 10. — cnm limite 
Batauino uteumque numero (sc. 
militnm) perdurante 38, 18 

nutare in regni primordiis 20, 2, in- 
credulitate 42, 14 



Ob hoc 24, 19 

oblatio pro concreto 36, 3 

obsequium gratulationis reddere 22, 

obsemantia mandatomm 61, 12 
obstaculomm tegmina = pauimen* 

tum: 33, 4 
obstmere commoda 46, 10 
optentu (= propter) memoriae eius 

58, 3 
optutus (= oculus) interior 53, 6 
obniare iussionibus 25, 2 (cf. Bonsck 

It.^ p. 167) 
occurrere = dbfdam i/re : 10, 22. 41, 

12. 43, 7. 50, 6. uenturae calami- 

tati oocnrrere 55, 13. 65, 17. 66, 

4. — = 86 conferre: ad eam uiden- 

dum occurrit 37, 10. 66, 19 
occursio repentina 50, 8 
occursus 12, 20. in occursnm regis 

egredi 50, 4 
offerre: oblatis (= redditis) epistolis 

38, 7 
officium nespertinae laudis 8, 18. 

officio sacerdotum reliquias coUo- 

cauit (i. e. ut sacerdotes sacrifi." 

cvvm offerre posaent) 26, 1. 41, 

19 
omnes: antiquum et omnibus mains 

monasterium 40, 19 
omnino: homo omnino latinus 5, 11 
omnipotentia 24, 21 
operio = uestio: uilissimis pellibus 

qpartus 7, 1& 21, 25^ (cf. Bonsch 

It? p. B74) 
opifculatio dinina 52, 17 
opprimor opinione fallaci 21, 19 



uerborum et locutionum. 



97 



opnB dei = sacrificium: 18, 2. 29, 

16. 30, 3. — opera bona uel 
sancta t. q. orationes, ieiunia, 
elemosynaei 7, 3. 13, 12. 15, 2. 
27, 16. 28, 17. 29, 14. opera digna 
29, 8, pia 57, 6. cf. 59, 17. — 
opus solitae maiestatis = mira- 
cuLum 34, 14. — meis operibus = 
m%hi: 32, 8 

optabilem uiam demonstrare 47, 14 
non optare = noUei 59, 7 
optatus = optabilis : 54, 14 
optionem dare 51, 14 
orare = precari: 8, 17. 9, 3. sae- 

pissime 
oratio = prex: 6, 2. 7, 8. 16. 8, 

14. 21. 9, 14. saepissime. orati- 

onem dare uel reddere: 34, 23. 

52, 9. 54, 17 
ordinare : qui episcopus ordinatus est 

17, 2. — de seruis ordinare quod 
nolumus 23, 17. — in oppidis 
ordinari 50, 20. 51, 7 

ordo: in suo ordine psallebat 29, 12 
ad osculum accedere 62, 2 
ostio oris clauso 64, 21 
cxymoron: grata contentio 22, 8. 
laeta sollicitudo 35, 8 



Paciiicus 20, 20 

palmam supemae uocationis sequi 
13, 13. {cf, ep. ad Phtl. 5, 14). 
palma praesentis certaminis 44, 17 

pandere signa caelestis gratiae 18, 
19 

papula 11, 20, letalis 55, 19, morti- 
fera 55, 15 

parere = apparere: rubigo, quae 
messibus nocitura paruerat 9, 13 
(cf. Ennod. p. 501, 4 ed. Hart.) 

pariter = simul: 12, 5. 24, 17. 45, 1. 
63, 6. 64, 6 

pars = res: super hac parte 5, 10. — 
partes = terrae : de partibus ori- 
entis 13, 7, Baetiarum 16, 9 

participium praes. pro part. perf. : 
confluentes 4, 10. secedens 18, 4. 
accipiens 19, 2. domino sanante 
22,1. ueniens 23, 12. transfigentes 
24, 5. accipientes ac dimittentes 
24, 16. suscipiens 25, 22. 24. 
intrantes 31, 2. descendens 33, 
10. perlustrans 34, 3. exeunte 
uirgine 34^ 12. orationem com- 

VIIII. 2 



plente presbytero 34, 15. secedens 

37, 13. remeante 39, 9. eo descen- 

dente 40, 21. complentibus 43, 8. 

praeparantes 49, 11. me discedente 

59, 2. perficiens 62, 22. — part. 

fut. pass. cf. *infinitiu}4S fut.pass.^ 
paruunculus (fiod. L. , paruulus ceteri) 

8, 3 
pasci = ali : ut pauperes pascerentur 

35, 7 
passiuum: cumque redire suaderetur 

43, 17. — adeptae 4, 17. contem- 

plari 66, 11 
pectus = animus: contumaciam pec- 

tori^ 53, 19 
pendula extensio 32, 20 
penitus negationi additum: 4, 12. 9, 

4. 19, 4. 36, 19. 48, 17. 62, 3. 

cf 47, 5 
per: deus per omnia comprobatur 

17, 9. ea per ordinem retulerunt 

21, 6. alloqui per monita 59, 16. 
Lauriacum se per dei famulum 
conferre 49, 22. per diuersas regi- 
ones uarias sedes sortiti sunt 64, 
11. per manus 65, 18 

perennibus gestis decorati 69, 20 

perfectum pro plusquamperfecto : in 
mausuleo, quod praedicta femina 
c n d i d i t , collocatum est 65, 1 9 

perferre = nuntiare: perlato sibi, 
quod 20, 21 

pergere: ut cum eis pergeret 15, 17. 
perge uelociter, perge fidenter 17, 
10. cum filius tecum perrexerit 

22, 1. cum ad Italiam pergerent 
22, 5. 38, 18. pergens ad Febanem 
40, 1. 9. 42, 6. 13. 43, 14. 44, 
24. 47, 8 

periodus : quibus deuictis et Frederico 
fugato, patre capto et trans" 
migrato, post audiens idem Odo- 
acar . . fratrem misit, ante quem 
fugiens Fredericus profectus est 
63, 7 sqq. 

permanere: reliqua (pars) inaccensa 
permansit 28, 9 

pernicies: tanta famis pernicies 15, 

19. p. locustarum 30, 5. — = 
pecccUa: 53, 15 

perpendere aliquem facundia peritiae 

et felicitate otii 68, 6 
perpetuitas uitae = aeterna uita: 

20, 10 
perpetua quies 34, 22 
perquirere = quaerere : 2, 15 



98 



Index 



perstructtis (praestnictns CGL) litte- 

rarnm tenore 43, 5 
persuasor 27, 3 

persuasu saecnlaris hominis 27, 1 
pertemptare: ne aliqnid attaminare 

pertenaptes 59, 3 
pemehere : quibus enm relatio peme- 

xerit lectionis 68, 17 
pemenire = uenire-. 39, 5. 63, 4, 

64, 20 
peruigilem ducere noctem 33, 20 
petere (diquem aliquid: dum minora 

petitur 24, 20 
piefeis = misericordia : 36, 18 
plurimum praegranatus 50, 7 
plu8qufim.perfeetum pro imperfecto: 

solitus erat 5, 17. ciuitatem Faui- 

anis fames oppresserat 15, 14. 

segetem morsus ostenderant 30, 

10. cur tuam credideras posse 

latere praesentiam 34, 8. susce- 

perat 35, 6. captiuos, quos sui 

tenuerant 37, 18 
politus saeculari litteratura 2, 11 
pompa saecularis 26, 12 
positus = constitutuSt av: in alia 

prouincia positi 11, 17. istic 

famulo posito 34, 8 
populi f= incolae) duomm oppidomm 

44, 8. 51, 9, cunctos populos terrae 

huius 57, 12 
portitor 3, 22. 8, 5 
postulare: postulatus, ut susciperet 

26, 5. — p. aliquem precibus = 

precari: 41, 14. cf. 40, 3 
posse : poteritis liberari = Jiberabi' 

mini 15, 18 
prae (pro CGLV) foribus 37, 21.— 

prae ceteris celerrime 39, 19 
praecognitus 49, 6 
ipr&e^B.r=d€pra€datio: 18, 1 
praedictor 62, 12 
praedictus 7, 15. 9, 27. 12, 8. 17, 15. 

18, 5. 20, 9. 28, 7. 30, 14. 39, 11. 

42, 13. 44, 7. 54, 15. 65, 18 
praefatus 8, 13. 89, 2 
praeferre: praelatis capitulis 5, 21. — 

=praedicare: quem regem tantis 

praeconiis praetulissent 51, 20. — 

= habere : effigiem praeferens 38, 

2. 53, 6 
praefinita responsio 26, 5 
praemunire castella ieiuniis 10, 4. 

44, 16. cf 44, 2 
praerogatiuam usurpare 60, 7 
praesagium 51, 14. 63, 2 



praesens (opp. aetema) ealus 20^ 11. 
36, 17. 5^, 19 

praesentare 2.5, 22 

praestare: qui te aacerdotem fieri 
praestitit 5, 7. nuUi licentia 
praestabatur 14, 8. p. medelam 
53, 1, tam grandia 21, 20. sibi 
potius praestatums 37, 17 

praestmere dliquem hortatibuB 45, 
10, praesaga mente 48, 8 

praesumere (= audere) peroontari 5, 
10, gerere 50, 13 

praesumptio 2, 9. 25, 20. {cf, B&nseh 
It^ p, 376) 

praeterire: quamuis cuncta praetore- 
ant 39, 18. praeterire cum saeculo 
68, 15. — nec domini constitutum 
praeteriet 58, 17. cf. 62, 11 

praetermeans Histri fluenta 27, 6 

precator 50, 17 (Vsener Arch. U2B2) 

pressemnt uoces funereas 31, 19 

primitus 8, 11. 24, 5. 58, 15 

primordia regni 20, 2. 23, 5 

piindpatus sfummi sacerdotii = efi-- 
scopatus: 39, 12 

pro = propter : pro regni primordiis 
23, 5. pro fabricandis oraamentis 
23, 22. pro scelere 24, 12. pro 
suis munitionibus 27, 12. 37, 22. 
cf 35, 20. 38, 11. 15. 39, 20. 
53, 14. 66, 17. — pro genitiuo : 
ueniam pro peccatis inuenire 
32, 4 

probare: quod mane probantes 10, 
19. oracula probauemnt 14, 1. 
probaturos quod praedixerat 52, 2 

proncere : cum talibus institutis pro- 
ficerent 15, 19. cf. 18, 16. 19, 18. 

21, 14 

proficisci ad deum = mori: 57, 5. 

59, 1 
profiigare: uestes, quas religiosa col- 

latio profligauerat 47, 1 
prolixi operis fastidia 55, 21. cf. 

12, 11 
proloqui = lagt«»: 58, 23 
promerere (= assequif sibi conciHare) 

affectum orandi 11, 11. pro^ 

merendae benedictionis intuitu 

22, 15. quae (sc. sanctuaria) pro- 
memit 26, 3. cf. Bonsch It* 
p. 377 

promissor 51, 3 

prophetiae gratia 25, 3. — prophetica 

gratia 49, 16. prophetica bene- 

dictio 60, 4 



uerborum et locutiouum. 



99 



piopositum (=5 ratio agendae uitae) 
uenerabile 13, 11, sanctum 18, 
9. — propositnm sanctae professi- 
oms snscipere = monachum fieri: 
61, 14. 62, 24 

pioprius = ti4t«s tiel mus: 2, 17. 10, 

6. 14, 10. 20, 16. 22, 4. 27, 24. 
28, 12. 29, 17. 30, 17. 32, 13. 
43, 6. 44, 5. 45, 21. 55, 18. 56, 
13. 59, 15. 63, 10. — proprius (?) 
eomparat aduerbU proprie {ex 
coniecttsra Harteliij codd* alii 
propius, aUi piopitius uel pro- 
pitio) 18, 14 

parosperare: regnum uestrum pro- 

speratum est 57, 7 
pxosperitas 20, 14. prosperitatibus 

crebris 50, 14 
ptotectio diuina 14, 12> ef, 47, 4 
protestante lacobo apostolo 49, 18 
proneniro: quod prouenerat 48, 3. 

dum transmigratio prouenisset 58, 

2. 62, 12. prouenient aeterna 

Incra 60, 15 
pxouidere patriae ciuicam coronam 

69, 20. ornamentis sponsae Cbxisti 

quiddam 69. 22 
prouidus pietatis 57, 24 
paallere = psoZmos ca^fUare: 29, 12. 

33, 20. 62, 4. 66, 6. 10 
psalmodia 49, 1, propria noctis prin- 

dpio 56, 2. cA 63, 20 
pidsari dolore lateris 59, 21. pulsatus 

nutu signoque 65, 3 
pataa (= a^oc) non ipse est ? 14, 20. 

(pntasne Sauppe; cf, Bdn8(^ lU^ 

p. 343 : putas filius hominis ueui- 

ens inueniet?) putasne possum 

inuenire bominem 25, 15 
pntredine corpotis tabefactus 22, 7 

Quadragesimae tempora 56, 11 
ooaUter 7, 13. 17. 9, 27. 10, 17. 11, 

7. 12, 1. 13 

quantoi solitudinem incolere cupiebat, 
taato crebris reuelationibus moue- 
batur 18, 14 

^nantocius 23, 9. 27, 5. 44, 24. 59, 1 

quasi uetiturns 29, 9 

gicatenus 12, 13. — ^ ui: quatenus 
lumen suae cognitionis ostenderet 
28» 3. 48, 9. 59, 9 

quia pro accusatmo c. inf,\ scito, 
quia deus praecepit 5, 7. confido, 
quia necessitate compelletur 23, 



19. quia traditi sunt bomines 
satanae 53, 20. confido, quia nobis 
bona tribuet nec denegabit 59, 
17. uide quod. — quia cum con- 
iunctiVfO: quia cadauer mansisset 
inlaesum 64, 5 
quiescere = obtrc, mori: 34, 28. 62, 

9. — quiescere a ieiuuiis et uigiliis 
40, 10 

quilibet = quicumque : qualibet occa- 
sione ceQuIam laedere uolueris 
59, 11 

quisque: debilis quisque fortissimus 
apparebit 17, 11. singulos (singu- 
lorum MNTV) quosque 60, 5 

qvLO = ut: quo mereatur socius fieri 
5, 4. ut ita ageret, quo cogitaret 
56, 20. quo possitis agnoscere 61, 1 

quod c. ifkaic. uel coni. pro accus. 
c. inf. : quod Norici dirigebant 9, 

10. quod Gibuldus concussus sit 
et reddiderit 9, 15. quod prae- 
nuntiauerit 9, 23. 10, 9. 20, 22. 
22, 8. 24, 3. 26, 6. 32, 5. 10. 33, 
5. 36, 18. 51, 1. 60, 2. 15. 66, 
8. — quod omissum: denuntians 
eis, si manserint, capientur 42, 
7. — quod cum coni. imper- 
fecti ' pro acc. c. inf. futuri : 
credentes, quod nihil eueniret 
aduersi 27, 13. cogitaui, quod 
suscitaret 34, 10. credentes, quod 
praedarentur 44, 8. — eo quod 
c. coni.: eo, quod ipse saepius 
adueniret 37, 7. — diu est, quod 
25, 17 

quotiens = qu^otienscumque : quotiens 
sermo ortus est 5, 19. — quotiens 
c. cont. plusqpf.: quotiens ripas 
excessisset 33, 1; uide cum 



Radii peritiae 2, 16 

rebaptizare 8, 1. 23, 7 

recedere de saeculo = mori: 60, 3 

recensere = legere: recensentis ani- 
mum offendere 3, 6. quod ecclesiae 
possit unluersitas recensere 68, 
10. cf. 6, 1. 65, 21 

recognoscere = Goanosc6re: 50, 14 

refectio = eena: 56, 12 

refulsit (ignia) in sensibus 28, 14 

regaJla ornamenta 23, 22 

regimine consueto subleuare 40, 8 

regius paruulus 24, 4 

regnare c. gen. uide 'genitiuus* 

7* 



100 



Index 



relatio lectionis 6S, 16 — cf. 27, 20 
religiosuB 1, 12. 4, 9. 15, 16. 25, 20 
reliqniae sanctomm 8, 5. 25, 18. 22. 

24. 39, 20. 41, 16. — reliquiae 

(= incolae siiperstites) CQnctoruxn 

oppidornm 49, 21 
remandare: animo prompto reman- 

danit (promptiore mandauit CGL) 

2, 2 
reraediam =: attxilium: nallo sab- 

ueniente remedio 47, 6. cf. 15, 14. 

16, 14, 23, 6. 43, 15. 54, 16. 

55, 14 
reprobus 61, 13 
reputare = putare: 2, 8 
requirere = quaerere : 3, 7. 5, 6. 27, 5 
res bellica = 66Z2tim: 37, 14 
respuere = contemnere: consilium 

meum ne respuas 50, 24 
restituere uexatos libertati 25, 5. c/1 

32, 11 
re tractare = fractarc: 68, 7 
retransmisit Bomanos 24, 16 
retrorsum aspiciendo (respiciendo C 

GL\ cf. SedvU. carm. pasch, I 

123 sqc^.) 
reuerentissimis officiis honorare 19, 

21. — reuerentibus exe^uiis 65, 17; 

c/*. exequia. reuerentissimus Cbristi 

seruus (reuerendissimus Sauppe 

ex codd. recc; cf. PaucTcer opi- 

cileg. p. 187. Neue Lat. For- 

menl. II 193. Vaener Zur Gesch. 

d. lat. Fart. Fleckeis. Idhrbb, 

1878 p. 55 sq.) 
rubigo 9, 13. 36, 12. 18 



Sacramentum 24, 16. — sacramento 
communionis accepto 62, 2 

saecularis litteratura 2, 10, pompa 
26, 12, homo 26, 22. 61, 15 

saeculum = uita, mundus : qui paren- 
tes reliquit et saeculum 26, 12. 
de hoc saeculo transiturum 56, 
16. 60, 3. blandimenta saeculi 
tugientes 61, 16. nesciunt facta 
praeterire cum saeculo 68, 15. — 
= aetemitcu% althv: 61, 23 

sanctificare ieiunium 29, 5. — sancti- 
ficati = sancti: 61, 23 (l. script. 8.) 

sanctitatis tuae meritis 59, 10. cf. 
'ahstracta* 

sanctuaria = reliquiae: 9, 23. 27. 
26, 2. 39, 16. 41, 11 



sanitatum remedia 3, 19. — sanitates 
(= sanationes) domesticae 55, 20 

^satactio 8, satisactio = perturbciio : 
secreta pectoris satactionibos (ex 
etnend. Martelii, cf, Lucif. Ind, 
8. u. satagere; codd.: satisfactioni- 
bus, Sauppe suis actionibus) pro- 
diderunt 28, 10 

sationes = segetes: 30, 6 

scripta = ep&tola: 10, 3. 43, 6 

Bculpere (scalpere CGLN) secari 
crucis signaculum 9, 3 

secreta pectoris prodere 28, 10 

secundo = itervm : 34, 3 

sed et non praecedente non solam: 
65, 14 

sedes peregrinationis uide*genitiuu^ 

seminex 31, 17 

sepultura ss . ^epulcrum, mommen' 
tum: sepuUuras mortuorum effo- 
dere 57, 22. sepuiturae locam 
aperire 63, 20 

Beqxn^persequi: 17, 3. 21, 1. 2 

sermones = Predigt : 27, 22 — sermo 
diuinuB = scriptura sacra: 60, 22 

si sst»im: interrogauit, si mitteretur 

35, 24. si quo modo 61, 6 
siquidem 20, 1. 60, 22 
signaculum crucis 9, 3. 33, 12, sancti 

patibuli 33, 16 
signare horam tribulationiB 11, 19. 
nequaquam eos uenire Bignauit 

36, 3. s. ieiunium 43, 7. — = ad- 
notare: sicut signauerant *55, 8 

significatio loci uel generis 5, 1; cf. 

58, 6 
signa (t. q, miracula) 54, 8 — signam 

crucis obducere 55, 19 
silentii nox 2, 13 

silex plateae saecularis 2, 20. cf. 2, 19 
solacia i. q. u^stes: 47, 17 
soUemnitas i. e. sollemne sa^ficiumi 

15, 5. 31, 2. 6. 58, 9 
Boluere corda fatentum in lacrimas 

28, 16 
Bortiti Bunt uarias sedes 64, 12 
Bospitate perfecta reuertitur 52, 11 
specialiter 35, 19 
speciem (= mercem) in illis lociB 

difficillimam 45, 14 
sperare = cupere. petere: 38, 6. 51, 

13. 60, 24 
spernere = nolle: qni praedicentem 

sequi spreuerant 10, 10 
spiritalis {sic optimi codice8 exhibent) 

2, 20. 4, 8. 31, 8. 36, 14 



aerboram et locatiouum. 



101 



spiritus immundus = diaholita: 54, 

5. 64 16 
stilla olei 46, 12 
stratns 11, 23. 56, 8 
dtructura ma^istri 3, 10 
stupendum miraculura 22, 5. 27, 20 
stupore nimio mirari 48, 2 
sua^eretur redire uide *passiimm* 
8ub contestatione proloquens 58, 23. 

— sub c. abl. pro sub c. acc: 

ingressa sub uehiculo 66, 4 
subiugabat carnem plurimis inediis 

19, 2 
sublimatus uirtutibus 19, 10 
subniinistrare plaustris solidum trans- 

itum 19, 9 
subreptione inopinata 16, 17 
subripere = mbrepere: 26, 2 (cf. 

Hartelii Ind, ad Ermod. p. 651) 
substantia pauperum captiuorumque 

59, 3 
bufficienter instructi 57, 8 
sufficientia paupertatis 48, 8 
suffra^ia experta orationum 28, 24 
suffusio maeroris 62, 5 
sumere: sumitur exordium uitae 

texendae 4, 6. uictoriam de Ala- 

mannis sampsere 10, 8 
super (= de) bac parte 5, 10. — c. acc, : 

super eos data oratione 54, 17. 

super riuum 17, 15. super ripam 

Danuuii 32, 15. 58, 19. 64, 11. 

su]^er tabulata 33, 7 
supercilium elationis comprimatur 

19, 13 
superius (= supra) memorato 53, 12 
superlatiuus: prae ceteris celerrime 

39, 19. cf, tam 
Bupemus = diuinus: 17, 22. 34, 14 
superuenientis hostis insidias 48, 15 
supplere opere uota 22, 2, sacrificium 31, 

10, orationem 41,9, imperata42, 13 
supra dictus 15, 15 
susceptor 14, 16. — susceptrix 12, 19 
suscipere = acdpere^ recipere: 14, 2. 

25, 22. 26, 5. 51, 5 
suspirium 38, 22 
sustinere famis angustias 35, 14. cf, 

25, 21 
suus pro is 53, 14 

Tabefactus putredine corporis 22, 7 
tam c. superlatiTAo: tam celeberrima 

opinio 27, 10. tam uastissima 

solitudo 57, 20 



tantus: tanti hospitis 14, 15. tanti 

patris 26, 22. — in tantum didi- 

cerat, ut 25, 8: 31, 5. 40, 17 — 

tantum = tantummodoi tantum 

in nomine domini perge 17, 10. 

18, 2. 20, 14. 36, 19 
temerator sancti operis 30, 3 
temperare errata praesidiis 56, 14 
tempus: multis temporibus seruatas 

41, 17. cunctis regni sui tempori- 

bus 50, 12 
tenor litterarum 43, 5 
tepidus: nos infirmi ac tepidi 60, 6 
terminare orationem effusis lacrimis 

53, 17. cf 21, 9. 43, 8. 21 
testari = confUeri, affirmare : propria . 

sacrilegia testabantur 28, 12. . 

nuUum remansisse testatur 34, 3. 

50, 7 
texere uitam 4, 5 
torpente gelu itinera clauduntnr 

46, 18 
torpescere: hiems saeuiore gelu tor- 

pescit 19, 5 
totius auctoritatis uir 4, 14. totius 

gratiae largitorem 52, 15 
transire 3, 5. 5, 18. 66, 8. — = mori: 

20, 20. 53, 11. 58, 15. t. de hoc 

saeculo 56, 16. t. e corpore 58, 5 
transitus = mors: 12, 1. 6. — t, ad 

Italiam 20, 7 
transmigrare : patre Feba capto et ad 

Italiam transmigrato 63, 9. cf. 

migrare 
transmittere (= miUere) commemo- 

ratorium 3, 4 
transuadare Danuuium (transuadere 

CGL) 25, 7. cf Vict, Vit, 1 1, 

Bonsch If p. 202 
tribulantium turbis interesse 26, 8 
tribulationem perferre 11, 16. tribu- 

latio grauis 55, 4 
tributaria oppida 50, 1.. 19 
triduanum ieiunium 27, 22. 43, 6 
triumphator = mctor: 50, 15 
triumphus = uictoria: 10, 9 
tumere uictoriis 50, 15 
tutare 49, 9. cf. Hymn. p, 71, 16 



Valere: quanti ualeat oratio 30, 3. 
quanti ualeret oboedientis animus 
50, 14. — multum ualere 29, 2. 

49, 8. — ut tibi obsequi ualeant 

50, 23 



102 



Index aerboram et locutionum. 



nalida mbigo 36, 19 

iiaiiiloqaax presbyter 9, 26 

tatidniam 57» 22* 

nbi ^quo: 33, 3 

negetare: ut uegetetur optatus in- 

terior 53, 7 
uel = et: 7, 11. 13. 8, 2. 6. 9, 9. 

11, 24. 12, 10. 13. U. 13, 15. 

35, 7. 9. 38, 6. 50, 21 (?) 55, 25. 

65, 10 
uelocem sanitatem impetxare 52, 9. 

cf. 23, 20 
meneratia tua 17, 5. cf. ^abstracta^ 
ueiiiam poscere infidelitati 10, 19, 

incredulitati (incredulitatis L) 15, 

2, delicti sui 30, 11 
serax 7, 4. — ueraciter 5, 5 
uerberare (diquem duris sermonibus 

2, 18 
uerbo gratiae (dei) commendare 61, 

21 (2. script. 8.) 
uester =^tuu«: ingenio uestro 3, 12. 

filius uester 3, 22. libro uestri 

magisterii 6, 1. nibil adiciendum 

labori uestro studio nostro credi- 

mus 68, 19 
ueskigiis (ss pedihus) omnium pro- 

uolutuB 30, 10. — u. beatorum 

patrum inhaerere 26, 10 
uetiturus (= prdldbiturus) locustas 

29, 10 
uexilia plurimorum tropbaeorum 69, 

24 
uicinia migrationis 57, 9 
iiicina subsidia 36, 11 



uictualium nihil re^rire 49, 7 
uidere = cauere: lam ex boc uos 

uideritis 57, 7 
uigiliarum studia obseruare 58, 12. 

cf. 9, 6 
uirtus :=zuis: 3, 21. 21, 20. — = 

miraculum: B, 19. 18, 17. 31, 

14. prodita uirtute 46, 8. 52, 

13. 54, 7. 66, 3 
uiscera= liberi: 24, 10 
uisitatione uisitabit uos deus 57, 17 

(2. script. 8J) 
ad uicem = instar : 32, 21 
ulterius = postea: 9, 8. 18, 1. 36, 

19. 43, IQ 

ultra: centum et ultra milibus 40, 

20. cf. 61, 18 

ultronea benedictio 41, 19; cf. bene- 

dictio 
uocabulum = nomen: cui erat uoca- 

bulum Comagenis 7, 5. 27, 17. 

61, 11 
uoti sacrificium deo reddebat 66, 20. 

cf. 24, 10 
urgueri lacrimis ingentibus 40, 11 
uspiam (= quopiam) egredi 8, 8 
ut consec. c. coni. phtsquamperf.: ut 

non potuifiset aguosci 34, 24 
uterc[ue : inter utraque flumina^Heuum 

uidelicet atque Danuuium 37, 4 
utrum = num^ non sequente an: 

percontatus est, utrum aliquos 

secum baberet 17, 2. interrogat, 

utrum omnes abscessissent 33, 24 
uulgante fama 41, 14 



ADDENDA ET CORRIGENDA. 



p. 17, 12 uerha: dominus pro uobis pugnabit et uos tacebitis litteris 
lcttius dispositis scribenda erant; sunt enim Exodi 14, 14. 

p. 28, 10 potius scrib, satisactionibus pro satactionibus. 

p. 31, 4 scr. excussis pro concussis cl. praef. p. X. 

p. 41, 18 sq. scr. cum codicibu^si basilicaro pro in basilicam et collata 
pro oollatas, cl. praef. p. XI sq. 



In Vorbcreitung begriffen: 

AMBROSIVS. Ed. C. SCHENKL. 

ARATOR. Ed. H. SCHENKL. 

AVGVSTINVS. Retractationes et Confessiones. Ed. P. KNOELL. 

Contra academicos, De beata uita, De ordine, De musica, De ma^istro, 
De libero arbitrio, De moribus eccles. et de mor. Man., De uera religione 
et quae exstant in uol. XXXIL p. 1386 — 1474 Mign. Ed. I. M. STO- 
WASSER. 

Soliloquia, De immortalitate animae, De quantitate animae, De genesi 
contra Manichaeos. Ed. A. HOLDER. 
Epistulae. Ed. A. GOLDBACHER. 

De doctrina Christiana, De trinitate, Enchiridion de fide, De catechi- 
zandis rudibus. Ed. Nic. MVELLER. 
Enarrationes in psalmos. Ed. M. GITLBAVER. 

De consensu euangelistarura, De sermone domini iu monte habito. Ed. P. 
WEIHRICH. 

De fide et symbolo, De fide et operibus, De agone christiano, De conti- 
nentia et quae exstant in eodem uolumine Mign. X. L. p. 349 — 626, De 
nuptiis et concupiscentia. Ed. J. EGGER. 

De utilitate credendi, De duabns aniraabus, Contra Fortunatum mani- 
chaeum, Contra Adimantum, Coutra epistolam Manichaei, Contra Faustum 
Manichaeum, De actis cura Pelice Mauichaeo, De natura boni contra 
Manichaeos, Secundini Manichaei epistola ad August., Contra Secundinura 
Manichaeum, De fide contra Manichaeos, Commonitorium de recipiendis 
Manichaeis. (Vol. XLII M. p. 42—602.). Ed. los. ZYCHA. 
Serraones. Ed. E. HAVLER. 
ALCIMVS AVITVS. Ed. Ant. KVNZ. 
BOETHIVS. Ed. G. SCHEPSS et Th. STANGL. 
CASSIODORIVS. Ed. STETTNER et STANGL. 
CYPRIANVS fGallic. poeta), Carmen de heptateucho etc, DRACONTIVS de 

deo libri III, EVGENIVS TOLETANVS. Ed. R. PEIPER. 
FAVSTVS et PASCHASIVS. Ed. A. ENGELBRECHT. 
FVLGENTIVS RVSPENSIS. Ed. G. WISSOWA. 

HIERONYMVS. Epistulae, Vitae Pauli Hilarionis Malchi monachorum, Dialogus 
contra Luciferianos, De perpetua uirginitate Mariae, Adversus louinianum, 
Contra Vigilantium, Contra lohannera Hierosolymitanum, Adversus libros 
Rufini, Adversus Pelagianos, De uiris inlustribus (cum Gennadii libro de 
uiris inlustribus). Ed. A. REIPFERSCHEID. 

Corament. in euang. Matthaei, Comm. in Pauli epistolas, Translatio 
homiliarum Origenis iu Lucam. Ed. P. CORSSEN. 

HILARIVS PICTAVIENSIS. Ed. A. ZINGERLE et H. S. SEDLMAYER. 

IVLIANVS POMERIVS. Ed. L M. STOWASSER. 

IVLIVS HILARIANVS. Ed. Nic. MVELLER. 

IVVENCVS. Ed. I. HVEMER. 

LACTANTIVS. Ed. G. LAVBMANN et S. BRANDT. 

MAXIMVS TAVRINENSIS. Ed. A. SCHEINDLER. 

OPTATVS MILEVITANVS. Ed. Car. ZIWSA. 

PACIANVS. Ed. Nic. MVELLER. 

PASCHASIVS. Ed. A. ENGELBRECHT. 

PAVLINVS NOLANVS. Ed. Guil. HARTEL. 

PRISCILLIANVS. Maximam partem nuper detexit primusque ed. G. SC HE P SS. 

RVFINVS. Ed. F. WROBEL et B. NIESE. 

TERTVLLIANVS. Ed. A. REIFFERSCHEID. 

VALERIANVS CIMELIENSIS. Ed. L M. STOWASSER. 

VICTORINVS, RVSTICVS ELPIDIVS. Ed. W. BRANDES. 

VINCENTIVS LERINENSIS. Ed. HEINRICH. 

♦-^.t 



f r 



EVGIPPn 



VITA 8ANCTI 8EVERINI 



RECENSVIT 



ET COMMENTARIO CRITICO INSTRVXIT 



FIVS KNOELL. 



VINDOBONAE 

APVD C. GEBOLDI FILIVM BIBLIOPOLAM ACADEHIAE 

MDCCCLXXXVI. 



y 



3 2044 036 446 290 



/^ 



■^ 



EUGTPPIUS Africanus. 

CWorkaD 



t